De correspondentie van Desiderius Erasmus. Deel 2. Brieven 142-297

[p. 77]

178 Aan Willem Hermans
Leuven, 27 november [1503]

Erasmus van Rotterdam aan zijn beste vriend, Willem van Gouda

Gegroet en nog eens gegroet, mijn zeer dierbare Willem. Ik heb onlangs enkele voordrachten vertaald, een van de sofist Libanius, twee van onbekende schrijvers. Ik heb ze opgedragen en aangeboden aan de heer Nicolas Ruistre, bisschop van Atrecht, kanselier van deze universiteit. Hij was erg ingenomen met mijn bescheiden gift, hoe klein die ook was, nodigde me uit voor een maaltijd, bood me zijn diensten aan en vroeg hoe hij mij of de mijnen kon bedanken. Toen hij wegging liet hij me, door de deken van Mechelen,^1. tien goudstukken bezorgen. Voor Kerstmis zal ik ook verschijnen voor onze hertog Filips met een lofrede op zijn vertrek naar Spanje en zijn gelukkige terugkeer. Ik zou die lofrede al lang overhandigd hebben als ik niet zo weinig inlichtingen gekregen had. Ik heb vriendschap gesloten met Jérôme Busleiden, de aartsdiaken van Kamerijk en broer van de bisschop,^2. of liever gezegd, hij heeft vriendschap gesloten met mij. Hij is zeer geleerd in beide talen. Hij verzekert me herhaaldelijk dat ik fortuin zou maken, als die man^3. ongedeerd zou terugkeren; in ieder geval heb ik al mijn hoop op hem gevestigd.

Ik heb je Fabels^4. aan Busleiden gegeven samen met een brief om je talent en je karakter aan te prijzen. Want ik houd niet op om overal bij mijn vrienden de lof te zingen van mijn vriend Willem, hoewel ik al enige tijd merk dat jij tevreden bent met je roem in Holland. Al die jaren die ik in Frankrijk, Engeland, de Artois en Brabant doorbracht, stuurde je me nog nooit iets van je werken op om me de gelegenheid te geven je talent aan te prijzen. Je schrijft me zelfs geen brief die ik mijn geleerde vrienden kan tonen. En toch heb je, met je Oden, kunnen merken hoe oprecht ik mijn best voor je doe. Men mag in Holland op me neerkijken, hier minachten noch de aanzienlijken, noch de vromen, noch de geleerden me. Je zegt misschien: ‘meer dan genoeg naam, nu nog iets meer tastbaars’. Ik heb daar een heel andere mening over, hoewel roem niet zelden de beloning met zich meebrengt. Ik heb me vaak verbaasd, Willem, over jouw instelling, maar ik wil mijn onafscheidelijke vriend niet tegen me in het harnas jagen door allerlei raadgevingen te gaan geven. Ik vermoed eigenlijk dat jij me misschien opzettelijk uit de weg gaat, zodat de naijver

1. Jan Robbyns.

2. François Busleiden, aartsbisschop van Besançon; zie brief 157.

3. Filips de Schone.

4. Zie brief 172.

[p. 78]

die ik oproep, niet op jouw persoon afstraalt. Indien deze veronderstelling juist is, kan het me niet schelen of je dat met goede bedoelingen doet. Dat uitgerekend jij het niet kan opbrengen voor een oude vriend, een studiegenoot - om niet meer te noemen - het gemekker van sommige gekovelde kwezels en vrouwtjes te verdragen! Gezien je grote talent en geleerdheid hoef je je daarom net zo min te bekommeren als een olifant om een vlieg! Hoeveel schade je jezelf berokkent door zo angstvallig te zijn, weet niemand beter dan ik.

Maar genoeg hierover. Mijn gastheer, Jean Desmarais, leraar in de welsprekendheid van deze universiteit en zeer geleerd in beide talen, wacht nog steeds vol geestdrift op je komst. Het verbaast me dat je die belofte niet nakomt. De heer proost van Utrecht,^5. mijn buurman, spreekt veel en graag over jou. Ik vraag je, hoeveel werk zou het nu zijn de vriendschap van dergelijke mannen met een briefje te onderhouden? Floris van Egmont, overwinnaar in alle gevechten, heeft zoveel eer behaald in Spanje, Savoye, Frankrijk, en Duitsland, dat hij de roem van alle hoge heren, ik zal niet zeggen in de schaduw heeft gesteld, maar volledig gedoofd heeft; in mijn lofrede zal ik ook hem prijzen. Je zult er wijs aan doen als je hem met een brief of, wat ik liever zou willen, met een gedicht zou feliciteren. Ik zal ervoor zorgen dat hij het ontvangt, en wel uit mijn hand. Ik heb de bisschop van Kamerijk met drie Latijnse en een Grieks grafschrift^6. herdacht. Men heeft mij daarvoor een zuinige zes florijnen gestuurd opdat hij, ook na zijn dood, zichzelf gelijk zou blijven! Als je je wilt verwaardigen mijn gastheer een desnoods maar korte brief te schrijven, zou je hem en mij zeer dankbaar stemmen, en voor jou zou het misschien niet zonder nut zijn, want hij is de meest oprechte bewonderaar en steun van alle nu levende geletterden. Vaarwel, mijn geleerde Willem.

Leuven, 27 november

5. Philibert Naturel.

6. Het Griekse grafschrift is verloren gegaan. Twee van de Latijnse grafschriften zijn bewaard; ze zijn uitgegeven als Carmina 39 en 40 (zie ook 137) in de editie van Harry Vredeveld, Opera omnia Desiderii Erasmi Roterodami i, 7 (Amsterdam, 1995).