De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 2. Brieven 142-297

230 Van John Colet
[Londen, eind september 1511]

John Colet aan Erasmus van Rotterdam, hartelijk gegroet

‘Wat zal ik niet goedkeuren?’, schrijf je.^1. Is er iets van Erasmus wat ik niet goedkeur? Ik heb je brief over de studie^2. haastig gelezen, omdat mijn drukke bezigheden het mij nog niet veroorloven hem nauwgezet te lezen. Bij het lezen ben ik het niet alleen met alles eens, maar bewonder ik je genie, je vakmanschap, je geleerdheid, je woordenschat en je welsprekendheid. Dikwijls wenste ik dat we de jongens op onze school zouden vormen op de manier die jij beschreven hebt. Dikwijls heb ik ook gewenst dat we zulke onderwijzers hadden als jij, met zoveel inzicht, beschrijft. Toen ik bij de passage kwam aan het eind van je brief, waarin je zegt dat jij jongelui tot redelijke welsprekendheid in beide talen kunt brengen in minder jaren dan de grammatici nodig hebben om ze wat te laten stotteren, wat heb ik toen gewenst, o Erasmus, jou als leraar op onze school te hebben! Maar ik heb de hoop dat je althans enige hulp zult bieden bij het vormen van onze leraren, wanneer je Cambridge verlaat. Ik zal jouw afschriften integraal bewaren, zoals je me opdraagt. En met onze Linacre zal ik vol vriendschap en wijsheid handelen, zoals jij me aanraadt. Blijf, daar in Cambridge, voor me zoeken naar een ondermeester die niet te trots is en die het niet beneden zijn waardigheid acht te dienen onder een hoofdmeester.

Je schrijft dat je soms, om mijnentwille, de strijd aanbindt met de soldaten van Scotus. Ik ben erg blij dat ik zo'n strijder en zo'n verdediger heb. Het is voor jou een ongelijke en roemloze strijd, want wat voor eer kun je behalen als je vliegen verdrijft en vernietigt? Wat voor dank kun je van mij verwachten als je riet neerslaat? Zeker, die strijd is noodzakelijk, maar er valt, voor jou, weinig eer aan te behalen. Maar in ieder geval toont hij hoeveel vriendschap en zorg je voor me hebt. Ga door, Erasmus, ons Basilius te geven terwijl je ons Jesaja zult schenken. Je zult naar mijn mening wijs handelen en jezelf beschermen als je Diogenes navolgt en jezelf beschouwt als de koning

1. Zie brief 227.

2. De ratione studii.

[p. 157]

der koningen en je vermeit in je armoede. Misschien kom je juist aan geld en aan fortuin door het geld te verachten. Bij de christenen volgt de wereld degenen die hem ontvluchten. Want waar komen de vele bronnen van rijkdom in de kerk anders vandaan dan van al die mensen die de wereld verzaken? Maar ik weet dat je niet van dergelijke paradoxen houdt.

Ik verbaas me over wat je schrijft over Richard Croke. Wat gaat mij het geld van anderen aan? Waarom denk je of vermoed je dat men mij op enigerlei wijze geld heeft toevertrouwd? Ik sta niet voortdurend aan sterfbedden, ik vlei geen rijke weduwen, ik bemoei me niet met de testamenten van de rijken, ik zoek niet de vertrouwelijkheid van de welvarenden, ik juich hun zonden niet toe, ik vermaan hen niet hun misdaden af te kopen door mij geld toe te stoppen. Geloof me, wie bij ons niet tot dat slag mensen behoort, zal niet gauw geld hebben voor aalmoezen. Ik beheer alleen mijn eigen geld, je weet waarvoor ik het besteed. Ik moest glimlachen, Erasmus, en was ook vertederd over je ingeboren naïviteit: in je afschuwelijke armoede bepleit je liever de zaak van een ander dan die van jezelf. Kortom, ik heb geen geld van anderen om aan anderen te besteden, maar ik heb enig geld van mezelf voor jou, als je het me nederig afbedelt. Als je het zonder schaamte vraagt, zal de ene armoedzaaier op armzalige wijze de andere armoedzaaier bijstaan. Vaarwel en schrijf me dikwijls, vraag ik je.