De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 7. Brieven 993-1121

[p. 155]

1047 Van Johannes Thurzo
Wrocław, 1 december 1519

Aan Erasmus van Rotterdam, gegroet

Het is onmogelijk onder woorden te brengen, zeergeleerde Erasmus, hoeveel genoegen je brief^1. mij heeft gedaan, ook al heeft die mij pas na bijna zeven maanden bereikt; zoals ik tevoren niets liever zou hebben gewenst, zo had mij niets kunnen gebeuren dat me aangenamer was. Ik heb je brief dan ook met open armen verwelkomd en vervolgens gretig gelezen, en van de lectuur kan ik ook nu nog geen genoeg krijgen. Ik moet bekennen dat de zeergeleerde geschriften die de zeergeleerde Erasmus aan anderen heeft gericht, in gedrukte vorm en door andermans toedoen in het licht gegeven, mij dikwijls hebben vervuld met grote bewondering en vreugde, maar aan genot en blijdschap blijft niets te wensen over nu ik een eigenhandig geschreven brief onder ogen heb gekregen van de geleerdste en begaafdste onder de mensen. Ik zal je brief aan mij dan ook koesteren als een uitgelezen en kostbaar geschenk, dat mij een blijvend aandenken aan jou zal zijn en nooit aan de vergetelheid zal worden prijsgegeven.

Er is evenwel geen reden, hooggeëerde Erasmus, waarom je mijn brief,^2. die ik liever als geknoei wil bestempelen, zozeer zou moeten ophemelen. Ik ken mezelf en blijf graag binnen de perken van wat ik waard ben. En zoals men mij volkomen terecht als een lomperik zou kunnen beschouwen als ik je ook hiervoor niet zou bedanken, zo zou ik me onbeschaamd tonen als ik zou aanvaarden wat je over me zegt. Maar hoeveel onrecht lijk jij jezelf niet aan te doen door je zo weinig ontvankelijk te tonen voor de gepaste lof die jou uit zowat de hele wereld wordt toegezwaaid dat je deze integendeel volledig afwijst en versmaadt! In dit opzicht leg je, als ik me niet vergis, een al te grote bescheidenheid aan de dag. Jou komt waarachtig een nog veel grotere lof toe, vooral omdat uitsluitend door jouw beschermheerschap alle eerzame wetenschappen, niet langer aangetast door het vuil en de verwaarlozing van de barbarij, in volle glorie zijn hersteld; evenzeer schittert bovendien de theologie in haar oude zuiverheid, terwijl de gewijde studiën, die op sterven na dood waren, met jou als vader en leidsman over de hele wereld als herboren opbloeien.

Wat mij betreft, maken jouw brief en al jouw onvermoeibare en heilige arbeid dat ik me aan je verplicht voel en dat je geen ogenblik uit mijn gedachten verdwijnt, ook al bestaat er van mijn kant volstrekt niets dat op zijn beurt de herinnering aan de nietige sterveling die ik ben in je wakker roept. Daarom stuur ik je een geschenk, al is het niet zeer kostbaar, in de hoop dat mijn gevoelens van bijzondere genegenheid en hoogachting voor jou gelei-

1. Brief 943.

2. Brief 850.

[p. 156]

delijk meer tot je doordringen en dat intussen de herinnering aan je toegenegen Thurzo bij je opdoemt: vier uurwerkjes namelijk, glazen potjes die de tijd aangeven doordat het fijne zand langzaam naar beneden loopt, waarvan het gebruik, denk ik, overeenstemt met dat van de oude waterklok. Als je ze maar dikwijls hanteert en omkeert, kunnen ze je om het uur aan mij doen denken. Ik heb bovendien vier stukjes of schilfers puur, inheems goud toegevoegd, kort geleden, in de vorm zoals je ze ziet, uit onderaardse grotten opgedolven, uit de ingewanden der aarde zogezegd, binnen de grenzen van mijn bisdom, en wel opdat de levendige kracht van het goud jou de onsterfelijkheid meer dan waard verklaart; en bovendien een bedekking voor je eerbiedwaardige hoofd, gemaakt uit de vacht van Pontische muizen, waarvoor onder mijn landgenoten nog steeds de naam sabelbont gebruikelijk is. Laat dit bont, wanneer het je hoofd streelt met zijn aangename zachtheid en beschermt met zijn prettige warmte, een getuigenis of een bevestiging zijn van mijn genegenheid voor jou.

Ik stuur je deze dingen niet zozeer omdat ik denk dat jij, die dagelijks van koningen en machtige vorsten geschenken ontvangt, dergelijke of nog veel kostelijker zaken nodig hebt, maar om je te verzekeren van mijn gevoelens van genegenheid en opperste waardering, zoals ik al zei. Wat mijn zending ook waard is, ik vraag je met klem haar goedgunstig en welwillend te aanvaarden. Ik vertrouw erop dat je dit zult doen als je de waarde van het presentje niet afmeet aan wat het gekost heeft, maar aan de warmte van mijn gevoelens en de grenzeloosheid van mijn toewijding. Als je immers een geschenk naar je verdiensten had moeten ontvangen, waren alle rijkdommen en voorraden ter wereld, laat staan de middelen van een enkele heerser, stellig ontoereikend geweest in verhouding tot wat je waard bent. Mij rest nog, allerbeste Erasmus, het grootste van mijn verlangens uit te drukken, namelijk dat je in je genegenheid voor mij doorgaat zoals je begonnen bent en dat je het goed en gelukkig stelt.

Gegeven te Wrocław, 1 december 1519

Jan Thurzo, bisschop van Wrocław, met mijn eigen hand