|
| |
| |
| |
Vierde gedicht.
Tot Priesters Pastevrs.
Sijn' schapen altemael met neerstigheyt sal wachten,
En gade-slaen den wolf waer hy hem keert en went,
Die vyant en groot' dief van schapen is bekent.
Dus soo hy hem bespiedt, en merckt sijn' loose ganghen,
Om een uyt heel het kudd' bedecktelijck te vanghen,
Dat hy in sulcken noodt den rechten herder is.
Het leste van sijn bloedt sal stout te koop toch setten
Om al des wolfs bedrijf profijt'lijck te beletten:
En stellen hem soo langh in 't midden van den hoop
Tot dat door groot bedwanck den wolf hem set ten loop.
Dit doet een' eyghenaer, als herder van sijn' schapen;
Door welcke sorgh en anghst beschaemt ghehuerde knapen:
Die dickwijls soecken meer hun' winst en eyghen baet,
Als, wat den dienst vereyst, en hoe't met 'tkudde gaet.
De welvaert vande koy' hen sterck en dier bevolen,
Woont buyten hun ghedacht. Dus watter wort ghestolen,
Berooft, ghescheurt, ghedoot, ghebrocht tot groot verdriet,
Zijn dickwijls siende blindt: 't verlies en achten niet.
Komt spieghelt u hier aen, die Herders van de sielen
Van Godt hier zijt ghestelt: want soo men siet vernielen
De schapen van den wolf, soo wordt de siel ghesocht
Van haeren vyant oock, en dickwijls omghebrocht.
Verscheuren die hy vindt tot boose daet gheneghen.
De nacht is voor hem dagh, in 't doncker siet hy klaer:
Is eeuwigh op sijn' hoe' om die te nemen waer.
Een' vyandt sonder rust: ter middernacht oock wacker:
Op elcken hoeck en kant met beenen even wacker.
Die allen sijnen haet met innerlijcken wensch,
Alleen verdreghen heeft op Godt, en op den mensch.
| |
| |
De reden dan vereyst dat herders sullen waken
Met wonder scherpe wacht: besorghen dat dees saken
Wel werden aenghedient: te doen dat wel behoort:
Op datter niet en volgh' der sielen droeve moort.
Dus sullen t'hunnen last twee dinghen wel bemercken;
'tVerlies, oock van een' siel: en 'sduyvels snoode wercken.
Want wat de werelt heeft, hoe schoon, hoe blij, hoe soet,
Gheleken by de siel, daer 't minste niet toe doet.
't En baet toch niet den mens dat hy hoogh is gheklommen,
En 's werelts meeste goet met slaven heeft ghewonnen
Tot overvloedt van wens; indien hy naeckt en bloot,
Verhuysende van hier met sondaers moet ter doot.
Wat sorghe dienter oock (het tweede gaen ick segghen)
Om 's vyants groot bedrogh ten beste te weerlegghen?
De boosheyt is toch self, en boven and're boos:
De loosheyt is hy oock, en boven menschen loos.
Op hem dient dan ghelet: op hem en sijn' practijcken;
By wien gheen' mens en is in kloeckheyt te ghelijcken.
Dees toesicht dan voorwaer den Herder raeckt wel meest;
Die noynt mach zijn vervaert van desen boosen gheest:
Maer vroegh en laet bereedt de sijn' al' te bevrijden,
Om uyt den droeven noodt te bringhen tot 't verblijden.
Dus sal wel gade-slaen of uyt het groot ghetal
Niet een ghespronghen is te verre buyten stal,
En komen in den mondt van die't met diepe nijpen
Wt alle sijn gheluck ter hellen soeckt te grijpen.
Voorwaer dit dient besorght. gheen' herder zy hier moe',
Die nimmermeer te veel kan wesen op sijn' hoe'.
Sijn' eerst' en leste sorgh met alle sijn' ghedachten,
Moet op het kudde zijn by daghen en by nachten;
Op dat het altemael zy evenwel bevrijdt,
En 't minste niet en blijf' in desen sielen-strijdt.
Sijn' ooghen dickwijls slaet van Oosten tot den Westen
Oft hy gheen' vyant siet: want soo hy iet bevroet,
Is oorsaeck ende schuldt van al 't vergoten bloet
Indien hy niet en roept: maer hebbende ghegheven
Al blijfter ymant doot die daer op niet en past:
Want 'teecken dat hy gaf, heeft hem ghenoegh ontlast.
| |
| |
Soo oock voldoet voor Godt een-yder siel-bewaerder,
Indien hy die misdoet met goet vermaen komt naerder:
Maer anders werdt van hem, welt'sijner leedt, verhaelt,
De siel, die door sijn' schult ter hellen nederdaelt.
Wee, wee den Herders al' die meer hen selven voeden,
Dan gade-slaen [h]et quaet by tijde te verhoeden.
Die hier, Go[dt] gave neen, met neerste soecken meer
Die kloecker [volg]hen in de wo[l]le van de schapen,
Het vet, de so[et]e [m]elck, en watmer kan van rapen,
Als wat [het] schaep behoeft; mits allen hunnen buyt
Is meer [...]eyghen baet, als op 't schaeps welvaert uyt.
Dat sieck lagh totter doot, ghenesen met goe' wercken:
En 't ghene datter was ghebroken totten been,
En hebdy niet besorght te voeghen stracks aen een.
Den noot, den lesten noot, en quamdy niet saen stelpen,
En, 't welck u stondt te doen, elck een waerachtigh helpen.
Het gheen' verworpen lagh, wierdt niet te hoop ghebrocht,
Noch dat verloren was, soo't wel behoort, ghesocht.
En uyt des Herders handt 't verloren schaep versoecken,
En eyschen het verlies van een' soo weerden pant,
Van hem, als van een' dief, oft goddeloos' trauwant.
Onweerdigh dat hy zy voorts herder meer te wesen,
Die niet en heeft besorght sijn' schapen hoogh-ghepresen'
Te helpen na sijn best: maer oock in haren noot
Sijn' borse maeckte vet, en liet-se in gaen ter doot.
Dees woorden, dit vermaen, Gods blixem ende donder,
Wie sielen-last besorght hem aentreck' in 't bysonder:
En dincke hoe moet zijn bewaert soo grooten schat,
Wiens weerdigheyt geen' mens of Enghel Gods en vat.
Wilt dan, o Herders al'! wel neerstelijck bedincken
Den last die g'hebt aenveert: en hoe ghy eens sult blincken
By Godt in 's hemels throon, soo verr' ghy u ghetal
Bewaert en gade-slaet van sond' en quaden val.
| |
| |
| |
Ander dicht.
Tot Priesters Pastevrs.
I.
O Priesters Gods van goeden aert!
De stem des Heeren wijt-vermaert,
Die 't volck by een tot deught vergaert,
Dees woorden uyt mijn' mondt bewaert.
II.
O weerde Dienaers van Gods saken!
Schoon' rancken die sijn' wijngaert raken,
Dat heyligh is, wilt heyligh naken,
Soo suldy blij Gods wijnen smaken.
III.
Ghy zijt Voor-vechters van Gods wet,
Voor 't huys des Heeren sterck beset:
Het sout, het licht, en Herders met:
Den wet-steen die't al effen wet.
IV.
Verdonckert licht wien sal't verstouten?
Bedorven sout wat sal't wel souten?
Doet dan den Leeraer selve fouten,
Hy schiet voorwaer verloren bouten.
V.
Dus wandelt recht altijt de baen,
En blijft vast in goet leven staen,
Om als goedt Herder voor te gaen
In dinghen die wel zijn ghedaen.
VI.
Ghy zijt toch 't licht dat elck moet lichten:
Den Leeraer die sijn volck moet stichten:
Den spieghel voor soo veel ghesichten:
'tWelck dinghen zijn van swaer' ghewichten.
VII.
Het ghene toch Gods Priester doet,
Houdt 't leecke volck voor recht en goet:
| |
| |
En 't ghene hy verbiedt op boet,
Hem daer van wacht op staende voet.
VIII.
Soo ghy dan Herder zijt verkoren,
En houdt u niet als stom gheboren,
Maer spreeckt en leert, gheeft elck de sporen:
Als leydsman gaet een-yder voren.
IX.
'tGheloovigh volck dient onderhout
Nae siel en lichaem menighvout,
Oft andersins de liefde flout,
En achter-naer den mens verkout.
X.
Dus moet den Leeraer dickwijls spreken,
En onderwijsen 't volcks ghebreken:
Maer hoe, wat, waer, dat hy sal spreken,
Met wijse sinnen moet besteken.
XI.
Elck weet wat staet Gods Priester heeft,
Hoe veel oock aen sijn leven kleeft;
Dus weest by yder mens beleeft,
En uwe gaven gheerne gheeft.
XII.
De Sacramenten hoogh-verheven,
Daer d'edel siele moet by leven,
Siet die om niet aen 't volck te gheven,
Op dat elcks op-spraeck zy verdreven.
XIII.
Doch, die Gods Priester uyt den gront,
Daer naer, oft op den selven stont,
Voor dienst en arbeydt voordeel jont,
Dat komt hem toe als eyghen vont.
XIV.
Maer weest altijdt seer reyn van binnen
Als ghy Gods diensten gaet beghinnen;
Op soo groot stuck let wel de sinnen,
Om prijs en lof daer van te winnen.
| |
| |
XV.
Beleeft met eeren uwe macht:
Tot eerbaerheyt zy u ghedacht:
Van quaet exempel u wel wacht,
Soo werdt des Priesters staet gheacht.
XVI.
In kleeren, woorden, spraek, en ganghen,
En laet u van gheen' menschen vanghen:
De tonghe wilt voorsichtigh pranghen,
Soo heeft elck tot uw' spraeck verlanghen.
XVII.
Oock leeft alom wel ghemaniert,
Met deughden nae de sel verciert:
Elck een tot beter leven stiert,
Soo werdt Godt self in u gheviert.
XVIII.
O Priester Gods! seer groot en machtigh,
In woorden, en in wercken krachtigh,
Dees lesse weest toch wel indachtigh,
Soo leeft ghy nae Gods hert waerachtigh.
| |
| |
| |
Eer-dicht.
Tot den Eerweerden Heer, Heer ende Meester Antonivs Smets, Licentiaet inder Godheyt, Canonick vande Hooftkercke van Sint Ians te Gendt, Aertspriester der selver Stadt, Deken der Christenheydt, ende Visitateur van de boecken.
MIjn' seer Eerweerdigh' Heer, mijn' Heer, en mijnen Deken:
Mijn' Deken dien ick heb beproeft in alle pijn
Een' trooster nae mijn hert, een vaste medecijn;
De noot my noch eens praemt, dees dichten grof besteken,
Besteken sonder konst, besmet met veel ghebreken
Te legghen voor u neer: want soo sy maer en zijn
Aensien van u ghesicht sy krijghen and'ren schijn,
En werden niet by 't mijn, maer by goet Dicht gheleken.
Elck weet toch wie ghy zijt: hoe ghy blinckt binnen Ghent
Aerts-priester vande stadt. uw' deughden zijn bekent,
En uw' gheleertheyt oock. g'hen zijt toch niet verheven
Tot soo vereerden staet door voor-deel, door gheluck,
Door vrienden, of gheloop: maer een' soo schoonen pluck
Ghedaen heeft uwe deught, uw' wijsheyt, u goedt leven.
| |
| |
| |
Eer-dicht.
Tot synen Eerw. Heer ende Neve, Heer ende Meester Hendrick Cvelens, Licentiaet inder Godtheyt, oudt-Deken der Christenheyt, ende Pasteur van Gheerdtsberghen.
I.
HEer Neve, weerdigh' Heer, te Geeraerdsbergh geseten
Nu ses-en-twintich jaer een' Herder van de stadt;
Dat uwe goede faem niet stont op 't schoonste bladt
Van mijn beschreven boec, had my metrecht gespeten.
Ick sou toch onbeschaemt mijn naest bloet vergheten,
Waer van ick groote deught, en bystandt heb ghehadt,
Met leeringh die my noch komt daghelijcks te bat.
Ia die my voor groot deel gheleert heeft en doen weten
Het ghene dat ick kan. Nochtans ben niet van sin
Vw' deughden, uwen lof, hier diep te volghen in.
Alom werdt uwen naem gheëert: g'hen moet niet wesen
Van my gheconterfeyt. uw' boecken wijt-vermaert,
Die voor een kost'lijck pandt de werelt nu bewaert,
Aen elck doen goedt bescheet hoe hoogh ghy zijt gheresen.
II.
Oock Gheeraerdsberghen sal tot inder eeuwigheden
Versegghen uwen lof, hoogh prijsen sulcken dagh
Die u daer alder-eerst voor Herder komen sagh
Kloeck dalen vanden bergh tot in de stadt beneden;
Om daer uw' jonghe jeught soo deughd'lijck te besteden
Als wel de daet bewijst, en als oynt Priester plagh.
Soo dat een-yder vry de weghen kussen magh
Die ghy tot siel-ghewin hebt duysentmael betreden.
Oock die nu Gheerdtsbergh siet, en weet wat dattet was
Voor uwe komst aldaer, bemerckt den gulden tas
Van deughden daer gherecht: u wonder-werck bedreven
Door god'lijck onderwijs: hoe 't volck verandert is,
Verbetert en bekeert. Soo dat nu voor ghewis
Al ander' menschen zijn van zeden, en goet leven.
III.
Het gaet dan boven my u leven te verkonden,
Of in 't bysonder hier te segghen uwen lof:
Vw' siel is toch soo vol van kostelijcke stof,
Dat ick aen 't minste niet, al had ick gulde monden,
Kan gheven sijnen eysch. Dus dient hier toe ghevonden
Gheen' mens, door aerdschen aert gheworden rou en grof,
Maer een' volmaeckten gheest, ghedaelt uyt 's hemels Hof:
Die, dat gheen' mens en vat, is machtigh te doorgronden.
Gheleertheyt toch en deught, een Goddelijck cieraet,
Bewoonen uwe siel met opghehoopte maet:
En in welsprekentheyt, oock in verscheyden talen,
In leeringh die ghy doet op stoel als Predicant,
Alwaer ghy schijnt te zijn een' hemelschen Ghesant,
'k En weet niet wie u sal ghemack'lijck achterhalen.
| |
| |
| |
Eer-dicht.
Tot synen Eerw. Heer Neve, Heer ende Meester Ian Cvelens, Pastevr van Campenhovt.
HEer Neve, soo ick had ghedaen verscheyde ganghen
Tot dit begonnen werck eer dattet was volbrocht,
'tHeeft seer van my begheert, en hertelijck versocht,
Dat ick oock uwen naem daer inne sou vervanghen.
Het welck seer gheerne de', door dien ick groot verlanghen
Te voren daer toe had; en oock alree ghewrocht
Het ghene my daer in voor 't alderbeste docht,
Om by uw's broeders faem, oock uwen naem te hanghen.
Ghy zijt toch alle bey' mijn' recht-sweers, 't naeste bloet:
En alle bey' daer toe Pasteurs, en Priesters goet.
En, die meer blijcks versoeckt, mach Campenhout vry vraghen
Wie Heer Ian Cuelens is: en sal bevinden waer
Dat ghy met schoonen dienst den besten wel volght naer:
En u seer eerelijck weet over-al te draghen.
| |
| |
| |
Eer-dicht.
Tot synen Eerw. Heer Neve, Heer ende Meester Ian Schellekens, Pastevr van Erps.
ICk weet dat ghy oock komt uyt Cuelens bloedt ghesproten
Van moederlijcke sij', en in den tweeden graet
Ghelijck de Cuelens doen, my even naer bestaet.
Dus moet ghy met goet recht oock vaste staen ghesloten
In desen mijnen boeck: en op de selve roten
Daer Cuelens staen, gheset. Soo naer doch 't moeyken gaet
Als doet den lieven oom: mits 't een het ander slaet:
En, soo het spreeck-woordt luydt, bey' met een sap begoten.
Voorts, segh' ick vry alhier, hoe ghy met vroegh beghin
V vierigh hebt ghepooght te doen groot siel-ghewin
In 't midden van u Landt. Want daer uw' vrienden woonen
Houdt ghy uw' woon-plaets oock. Den arbeyt en de deught,
Die wy aen vremde doen, ghy t'uwer lof en vreught,
Aen al u naeste bloedt veel liever wilt bethoonen.
| |
| |
| |
Eer-dicht.
Tot den Eerweerden Heer, Heer ende Meester Legier Cardon, Cancelier inder Godheyt, Pasteur der Stede ende Prochie van Assenede.
I.
MIjn goet en weerdigh Heer, ic kom' met wacker' voeten
Tot u als mijn ghebuer, als alder-naest Pasteur,
Als mijn verkoren vrient, en lieffelijcken gheur;
Om met dit effen dicht u jonstigh te begroeten.
Want, soo ghy mijn verdriet seer dickwijls komt versoeten,
En doet in blijde vreught verand'ren mijn ghetreur,
Soo kont ghy oock ghedoen dat 't gheen' ick hier heb veur
Door 't raecken van uw' pen zy vry van alle boeten.
Gh'en zijt toch niet alleen Pasteur, en weerdigh Heer,
Gheleert, verstandigh, wijs, vermaert van deught en eer,
Maer daer-en-boven oock seer loffelijck hervaeren
In Vlaemsche Poësij, om 't werck recht na de konst
Te maecken op sijn' maet. Dus thoont aen my uw' jonst,
Op dat ick door uw' hulp mijn' eere mach bewaeren.
II.
Oock Assenede sal naer u in alle tijden
Versegghen uwen lof, en ingheboren aert,
Gheneghen tot het goet, en van het quaet vervaert.
En hoe ghy waert bereedt te vechten en te strijden,
Te storten 't leste bloet, en groot verdriet te lijden
Om siel-ghewin te doen Hoe wel ghy hebt bewaert
Al u bevolen volck: en dat seer fray ghepaert
Met Godt en met de deught. Elck een tot groot verblijden.
O Herder nae Gods hert! vol-presen in sijn stuck:
O Assenede siet en kent het groot gheluck
Soo langh u bleven by. Met waerheyt kan toch segghen
Dat sijn' Eerweerdigheyt van Ghendt, verscheyden keer
Hem vierigh heeft aensocht t'ontfanghen meerder eer
In plaetsen wijt-vermaert daer sy hem socht te legghen.
| |
| |
| |
Klagh-dicht.
Tot den selven Heer Pasteur op sijn vertreck tot de Dekeneye ende Pastoreye van Hulst
ICk moet Eerweerdigh Heer, bedroeft alhier beschreyen
V droef vertreck van ons. Beschreyen? ja wel seer
Van uyt des herten gront. 't En sal toch immermeer
In 's doots-boeck staen gheset dat yder mach verbreyen
Alomme vry van u. Noch ymant sal't beneyen
Dan die de waerheyt haet. G'hebt toch tot deught en eer
Ons altemael vermaent met Goddelijcke leer,
En met ghestichtigh werck. Ick laet hier noch beseyen
De stadt van Assene: die ghy, oock buyten noot,
Ghevoedt hebt met goe' spijs der sielen: kleyn en groot
Bemint, ghetroost, ghelaeft. Veel aerbeyds aenghenomen
Tot op den lesten dagh. De kerck die lagh verplet,
Ghebrocht in haren standt, verciert seer schoon en net.
Soo dat ghy binnen Hulst met grooten lof sult komen.
| |
Klagh-dicht.
Op het vertreck van Heer Petrvs Manilivs ab Avstria, (Oudsten Religieus vande Abdeye vanden Eechoute te Brugghe) vande Prochie van Sint Ians ten armen tot de Pastoreye van Meetkercke.
GOet Heer, ick kom' u by: maer met bedroefder ooghen
En traenen als ick plagh. Het gaet my toch te naer
Dat ick nu sie en hoor', en werde droef ghewaer:
Hoewel het selve moet stilswijghende ghedooghen.
Ick sie toch hoe ghy u uyt noot hebt moeten pooghen
Te laten die ghy mint als gheestelijck goedt Vaer,
En aenghenaem Pasteur van al u volck te gaer;
Dat nu met krancken troost de tranen moet af-drooghen
Om u vertreck van daer. Wel wetende hoe ghy
Met sorgh en grooten anghst hen hebt ghebleven by
Ghedienstigh en getrou. Ghedaen dat kan volbringhen
Een' Herder groot by God. Want, als wel t'uwer leet
Nu d'oorlogh u verdrijft, blijft evenwel bereet
Om siel-ghewin te doen, u elders in te dringhen.
| |
| |
| |
Eer-dicht.
Tot de Eervveerde ende Godtvruchtighe Heeren, Heer Bernardvs Croy, Priester Religieus vande Abdeye van Grimberghen, Pasteur van Ruysbroeck: ende Heer Leonardvs Boots, Priester Religieus van de voors. Abdeye, ende Pasteur van Eykevliet.
HOe soud' ick twee Pasteurs van deughden en van eer,
Van wijsheyt, van verstant, en die ic langh voor desen
Heb in de school' gekent, hier laten onghepresen
By soo vermaert ghetal? Neen, neen, ick ghelde meer
Aen soo Godtvruchtigh bloet. Dus sal oock desen keer
Hun' deughden spreken uyt: en thoonen dat sy wesen
En prijs, en eere weert. Wiens namen elck mach lesen
Wel vry in desen Dicht, en die verheffen seer.
Te Ruysbroeck staet ghy toch Croy: en dat tot heden
Als goet Pasteur bedient met leeringh en goe' seden.
En ghy Heer Lenaerd Boots in 't dorp van Eykevliet.
De selve vruchten doet. Hoewel de wooningh t'samen
Te Ruysbroeck is gheset. Van waer, nae 't wel-betamen,
Sijn kudd' elck gade-slaet, en na de siel versiet.
| |
Eer-dicht.
Tot den Eervv. Heer, Heer ende Meester Ian Ondermarcq, Pastevr van Bassevelde
VVat kan ick min gedoen om mijnen dienst te quijten,
Eerweerdigh Heer Pasteur, als met een kort verhael
Te seggen uwen lof? die hier soo menighmael
Is in een-yders mondt. Niet schimpigh om te bijten,
Ghelijck den schimper doet. 'tEn moet toch niemandt spijten
Dat uw' ghepresen deught, ghelijck het root corael
Blinckt midden in u volck: of dat ghy wel ter tael
Gods woort ghestichtigh preeckt, wie kan u dat verwijten,
Of qualijck nemen af? als die de waerheyt haet,
En liever 't suyver goet, als leughen-tael verlaet.
Ick weet op dry jaer tijts, oock is't ghenoegh te mercken,
Hoe seer ghy Bassevelt hebt salighlijck herkeert,
En hoe het meerd'ren deel sijn' welvaert heeft gheleert
Wt u Godvruchtigh woort, en uyt uw' goede wercken.
|
|
Auteursrechtvrij