De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 2. Brieven 142-297

208 Aan William Warham
[Bologna, november 1507]

In de uitgave van Bade van zijn vertalingen van Euripides had Erasmus de Hecuba opgedragen aan William Warham (brief 188), maar misschien door tijdnood had hij maar een kort voorwoord geschreven voor de Iphigeneia en dat alleen voor de lezer (brief 198). Dit voorwoord werd in de uitgave van Manuzio van 1507 vervangen door deze brief, eveneens gericht aan Warham.

Erasmus aan William Warham, aartsbisschop van Canterbury, gegroet

Toen ik aan deze tragedie begon te werken, eerwaarde bisschop, kwam het mij onmiddellijk voor dat in het verhaal een andere smaak en in de gezangen een andere stijl heerste. Want als ik mij niet vergis is deze tragedie wat onbevangener en is de stijl ervan wat vloeiender. Daarom kan het lijken dat zij door Sophocles is geschreven. Anderzijds verwijst zij, door de densiteit van de inhoud en een zeker oratorisch gemak van overreden en ontraden, toch

[p. 126]

weer meer naar een auteursschap van Euripides. Maar het is niet aan mij om haar aan een van beiden toe te schrijven en ik denk ook niet dat het belangrijk is. Wel leek het mij goed wat minder slaafs de tekst te volgen dan vroeger, juist om daardoor dichter bij het origineel te blijven. Ik heb de Iphigeneia dan ook wat vrijer en uitvoeriger vertaald, zonder daarom mijn betrouwbaarheid als vertaler geweld aan te doen. In beide tragedies heb ik alleen wat meer vrijheid durven nemen door in de koren de enorme variatie en overvloed van de versvormen enigszins te reduceren. Ik hoop dat de geleerden mij dat zullen vergeven, gezien de geringe speelruimte die ik als vertaler heb. Uiteindelijk heeft noch Horatius van de lyrische, noch Seneca van de tragische dichters geprobeerd de grote vrijheid in prosodie of verscheidenheid van metra te evenaren, ofschoon zij de Grieken alleen maar navolgden, niet vertaalden. En als ik tussen mijn belangrijker werk door nog wat tragedies zou vertalen, zou ik zonder spijt dezelfde vrijheid nemen en niet aarzelen de stijl en het onderwerp van de koren te veranderen. Ik zou liever een gemeenplaats behandelen of mij in een mooie uitweiding uitleven, dan veel moeite besteden aan ‘welluidende onbenulligheden’, zoals Horatius ze noemt.^1. Ik vind dat de Oudheid nergens iets onnozelers heeft voortgebracht dan in dergelijke koren, waarin men door op alle mogelijke manieren te proberen een nieuwe stijl te ontwikkelen, de duidelijkheid geweld aandeed, en door verbale effecten na te jagen het zicht op de inhoud verloor. Vaarwel, mijn hooggeëerde beschermer.

1. Horatius, Ars poetica 322.