Gheestelycke dichten
(1622)–Willem van der Elst–
Auteursrechtvrij
[pagina 30]
| |
Sevenste gedicht.
| |
[pagina 31]
| |
Hy is doch hier van Godt ghestelt een licht seer hoogh;
Op dat op al sijn doen het volck sou setten d'oogh;
Doorsien al sijn bedrijf, sijn handel, sijn' manieren:
Sijn' goddelijcke leer' hoogh-prijsen ende vieren.
Siet Leeraer wie ghy bent: hoe veel u werdt betrout:
Den Heer heeft u ghenoemt des werelts licht, en sout.
Wat licht verdonckert licht? quaet sout wat kan't wel souten?Ga naar margenoot+
Eylaes! met allen niet: maer 't doet seer groote fouten.
Ghelijck den quaden boom in plaets van goede vrucht,Ga naar margenoot+
Het ghene dat hy gheeft, is druck, en onghenucht:Ga naar margenoot+
Soo gaet de saeck alleens met groote Predicanten
Die leven na den vleesch het leven van trauwanten:
De vrucht toch, die sy doen met woorden wijs-bedacht,
Is luttel ofte gheen: hun segghen werdt veracht.
Al waer het beste vleesch met quaet sout overspronghen,Ga naar margenoot+
En duysentmael daer in ghewentelt en ghewronghen,
De baet sou wesen kleyn: want binnen korte stondt
Sal 't heel bedorven zijn van boven tot den grondt.
Sout van ghelijcken oock de kranckheyt van de menschen
Met soo gheleerde tongh als ghy sult konnen wenschen,
Op dat sy van den stanck der sonden zy bevrijt;
't Is arbeydt te vergheefs, en al verloren strijdt
Wanneer het beste faelt. Het sout, siet, moeter wesen
Van leven onberispt, van deughden hoogh-ghepresen.
Want beter werdt de siel met goet vertooght betaelt,
Als met gheleerden praet door vuylen mondt verhaelt.
Maer, daer dees twee by een ghestichtelijck versamen,
Des Leeraers leven goet, met leeringh na 't betamen,
Daer zijn de vruchten veel: 't profijt met overvloet:
Al watter werdt gheseyt, valt op der aerden goet.
Elck woort dat uyt den mondt des Predicants sinckt neder,
Sijn' vruchten veelderley hoogh opghehoopt bringht weder.
Een-yder werdt gheleert: in deughtsaemheyt ghesticht:
Den sondaer van 't swaer pack der sonden werdt verlicht.
Den ongheleerden mens, die doolt in 's werelts hoecken,
Tot sulcken Leeraer gaet het aes der sielen soecken:
Den krancken in 't gheloof, en die in deught gaet manck,
Tot hem neemt sijnen keer en eenen rechten ganck.
De deught, de rechte daet, komt klaerelijck ghetuyghen
Dat uyt het goet vertoogh de waerheyt is te suyghen
| |
[pagina 32]
| |
Veel meer als uyt de spraeck. De deught toch meer verweckt
Als 't ghene dat op stoel voor waerheyt wort ghepreckt.
O Leeraers groot en kleyn! alsoo komt aenghetreden
Tot u bevolen volck: en stelt elck een te vreden
Met segghen en met doen. De woorden sonder daet,
Veel achten voor bedrogh, of ongheleerden praet.
Den krancken swacken mens seer neerstigh sal aenschouwen
Wat dat den Leeraer doet: en hem daer op betrouwen
Veel meer als op sijn woort. Hem dunckt het gheen' hy doet,
Dat dat moet zijn ghevolght recht op den selven voet.
Gheensins en kan bevroen, dat hy voor deught sal prijsen,
Het gheen' hy metter daet sal andersins bewijsen:
Of segghen, dat is quaet, en teghen Gods bevel,
Het welck hy selve doet veel meer als ymant el.
Dit set den men verstelt, en jaeght hem buyten sinnen:
Dit doet hem qualijck doen: de waerheyt niet beminnen.
Dit maeckt hem heel verhardt, verbittert, obstinaet:
Te volghen sijnen sin in ondeught, en groot quaet.
Want meer werdt hy ontstelt, verarghert, en gheschonden,
In een onstichtigh werck, als hy met hondert monden
Sal werden van de sond' tot beternis ghestiert,
Of door een goet vertoogh weer anders ghemaniert.
Dus is in desen staet veel weerdigher te achten
De hoogh-ghepresen deught vol alderleye krachten,
Als een' vergulde tongh met sprekentheyt vereert,
Die door een schoon ghelaet den wegh der waerheyt leert.
't Is waer, gheleerde spraeck is noodigh in veel stonden:
Maer boven al, de deught werdt noodigher bevonden.
En, die met dese twee schoon' mantels gaet bekleedt,
Altijt draeght over hem goedt goddelijck bescheedt.
Sijn woort voor' Godes woort seer gheerne werdt ontfangen,
En elck een siet hem aen met ijver en verlanghen:
Soo saen iet werdt gheseyt, soo saen werdt dat volbrocht:
De daet werdt dan uyt 't woort volkomelijck ghewrocht.
Ga naar margenoot+O gulden Predicant! blaest soo met uw' trompetten,
En bootschapt aen het volck Gods weghen ende wetten:
Spreeckt stout den sondaer toe: weest niet van hem vervaert:
Seght yder sijn ghebreck: den rijcken niet en spaert.
Vermaent den boosewicht sijn' weghen te verlaten:
Den onrechtveerdighen d'onrechtigheyt te haten.
| |
[pagina 33]
| |
Den quaden smeeckt, en bidt, te schouwen weghen krom':
Te keeren vanden wegh daer hy is in, weerom
Tot sijnen Heer en Godt; vol van bermhertigheden:
Die niet en wilt sijn' doot, maer meer dat hy noch hedenGa naar margenoot+
Doe afstandt van sijn quaet: en sijne groote schult
Bekenne met berou, met liefde, met ghedult.
Seght dat den Heer hem sal ontfanghen in ghenaden,
En worpen verr' van hem de sonden die hem laden,
En aendoen groote smert, en pramen aldermeest:
Niet onder in het lijf, maer boven in den gheest.
Waer van den goeden Godt hem troosten sal, en stercken:
In hem verand'ren heel door goddelijcke wercken,
Sijn segghen, en sijn doen, sijn leven, en sijn' doot,
Sijn hert, sijn quaden wil, en wat hem brocht in noot.
Dit is des Heeren woort: 't welck niet en dient verholen,
Maer neerstelijck aen 'tvolck ghepredickt en bevolen:
Want Paulus ons vermaent, en scherpelijck belast,Ga naar margenoot+
Dat die het selve raeckt, sal daer op staen ghepast;
Spreeckt, seght hy, 't aller stondt: wijst elck de rechte weghen:
Tot siel-ghewin, tot deught, maeckt elcken tijt gheleghen.
Berispt, smeeckt, ende straft: maer watter werdt gheseyt,
Slaet-gade dat ghebeur' met alle lijdsaemheyt,
En goddelijcke leer'. Wt liefde wilt besuren
De welvaert uwes volcks al blijft den aerbeydt duren.
'tWelck doende, suldy u, en die ghy hebt bemint,
Eens leyden tot de vreught, die ons aen Godt vast bint.
|