De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 4. Brieven 446-593

473 Van Wilhelm Nesen
[Bazel, september 1516]

Wilhelm Nesen aan de heer Erasmus, gegroet

Ook al kan men bij veel zaken op het eerste gezicht meestal meteen beoordelen of ze verheugend of vervelend zijn, voor mij smaken zelfs ambrozijn en nectar afschuwelijk vergeleken met elke kans om jou te schrijven; wat zou ik graag de mogelijkheid hebben even geleerd en vrij te schrijven als ik zou willen, en zo de verste uithoeken van mijn hart die nu verborgen blijven door mijn ellendige onmacht, met welsprekendheid open te leggen. Dan zou je zien hoe je vriend Nesen, de geringste onder de geringen, je torenhoog zou verheffen boven de allergrootsten. Maar dat gebrek wordt niet verholpen door deze loze wensen. Ik kan je nauwelijks zeggen met wat voor vreugde en met wat voor verborgen blijheid ik mijn ziel voelde overstromen toen jij meende je commentaren op een verzorgde stijl, De copia, aan mij te willen opdragen. Het is een prachtige daad die mijn nagedachtenis zal vereeuwigen en die ik heel wat meer waard vind dan de rijkdom van driehonderd mensen als Croesus en Crassus - niet dat ik in mijn eenvoud en argeloosheid iets dergelijks verdiende, want die kwaliteiten hebben me zelfs geen middelmatig vermogen om goed te spreken opgeleverd, maar omdat er nu van me gezegd wordt dat ik Erasmus met zijn bovenmenselijke gaven als vriend had. Ik zal mijn uiterste best doen de Copia zo snel mogelijk en zo fraai mogelijk in het lettertype van Froben te laten verschijnen. Je Lof der zotheid, wijzer dan welke theoloog ook, is al bijna voltooid.^1. Beatus Rhenanus heeft het boek enige tijd opgehouden met zijn in het Latijn vertaalde Gryllus dat hij er aan toe wil voegen.^2. Schürer drukt opnieuw je Handboek voor de christensoldaat.^3.

1. Frobens uitgave van 1516.

2. Deze vertaling van Plutarchus' Gryllus werd niet afgedrukt.

3. Het betreft de uitgave van juni 1516.

[p. 79]

Het is niet te geloven - ik vergat het bijna te zeggen - hoe theologisch, dat wil zeggen hoe arrogant, de theologen je aantekeningen^4. of liever je verklaringen beoordeelden. Maar alle kracht is nu uit die oude kwaadwillendheid weggevloeid en die kwalijke walm is nu weggeblazen van je roem. Zij erkennen nu niet alleen je welsprekendheid - die zij zelf nooit konden bereiken -, maar ook je theologische kennis - die zij zelf meer veinzen te hebben dan daadwerkelijk bezitten. Vaarwel, mijn leven, mijn welsprekende Erasmus, en omhels mij als je dienaar. Groet de Engelsman^5. namens mij.

Froben vraagt telkens weer om, als je iets verbeterd hebt of als je iets nieuws hebt geschreven, het hem te sturen. Hij zal je daarvoor danken met zijn zorgvuldige arbeid en met geld.

4. Erasmus' aantekeningen bij zijn uitgave van het Nieuwe Testament.

5. John Smith.