Verhalen voor de grotere jeugd en anderen

[p. 62]

Nieuw

John Madretsma's ouders hadden het niet breed. Hij kon zich goed herinneren hoe vervelend hij het altijd weer gevonden had om op school in de pauze zijn broodje zonder beleg of alleen dunbestrooid met suiker te moeten eten, terwijl andere kinderen zich aan de poort bij Bollevrouw verdrongen om haar dure broodjes en snoepgoed te kopen.

Zijn vader zag hij sporadisch, die werkte bij een houtmaatschappij in het binnenland en zijn moeder was hulp in de keuken bij Restaurant Lam Hing. Doodmoe kwam ze 's avonds thuis.

In het begin had hij de nasi en de tjauw-min, waarvan ze een restantportie mee naar huis mocht nemen, heerlijk gevonden, maar toen hij elke dag zijn buik daarmee moest vullen, had hij er de pest aan gekregen.

Baas Anton van naast, van wiens erf hij eens wat olijven had geplukt, had hem toegeroepen: ‘Kleine schurk. Voeding srefi yu ma no man gi yu, laat staan opvoeding.’ De dag daarop bleek dat beide banden van Baas Anton zijn bromfiets in de nacht waren doorgesneden. De dader lag uiteraard op het kerkhof.

John's vaste crew bestond uit een stel jongens, die ongeveer in dezelfde leefomstandigheden als hij verkeerden. Evenals hij moesten Amat en Slim hosselen voor hun bestaan,

[p. 63]

waarbij zakrollen en winkeldiefstal hun niet vreemd waren.

Als John om zich heen keek en zag hoe geld werd vermorst, kon hij de samenleving echt haten. Laatst nog toen hij met zijn geboorde pata aan naar schoenen in de uitstalkast van Bata had staan kijken, was een man in een grote wagen komen aanrijden. Die kloot van een verkeersverkrachter had vlak voor de zaak geparkeerd en was gewoon met zijn zoon naar binnen gestapt. De zoon, een verwaande ka van John's leeftijd, had van alles gepast tot een heel duur paar hem eindelijk scheen te bevallen. Zonder denken had pa aan de kas betaald. De vent had de nieuwe schoenen direkt aangetrokken en had de nog heel goed bruikbare oude daar rustig laten liggen. Even opgeblazen als ze waren binnengekomen, waren ze weer weggegaan.

Alsof dàt opvoeding was. Baas Anton met zijn opvoeding-gezicht had dàt eens moeten zien.

Aan de overkant van de straat had je weer zo'n een dure tante. Zonder haar fiets af te sluiten, plaatste ze die tegen een boetiek en ging naar binnen.

De jongens keken elkaar aan. Als bij afspraak liepen ze rustig door, terwijl John zonder argwaan te wekken overstak en naar de fiets toe stapte. In een flits was hij erop gesprongen en weggereden. Om de hoek wachtten de anderen hem op. Zingend kwam hij aanfietsen: ‘Efu yu abi wan moi uma, yu abi wan dede. Efu yu abi wan gudu uma, yu abi wan baisigri.’

[p. 64]

Morgenochtend zou het niet moeilijk zijn om onder de markt een koper te vinden.

Toen ze die avond weer op stap waren, bleek er voor de deur van Kirpalani aan de Maagdenstraat een openlucht opwekkingsdienst te zijn. Op voorstel van Amat waren ze overgestoken om een kiek te nemen op de ‘gospelfreaks’ zoals hij de omstanders betitelde.

Met uitgestreken gezichten hadden ze staan handje-klappen, terwijl ze haast bosten van het lachen. Amat fluisterde John in het oor dat hij straks naar voren zou stappen om een getuigenis af te leggen. Alleen zouden de mensen waarschijnlijk tot morgenochtend moeten blijven staan, als ze de hele waslijst van zijn misdrijven wilden aanhoren. Slim wenkte Amat zijn pet af te zetten en die als kollektebus te gebruiken. Het had niet veel gescheeld of ze hadden het uitgeproest.

In haar preek had de voorgangster het over de Dood en zijn onberekenbaarheid. ‘De Dood,’ zei ze waarschuwend, ‘kan ieder moment als een sluipschutter in uw leven binnendringen. Zorg dus dat u altijd voorbereid bent. Door mijn levenswandel en mijn geloof kan ik vandaag in de armen van mijn man zijn en morgen in de veilige armen van de Heer.’

‘Wat doe je overmorgen, schatje?’ had een voorbijganger geroepen. Die ongepaste grap had heel wat mensen doen lachen. De jongens hadden de situatie dankbaar aangegrepen om nu eindelijk vrijuit te lachen.

Als ze bij de preek van de voorgangster al zoveel lol hadden, hoe zou het dan straks

[p. 65]

gaan als mensen uit het publiek naar voren stapten om te getuigen!

Nadat de voorgangster de gebruikelijke vermaningen tegen de zonde over de toeschouwers had uitgestort, vroeg een eenvoudig moedertje het woord. Hoewel ze moeilijk uit haar woorden kon komen, legde ze een getuigenis af. Als onderwerp had ze de tekst ‘Hij maakt alle dingen nieuw’. De jongens hadden allen ernstig staan luisteren en ook toen de getuigenis ten einde was, had niemand gegrapt. Elk was ervan overtuigd, dat geen van de anderen gemerkt had dat de eerlijkheid en oprechtheid waarmee het vrouwtje had gesproken hem wat hadden gedaan.

John nam zich voor ook te proberen nieuw te zijn. Niet dat hij zou toetreden tot een Gemeente. Nee, allesbehalve dat, en zeker wilde hij ook niet dat soort nieuw zijn als die arrogante vent bij Bata, die spullen aan had, waar de prijzen nog haast aan zaten.

Ze liepen de Maagdenstraat uit en sloegen de Heiligenweg in. Langs het trottoir stond een politie-auto geparkeerd. Niemand zat erin. Ze waren de pro-wagen reeds gepasseerd, toen John in een opwelling terugreed, van de fiets afstapte en die tegen de auto plaatste.

Lopend sloot hij zich weer bij de anderen aan. Gespannen wachtte hij op hun geplaag dat zeker zou komen, maar vreemd genoeg scheen niemand daar behoefte aan te hebben.

In een gebaar van vriendschap sloeg Amat zijn arm om John's schouder en plotse-

[p. 66]

ling luid lachend, als een bevrijding, liepen ze verder, richting Waterkant.