De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 2. Brieven 142-297

206 Van prins Hendrik van Engeland
Richmond, 17 januari [1507]

Deze brief van de zestienjarige prins Hendrik van Engeland werd door Erasmus als appendix toegevoegd aan brief 2143 aan Johann Cochlaeus, gedateerd 1 april 1522. Erasmus probeerde in de brief Cochlaeus ervan te overtuigen dat koning Hendrik viii zelf de Assertio septem sacramentorum adversus Martinum Lutherum (Verdediging van de zeven sacramenten tegen Maarten Luther, Londen, 1521) had geschreven. De toegevoegde brief moest bewijzen dat Hendrik het Latijn uitstekend beheerste. In de brief aan Cochlaeus zegt Erasmus dat hij aanvankelijk niet geloofde dat de prins zelf de brief geschreven had, maar dat Mountjoy, huisleraar van de prins, hem overtuigde door hem brieven te tonen van de hand van Hendrik met toevoegingen, doorhalingen en correcties. Hendriks brief heeft inderdaad de kenmerken van een stijloefening voor leerlingen, en kan zijn bijgeschaafd door Mountjoy, aan wie Erasmus waarschijnlijk de ontvangst ervan te danken had.

Prins Hendrik stuurt een groet aan Desiderius Erasmus, een volmaakt geleerde

Jezus is mijn hoop

Je brief, zeer welsprekende Erasmus, heeft mij zeer getroffen. Hij lijkt te mooi om in haast geschreven te zijn, te helder en te eenvoudig dan dat je zou denken dat hij weloverwogen door een zo vernuftig talent is geschreven. Het

[p. 123]

gebeurt immers merkwaardig genoeg dat werken die door scherpzinnige geesten worden geschreven, iets moeizaams en gekunstelds hebben. Wanneer wij proberen zo welsprekend mogelijk te zijn, ontsnapt ons ongemerkt die open en heldere manier van spreken. Jouw brief echter heeft een grote charme en is tegelijkertijd helder en scherpzinnig en verdient, naar het me lijkt, ieders lof. Maar waarom doe ik mijn best om jouw welsprekendheid te prijzen, terwijl die toch al over de hele wereld befaamd is? Ik weet zelf niets te bedenken wat recht doet aan je volmaakte geleerdheid. Daarom onthoud ik me van verdere lof, want het is beter te zwijgen, denk ik, dan al te schamel te spreken.

Ik had het gerucht over de dood van de koning van Castilië,^1. mijn diep en diep betreurde broeder, al met ontzetting vernomen, lang voordat ik jouw brief kreeg. Ach, had dat gerucht ons maar veel later bereikt en minder waarheid bevat. Na de dood van mijn zeer geliefde moeder^2. heeft geen bericht me zoveel verdriet gedaan. En om de waarheid te zeggen, dat gedeelte van je brief beviel me minder dan de sierlijkheid van de taal verdiende, omdat het de wond die de tijd wat had geheeld, weer scheen open te rijten. Het past stervelingen zich te onderwerpen aan wat de hemel besloten heeft. Maar jij, ga door en schrijf me als er ginds iets nieuws gebeurt, maar laat het wat aangenamer nieuws zijn. Moge God alles wat ons overkomt en wat het waard is te gedenken, zegenen. Vaarwel.

Richmond, 17 januari

1. Filips de Schone.

2. Elisabeth van York.