De kroniek van Abel Eppens tho Equart

Anno 1571.

Als hartoch Alva die teynde, twintichste, dartichste und hunderste pennyck tot bijstandt des orlicht in Hollant vorderde, hefft sick die grave van Lumme myt den oversten Bartelt Entens den Bryll ingenomen myt verraskunge und beholden, in de maent Martio; want die teynde peninck was een ongehoerde und ongunstich eyss und verkeerde aller provintien gemoeden van hartoch Alva (hoewall dat diesulvygen daernae bet bijgedaen hebben und lijden moeten als Sudtfen, Naerden worden

[p. 214]

ingenomen und vermodert, van Olavar¹⁾ affgeslagen, voer Harlum een lange belecht hefft lijden moeten). Alsoe dat Bargen in Hennegouwe ock ingenomen van grave Lodewick, nochtans niet lange ys verdedyget worden; want die konick van Franrijke des alsoe hadde simuliert; und anno 1572 Harlum gewonnen ys worden und niet sonderlinges in Vreslandt bedreven ys worden, beholden dat edelman Douwe Lins²⁾ uth Westerlandt³⁾ van Sicco⁴⁾⁺ Panser⁵⁾, een redger, myt sijn bueren hefft hem gevanckelicken up Rottummeroege myt twe deneren begrepen und tegens landsrechte to Gronnigen gevueret um den Corneel⁶⁾ to behaegen und aldaer onthoven laeten. In dusse jaeren worde die Spansche inquisitie meer gedrouwet dan gedreven van den biscop Johan Knijff. Want die sick hemelicke wolde holden, konde wol vrij blijven, dan der wederdoper und andere opene daden worden myt gelt gestraffet als ongehorsamen der Pawslicke kerckes. Und in dusse yaere ys tot scattinge betaelt der krijgeskosten van een gras landes twe Embder gulden, dat ys dartich yaeren taxt van begyn des krijges tot het yaere 1573, als soven yaeren lanck.

1) Hiermede zal Oudewater zijn bedoeld; immers aan den kant in het H.S. staat: Sutphen, Neerden, Oldewater, Harlum.

2) Bedoeld wordt Douwe van Glins, die in Mei 1573 op de markt te Groningen werd onthoofd. Zie uitvoerig over hem Mr. A.J. Andreae in Gron. Volks-Almanak 1900, blz. 56 en 62.

3) Het tegenwoordige Friesland.

4) Hier eindigt fol. 111vo. Tusschen fol. 111 en 112 is ingebonden een vel papier, waarop met gelijktijdige hand (doch niet die van Eppens) is geschreven eene kopie van de Ordonnantie van Alva betreffende het stapelrecht van Groningen (Origineel in het Rijksarchief te Groningen. Reg. Feith 1571, n^o. 5; gedrukt bij Feith, Oldermansboek, blz. 39 en Kroniek Rengers van ten Post, uitg. Feith, dl. I, blz. 349.)

+ fol. 112.

5) Sicco Panser was een zwager van Johan de Mepsche; hij was redger te Warfum.

6) Caspar de Robles.