1 juni 1873
Nauwkeurige bijzonderheden omtrent de opheffing van Spar en
Hulst zijn niet bekend. H. van Leeuwen,
die er i.v.m. zijn
Tien jaren tijdschrift-litteratuur (Boek en Kunst 1904) zowel E. als SK. naar vroeg, weet niets anders mede
te delen. - Het ‘grote werk’ is vermoedelijk
Juliaan de Afvallige. - Puck, roman van de Engelse
schrijfster Ouida, verscheen in 1870; Tricotin, is een
ander werk van haar uit 1869. - ‘Elle et lui + Lui et
elle’, heeft betrekking op de roman Elle et lui uit 1859 van George Sand, waarin zij zich wreekt op Alfred de Musset over
hun dramatisch liefdesavontuur in Venetië in 1835. Alfred de
Musset stierf in 1857 en kon zich dus niet verdedigen. In zijn plaats
schreef zijn broer en biograaf Paul de Musset als antwoord een andere versie
van de gebeurtenissen in Venetië onder de titel Lui et elle
(1860). - Problematische Naturen van de
Duitse auteur Friedrich Spielhagen dateert uit 1860.
Gmünden 1 Juni 1873
Amice,
Hoe aangenaam mij ook uw uitgewerkte brief was, de ellendige omstandigheden,
zorgen, ziekten, enz, enz, die u zoo weinig rust laten, brachten mij in eene
onaangename stemming. Ik kon niet nalaten mijne vrouw een en ander mede te
deelen, die zeer deelt in hetgeen u en de uwen aangaat. Zij betreurde 't geen
geld genoeg in de wereld te hebben om u met vrouw en kind hier te inviteeren in
de kalme natuur, die alle zorgen doet vergeten en alle kwalen geneest. Dit
laatste zeg ik op verantwoording van den baddoktor. Dank voor uwe bemoejingen in
zake Sp en H. Mensing is gek, en ik geloof niet dat wij na onze advertentie iets
meer tegen zijne uitgave te doen hebben. Mij dunkt dat hij zonder eenige hoop op
voordeel, alleen een gek figuur slaat. Geeft hij evenwel niets uit, dan moet ge
aanhouden en terugvragen wat hij nog heeft. Ge zult wel denken dat ik nu aan 't
inslapen ben. Ik wil hopen dat het nooit zoover zal komen. Behalve dat ik den
Faust herlezen heb met eenig licht zelfs in enkele stukken van het tweede deel,
behalve dat ik ... al mijne bezigheden u op te noemen is inderdaad voor u weinig
vermakelijk ... ben ik nu aan een grooter werk begonnen. De dood van Sp en H nam
de aanleiding tot mijne korte schetsen weg, het nu begonnen werk is misschien
een prul, misschien (en dit is 't ergst) zoo iets om geen goed en geen kwaad van
te zeggen, maar in allen gevalle, ik ben er mee bezig en hoop het later ('t
duurt lang) aan uwe goedkeuring te ontderwerpen. Verder een paar woorden over
Ouida's Puck door u mij aanbevolen. Ik kan uwe bewondering hieromtrent niet
deelen. Een roman is 't niet, evenmin als een novelle, want 't heeft geen
hoofdpersoon, geene handeling, geen draad, geen verband. In 10 bladen kon de
geschiedenis van Avice verteld worden, terwijl die hond mij als mensch niet
genoeg belang inboezemt, dat ik twee deelen met zijne opmerkingen gevuld kan
lezen. Was 't alleen eene roman onder honden spelend, 't kon eene geestige
satire, eene allegorie zijn, maar nu zijn die denkende en sprekende vier-