Inleiding
Marcellus Emants was iemand die onafhankelijk zijn weg zocht in de literatuur en in het leven. Hij was bepaald niet het type van de meeloper.
Wie de lijst van zijn publikaties in Het Vaderland bekijkt, zal opvallen dat Emants in de loop van de tijd zo'n honderd ingezonden brieven aan deze courant gericht heeft. Als we zijn ingezonden brieven aan andere kranten en tijdschriften eveneens op zo'n honderdtal mogen schatten, dan betekent dit, dat Emants in zijn vijftigjarige schrijversleven gemiddeld ongeveer vier ingezonden brieven per jaar schreef. Dat wijst op een strijdbaar temperament.
Wie leest in de ingezonden brieven die door Het Vaderland gepubliceerd werden zal tevens bemerken, dat Emants een scherp analyticus en een vasthoudend debater was.
De kwesties die in de ingezonden brieven aan de orde komen, zijn zeer divers. Allereerst zijn er de zaken in verband met literatuur en toneel: protesten tegen censuur, pleidooien voor een behoorlijke toneelzaal in Den Haag, troebelen in het Nederlandsch Tooneelverbond, kwesties rond zijn werk (bijvoorbeeld het afvoeren van Loevesteyn van het programma van de Inhuldigingsfeesten van 1898). Maar ook andere, grote en kleine zaken komen aan de orde: van een klacht over briefkaarten tot het spiritisme, van de kolenrantsoenering tot de inkomstenbelasting, van de militaire nachtmuziek tot de vereenvoudigde spelling.
In dit deeltje zijn enkele langere beschouwingen opgenomen die Emants in Het Vaderland heeft doen plaatsen. Aan de orde komen zijn reactie op de impressionistische schilders in Parijs, het spiritisme, de vivisectie, Den Haag in vergelijking met Zürich en de twee taalkundige onderwerpen die hem na aan het hart gebakken zijn: de vereenvoudigde spelling en de bestrijding van bastaardwoorden.
De opgenomen stukken worden steeds ingeleid met een korte toelichting. De spelling is gehandhaafd, met name ook in een stuk als ‘'s Gravenhage - Zürich’, waarin Emants' vereenvoudigde spelling een duel aangaat met de De-Vries-en-Te-Winkel-spelling van de zetter. Andere evidente zetfouten zijn stilzwijgend verbeterd.