|
| |
| |
| |
| |
22 Honderden leuke dingen voor kinderen in Nederland
Wil een dagtripje prettig verlopen, dan zullen de kinderen ongetwijfeld getrakteerd moeten worden op wat zij nu eens prettig vinden. Dat dan ook de ouderen en de ouders aan hun trekken kunnen komen, is u wel duidelijk wanneer u mijn dagtrips uit dit boek metterdaad gaat volgen. Nu heeft Nederland veel méér dan Madurodam en Efteling en het verbaast me daarom altijd dat zoveel ouders het zo verschrikkelijk moeilijk vinden om tochtjes te bedenken die interessant zijn voor hun kinderen tussen zes en zestien jaar. Daarom ga ik u een uitgebreide opgave voorschotelen, die niet eens streeft naar volledigheid en ook geen zwembaden en speeltuinen vermeldt - dé attracties overigens voor de kleinsten - tenzij daarvoor een speciale reden is. Ik doe dus maar een willekeurige greep uit het werkelijk ontelbaar vele, dat ons land aan uw kinderen tussen zes en zestien jaar te bieden heeft - voor de wat oudere jeugd kunt u ook hoofdstuk 23 bestuderen - en afhankelijk van smaak en leeftijd van uw kinderen zult u er dan een keus uit kunnen doen en diverse punten combineren tot gezellige dagtochtjes.
| |
| |
| |
Randstad
De Afsluitdijk zou ik kinderen tussen zes en zestien jaar zeker laten zien, mét de glazen uitzichttoren aan de Vlieter en mét, misschien ook, de expositie in Den Oever. Een andere expositie vindt u in Wieringerwerf, alwaar ook De Terp met uitzicht en zwembad. In Oosterland op het vroegere eiland Wieringen is het uitzicht op de Waddenzee interessant en nergens anders in ons land ziet u daar 's avonds zóveel vuurtorenlichten. Den Helder biedt een uitzicht vanaf de vuurtoren te Huisduinen, terwijl misschien de aquaria aan de Buitenhaven en in elk geval een ritje langs de haven met de oorlogsschepen en met het gezicht op het eiland Texel voor uw kinderen leuk zijn. Beoordeelt u zelf of u ze laat skiën op de kunstskibaan in Heerhugowaard en ze een kijkje laat nemen in het Zuiderzeemuseum van Enkhuizen, waar ook de chirurgijnskamer in de Waag interessant is en ze een stadhuis kunnen zien dat duidelijk lijkt op het paleis op de Amsterdamse Dam. Medemblik heeft een interessante zomerstal aan de Westerhaven, Hoorn op woensdag een oudhollandse markt, Schagen kleurige donderdagse marktdagen, waarbij Westfriese dansen worden uitgevoerd, en Broek op Langendijk biedt u op vrijdag klompendansen en soortgelijk vermaak voor jong en oud, maar een bezoek aan de koolveiling aldaar en een boottrip door het rijk der duizend eilanden zijn wél zo leuk.
In Petten kunt u even de pedagoog spelen door uw kinderen te wijzen op de Hondsbossche Zeewering, de onderbreking in de duinenrij waarvan ze op school gehoord hebben, maar waarschijnlijk interesseren ze zich meer voor het klimduin vlak bij Schoorl, het zeeaquarium van Bergen en de beklimming van de vuurtoren in Egmond. De Hortus Bulborum in Limmen is een waar tulpenmuseum met zeer oude varieteiten van tulpen. De vrijdagse kaasmarkt van Alkmaar is natuurlijk overbekend, maar houdt u er rekening mee, dat er dan ook diverse boottripjes te maken zijn. Oudere kinderen interesseren zich wellicht ook al voor de hypermoderne Don-Boscokerk, gebouwd in de vorm van een Noordhollandse stolpboerderij. Iets dergelijks, maar niet bepaald modern, vindt u ook bij het zwarte kerkje van Zuid-Schermer, waar de palen onder de preekstoel oude Amsterdamse gaslantaarns zijn. In Groot-Schermer wordt op zondag de knikkersport beoefend. Komt u op dinsdag door Purmerend, dan kunt u er de markt meemaken en daarna gaat u natuurlijk naar de Beemster, althans met wat oudere kinderen, want hier zien ze de mooiste droogmakerij van ons land. In De Rijp, alwaar ook een lief museumpje met curiosa op scheepvaartgebied en - evenals in Graft - een mooi raadhuisje, leefde Leeghwater, die de Beemster inpolderde. Op de Dam in Edam vindt u een museum dat ingericht is als een heus schip (zie ook hoofdstuk
| |
| |
twee) en in Monnikendam heeft restaurant Stuttenburgh speeldozen en alle mogelijke andere rariteiten. Kijkt u ook eens naar de monnik op de stadhuisgevel (denk aan de plaatsnaam) en de houten slangen die als stoepleuningen dienen, stap een visrokerij binnen en ga kijken naar de ruitertjes in de speeltoren. Marken is overgeleverd aan wind en weer. Tegen het hoog-water namen de bewoners maatregelen door het opwerpen van terpen (werven). De onderkant van de huizen werd zwart geteerd, de bovenkant groen geschilderd. Vanaf hun vijfde jaar dragen de jongetjes een pofbroek in plaats van een rok, maar ze blijven verder tot hun zevende jaar nog als meisje gekleed, inclusief de lange haren.
De Zaanstreek is voor kinderen vooral interessant vanwege de vele fabrieken met de bekende namen en vanwege de molen De Dood bij de Julianabrug (station Koog-Zaandijk), minder vanwege de Oudzaanse buurt en het molenmuseum (Koog aan de Zaan) en het huisje van de Russische tsaar Peter op de Krim in Zaandam, die hier in 1697 de scheepsbouw kwam leren. Assendelft is vooral voor kinderen uit het zuiden en oosten van ons land interessant, omdat de zes kilometer lange weg met de reeks sloten en bruggetjes terzijde ervan voor hen vreemd is. Velsen heeft natuurlijk de Velsertunnel, maar houdt ook de ruïne van Brederode en het natuurbad Velserend in petto. In Spaarndam staat het beeld van het jongetje, dat door zijn vinger in een gat van de dijk te steken de streek voor watersnood behoedde. Op de buitenmuur van het kerkje in het nabije Spaarnwoude is de spanwijdte aangegeven van de armen van de reus Klaas van Kieten. IJmuiden met de pieren, de sluizen (aan de overkant de hoogovens), de rijksvishallen, de reddingsboot Neeltje Jacoba in de vissershaven en de scheepsmodellen in het museum Moerbergplantsoen doet het, nog afgezien van het zwembad, voor kinderen altijd. De hele streek hier is trouwens zeer geschikt voor een dagtrip met uw kinderen (zie ook hoofdstuk 1). In Zandvoort kunnen ze trampoline springen, met de lift omhoog suizen naar het zeventig meter hoge uitzichtterras van het wolkenkrabber-hotel Bouwes (grandioos uitzicht op zee en strand) en met u een ritje maken over het autocircuit; in Bloemendaal-Overveen vinden ze de uitzichttoren 't Kopje, de planten- en vogeltuin Thijsses Hof, de spartelmeren in de Kennemerduinen en diverse zwembaden en speeltuinen, waaronder Kraantje Lek; in
Heemstede het wandelbos Groenendaal met hertenkamp, ponyrijden, kinderboerderij, speeltuin en boottrip naar Haarlem v.v., maar ook het museum Cruquius, dat een overzicht geeft van de strijd tegen het water; in Bennebroek de Linnaeushof met minicorso en grote speeltuin; in Haarlem onder meer modellen van kruisvaardersschepen in de Grote Kerk, het Hildebrandtmonument in de Haarlemmerhout en een poppenhuis in het
| |
| |
Frans-Halsmuseum.
Beoordeelt u zelf of Treslong, de officiële demonstratietuin van de bollenkwekers, in Hillegom iets voor uw kinderen is en zo ook het bezoek aan de kwekerij aan de Valkenburgerweg in Rijnsburg en de veilingvereniging Flora aldaar. Altijd goed zal de beklimming van de watertoren en de lichttoren in Noordwijk zijn. In de Vier Ambachtspolder bij Woubrugge kunt u het monument en de bank wijzen op de plaats waar het verdronken dorp Jacobswoude heeft gelegen, in de Driemanspolder bij Leidschendam de bewaarde molengang (bemaling in drie trappen), en vooral de kleintjes vinden het leuk als u bij wegwijzer 3818 in Woubrugge de secundaire weg naar Rijnsater swoude inslaat, omdat ze op deze grindweg steeds de hekken moeten opendoen (en weer sluiten) die hier voor de koeien zijn aangebracht. In Leiden kunt u rondvaarten door de grachten maken en boottrips naar Schiphol, de Kagerplassen en het Braassemermeer, maar zoudt u met wat oudere kinderen ook eens langs het Rapenburg kunnen wandelen en het rijksmuseum van oudheden binnenstappen. In Wassenaar amuseren de kinderen zich zonder twijfel in het dierenpark mét de Louisehal, een supervolière, en mét de speeltuin. Duinrell biedt een kanovijver met rondvaarten en een pretpark met speeltuin. Over Den Haag en Scheveningen vindt u nadere gegevens in hoofdstuk vier. In Aalsmeer worden rondvaarten georganiseerd over de Westeinder Plassen met bezoek aan kwekerijen. De bloemenveilingen in de ochtenduren mogen ook vrij kleine kinderen weleens hebben meegemaakt. Rondvaarten zijn ook mogelijk in Nieuwkoop, waar kinderen uit de landprovincies de verzakte huizen en huisjes aan het water heel vreemd zullen
vinden. Bodegraven heeft op dinsdag een kaasmarkt, Woerden op woensdagmorgen en dan kunt u de kinderen meteen de schandpaal laten zien aan het oude stadhuis. In deze contreien zullen ze overigens Avifauna, het bekende vogelpark (met speeltuin) in Alphen aan de Rijn het leukst vinden. Iets verderop is Oudewater altijd troef, niet zozeer nog vanwege de ooievaars op het raadhuis, maar vanwege de heksenwaag, waar de kinderen voor de grap worden gewogen en dan een bewijs meekrijgen dat ze geen heks zijn.
Kinderen die het glazen landschap met de duizenden schoorsteentjes van het Westland nog nooit gezien hebben, zullen dit fascinerend vinden. U kunt ze daar dan de toren van De Lier laten beklimmen, de ochtendveiling van Naaldwijk laten zien en het proefstation aan de Zuidweg. Hoek van Holland is leuk vanwege de schepen, de wandeling over de noorderpier, en het bord bij het Havenhuis met de uitleg van de vlaggen en de waterstandtekens. In Delft kunt u de toren van de Nieuwe Kerk beklimmen, in het Prinsenhof het kogelgat zien, in het museum van Elven een schildersatelier uit de tijd van Vermeer bekij- | |
| |
ken en een gondelvaart maken. Vlaardingen heeft een fijn Kolpabad en biedt aan de Maasboulevard (Deltahotel) een interessant uitzicht op de Nieuwe Waterweg en de merkwaardige pont op hoge poten (nodig om zo de hogere wal te kunnen bereiken), waarmee u kunt varen naar de raffinaderijen van Pernis aan de overkant, ook per auto bereikbaar en zeer indrukwekkend. Met oudere kinderen kunt u dan doorrijden naar de complexen van Botlek en Europoort. Dan is Den Briel vlakbij, met aan de wal bij de Dijkstraat het monumentje op de plek waar de watergeuzen op 1 april 1572 de stad binnenkwamen, maar veel leuker is de ingebouwde vuurtoren in café de Zalm. Vlakbij is nu ook het recreatiecentrum Brielsche Meer en op Voorne is er een natuurreservaat met diverse speelgelegenheden en een spartelvijver. Schiedam heeft een Maasboulevard, maar ook een Beatrixpark met kinderboerderij en speeltuin, en ook een likeurmuseum aan de Lange Haven 74 met duizenden miniatuurflesjes. En zo kom ik op Rotterdam, waar ik slechts noem Cinerama, Cineac, Euromast, uitzicht van het Groothandelsgebouw, Lijnbaan,
Blijdorp, Zestienhoven, poppenhuis in historisch museum, Plaswijck, diverse boottochten en de r.e.t.-tochten door de nieuwe wijken. Hellevoetsluis heeft niet alleen het museum Deltaschouw (te combineren met een boottocht naar de Deltawerken), maar ook ons nationaal brandweermuseum.
U weet: het is slechts een greep en stranden, speeltuinen en zwembaden noem ik zelfs helemaal niet. Ook in Amsterdam maak ik een selectie: Schiphol met het luchtvaartmuseum, de markt op het Waterlooplein, de standwerkers 's maandags op het Amstelveld, het uitzicht vanaf het Havengebouw, de boottochten door de grachten en havens, de busrondritten door de nieuwe wijken, de boottochten naar Schiphol en het Amsterdamse Bos, het Anne-Frankhuis aan de Prinsengracht 263, het trampolinecentrum in Amstelveen, Artis met de kinderboerderij, het poppenhuis in het Rijksmuseum, het Trippenhuisje op nummer 26 Kloveniersburgwal (aan de overkant het grote Trippenhuis: een van de bedienden was al blij, als hij een huisje had zo breed als één raam van dat paleis, vandaar dat kleine Trippenhuisje), de Cineac, de kruidenwinkel van Jacob Hooy aan de Kloveniersburgwal. In Muiden is voor oudere kinderen het Muiderslot interessant, in Muiderberg vindt u een echobos, een doolhof en een strand; in Naarden kunt u 's zomers op woensdagmiddag een wandeling maken met de stadhuisbode, die u dan alles over het stadje vertelt. Kinderen willen in Bussum de tv-studio's van buiten zien, ook al is daar niets aan. Maar stap eens café het Brinkje (bij de hoge kerktoren) binnen, dan hebben ze de kans daar hun sterren te ontmoeten. Van buiten wél interessant zijn de radiostudio's en de nieuwe tv-studio in Hilversum. In Huizen is een boottocht mogelijk naar Volendam en terug,
| |
| |
in Baarn stellen oudere kinderen misschien belang in de botanische tuin in het Cantonspark, in Laren in handweverij de Knipscheer. Maar de beklimming van de watertoren aldaar, het pannekoek eten in de landelijke herberg van de Lage Vuursche, alwaar ook het kasteel Drakesteijn van prinses Beatrix, het koninklijk paleis van Soestdijk, en zeker ook het grappige spreukenhuisje in Soest (Kerkpad) met aan de gevel honderden asbakjes met spreuken, zijn punten waar u ze allemaal op kunt trakteren.
Bij Nigtevecht gaat over het Amsterdam-Rijnkanaal een rijdende pont. Dat u in Oud-Loosdrecht met de kinderen kunt watersporten, is bekend, maar laat oudere kinderen ook de Vechtstreek zien waarvan ze op school hebben geleerd (mooiste traject dat van hoofdstuk drie of ook: Loenen, Grutterstraat, over brug rechtsaf en nu steeds rechtuit over Nieuwersluis en Breukelen naar Maarssen, het water is dan steeds rechts). In Oud-Zuilen kunt u dan met oudere kinderen het museumslot Zuylen bezoeken, maar spectaculairder is kasteel de Haar in Haarzuilens, waarvan het interieur uw kinderen en uzelf perplex zal doen staan. Let er in het dorp zelf op hoe alles in rood-witte kleuren is geschilderd. In IJsselstein moet u een langs en onder de tv-toren rijden: ze is driehondertachtig meter hoog, vijftig meter hoger nog dan de Eiffeltoren, en het hoogste punt van ons land. In de stad Utrecht noem ik voor kinderen de bestijging van de Domtoren, het spoorwegmuseum in het oude Maliebaanstation, pannekoeken eten in de Muntkelder, de pakhuizen onder het straatniveau aan de Oude Gracht, het klokkenmuseum aan de Lange Nieuwstraat, het speelgoedhuis in het Centraal Museum. De steen op de hoek Eligensteeg is met een keten vastgebonden, omdat de duivel ze anders van de ene brug naar de andere rolt. Maar de stenen aan de kettingen bij het stadhuis van Montfoort werden vroeger als straf gedragen door kwaadspreeksters. De Prinses-Beatrixsluis bij Vreeswijk biedt het gebruikelijke schepenvertier. In het wegdek voor het stadhuis van Schoonhoven is een cirkel gemetseld om de plaats aan te geven waar een heks werd verbrand; het nabije Edelambachtshuis kan voor oudere meisjes interessant zijn en datzelfde
geldt ook voor het glasmuseum in Leerdam. U weet dat u op zaterdagmiddag in juli en augustus een wandeling en een boottocht kunt maken langs de dan draaiende molens van Kinderdijk? Bij Molenaarsgraaf staan boerderijen met gevelstenen, die in dichtvorm vertellen tot hoe hoog het water er gestaan heeft. Sliedrecht heeft een baggermuseum. Dordrecht heeft een heel ritsje boottrips in petto en laat in het museum Van Gijn speelgoed zien uit vroeger tijden. De toren van de Grote Kerk is te beklimmen. Aan de Grootshoofdspoort staan de kinderen aan het drukste rivierenkruispunt van Europa en in het Zakkendragersstraatje (tegenover de Nieuwbrug bij
| |
| |
de Voorstraat) in het smalste steegje van Nederland. En wanneer ik nu nog vertel, dat u vanuit onder andere Drimmelen boottochten naar de Biesbosch kunt maken, maar dat dit ook mogelijk is vanuit Gorinchem - dat eveneens boottrips organiseert naar Loevestein en over de Linge en een bijzonder panorama biedt vanuit het café-restaurant de Torenflat - en dat u vanuit Woudrichem, alwaar ook een strandbad, met een leuk roeibootje wordt gevaren naar kasteel Loevestein (van Hugo de Groots boekenkist), heb ik de Randstad Holland voor uw kinderen wel uitgekamd en ga ik naar het
| |
Zuiden
Waar ik u in Zeeland wijs op de rondvaarten vanuit Bruinisse, de beklimming van de toren van Zierikzee en het bekijken van Europa's langste brug, de Oosterscheldebrug, daar vlakbij, en de duinenuitzichttoren bij Haamstede. Natuurlijk is de afsluitdam in het Veersche Gat voor kinderen interessant en ze vinden hier een even fijn watersportcentrum als aan de Braakman in Zeeuwsch-Vlaanderen, waarheen de boottrips (vanuit Vlissingen, Kruiningen of Hoedekenskerke) altijd een attractie zijn. In dat Zeeuwsch-Vlaanderen kunt u de kinderen in Groede het hertenkamp laten zien, in Sluiskil de grote drukte van schepen en fabrieken langs het kanaal en in Biervliet het monument voor de uitvinder van het haringkaken, van wie ze op school hebben gehoord. Héél mooi is het uitzicht vanaf de watertoren in Oostburg, maar het wordt overtroffen door dat vanaf de watertoren van Terneuzen, die per lift te bestijgen is. Als de kinderen graag mosselen eten, gaat u naar Philippine. In Hulst is een leuke wandeling te maken langs de wallen en kunt u bij de Gentsepoort het standbeeld zien van de vos Reinaard. Sluis heeft het enige belfort van Nederland; de toren kunt u beklimmen en dan komt u bij het beeld van Jantje, die de klok zou luiden ten teken dat de Spanjaarden de stad konden aanvallen, maar zó dronken werd, dat hij het luiden vergat en de Spanjaarden naar Sluis konden fluiten. Op Zuid-Beveland zijn in Yerseke de oester- en kreeftenparken te bezichtigen, bij Bath of anders bij het in vierkanten gebouwde Borssele moet u eens naar de Westerschelde gaan kijken, waar de zeeschepen binnen handbereik langs u komen gevaren. Op de
dinsdagse markt van Goes kunt u de boeren en boerinnen in hun klederdrachten zien. Die van Walcheren ziet u op de donderdagse markt van Middelburg, waar u natúúrlijk het zeer interessante miniatuur-Walcheren gaat bekijken, de kinderen wijst op de ruitertjes in de stadhuistoren, ze de abdijtoren laat beklimmen en laat snoepen van Zeeuwse babbelaars. In Westkapelle vindt u 's werelds beroemdste zeedijk en de bijna even beroemde vuurtoren die u
| |
| |
mag beklimmen. Te Ritthem is fort Rammekens te bezichtigen. Veere is voor de kleintjes vooral interessant vanwege het uitzicht vanaf de Campveerse toren en ook wel vanwege het vreemde interieur van de monsterlijk grote kerk. In Vrouwenpolder zullen ze zich amuseren in het recreaticentrum Breezand en in Vlissingen laat u ze natuurlijk het standbeeld zien van Michiel de Ruyter en rijdt dan met ze langs de boulevards, waar ze de zeeschepen in file voorbij zien varen. De toren van de Sints-Jacobskerk is te beklimmen en in het stedelijk museum ziet u het wiel waaraan Michiel draaide in zijn blauwgeruite kiel. Een roeivijver vindt u in de richting Dishoek en dat er overal in Zeeland fijne stranden voor de kinderen zijn, is iets dat ik niet speciaal vermeld. U moet er wél even voor over de grens, maar in Knokke hebben de kinderen veel plezier in de speeltuin Kinderen Ciska.
Naar Brabant nu. In Bergen op Zoom kunt u naar het recreatieoord Rozenoord gaan, maar leuker is Vrouwenhof in Roosendaal, met herten, flamingo's en speeltuin, de stad met het langste spoorwegperron van ons land. De kerk van Oudenbosch is een imitatie op schaal 1:16 van de Sint-Pieterskerk in Rome; het instituut Sint-Louis ertegenover heeft een toegankelijke sterrenwacht en het enige zouavenmuseum van Europa. Ik noem bij uitzondering tóch een zwembad en wel het Bosbad van Hoeven en evenzo het nieuwe Wolfslaar in Breda, waar het begijnhof het enige van ons land is dat nog door echte begijntjes wordt bewoond. Het nabije Etten kan voor meisjes interessant zijn, omdat ze daar het eerste en nog enige geheel overdekte winkelcentrum van Nederland vinden, en voor jongens omdat er aan de weg naar Rijsbergen het monument staat op de plek waar voor het eerst, in 1909, boven Nederlands grondgebied werd gevlogen. Vanuit het vestingstadje Willemstad, een niet onbelangrijk watersportcentrum, kunt u boottochten maken naar de Deltawerken en in Geertruidenberg moet u eens vlak tot onder de Amercentrale rijden, zeer imposant en bijna vreeswekkend met al die elektriciteitsinstallaties. In Baarle-Nassau is het interessant om te zien hoe de Nederlands-Belgische grens dwars door cafés en winkels gaat. Let op de huisnummerbordjes. Indien u het schoenmuseum van Waalwijk niets voor uw kinderen zoudt vinden, dan wellicht het textielmuseum van Tilburg, waar de uwen zich overigens meer zullen interesseren voor het reusachtige recreatiecentrum de Beekse Bergen, aan de weg naar Hilvarenbeek. Bij hotel Bos en Duin bij Udenhout en bij het uiterst rustieke
Giersbergen kunnen de kinderen spelen in het grootste stuifzandcomplex van ons land, waarna ze in Oisterwijk het poppentheater de Schellenboom kunnen bezoeken of een tripje maken met een landauer. In Den Bosch zijn onder meer interessant: ruitertjes in de stadhuistoren, raadhuiskelder, beklimming Sint-Janstoren, Zuiderplas met strand- | |
| |
bad en kinderboerderij, grootste overdekte veemarkt van Europa (woensdag 10 uur), de erwtenman aan de kathedraal. Het interieur van een echt Brabantse, nog bewoonde, boerderij mag u bezoeken aan de Loofaart in Berlicum, dat van een smidse in het Odamuseumpje in Sint-Oedenrode, alwaar ook het recreatiecentrum de Kienehoef, zoals Cuyk het recreatiecentrum de Messemaker heeft en Westerhoven het bekende Eurostrand met volop attracties voor een volle dag. Beek en Donk heeft het recreatiecentrum de Koppelen en wat er voor kinderen te beleven valt in Eindhoven en omgeving heb ik in hoofdstuk acht verteld. Elsendorp heeft niet alleen de mijns inziens meest geslaagde moderne kerk van Brabant, maar ook een speeltuin met zwem- en roeivijvers, zoals u die ook vindt in Wanrooy. Laat u de oudere kinderen eens kennis maken met het nationaal oorlogsmuseum in Overloon (alléén de tweede, de achterste zaal) en ze mogen dan in IJsselstein weleens een der grootste oorlogskerkhoven van Europa zien, eenendertigduizend graven. Hier bent u in de Peel, waar de klotten turf langs de weg Helenaveen-Liesel liggen; uw kinderen kunnen er een in de autobak werpen en hem de volgende dag aan hun onderwijzer laten zien. In Aarle-Rixtel kunt u na aanvraag de klokkengieterijen van Petit en Fritsen bezoeken. Bijna een
derde van alle carillons ter wereld komt uit Aarle-Rixtel en het hier in de buurt liggende Asten. In Heeswijk - richting Dinther en bij beeld linksaf - staan boven een boerderijdeur drie dobbelstenen, twee ervan met zes ogen, een met zeven. Hier woonden vader en twee zonen Dobbelsteen, die allen priester werden, de vader na de dood van zijn vrouw. Omdat ze ook alle drie voorzien werden van de teerspijs der stervenden, zullen katholieke kinderen begrijpen dat de vader zeven en elk der zonen zes sacramenten ontving, vandaar het aantal ogen der dobbelstenen.
Ik ga naar Limburg, maar niet zonder nogmaals te hebben opgemerkt dat ik speeltuinen en zwembaden, in Brabant volop aanwezig, in dit hoofdstuk niet noem omdat daar geen beginnen aan is. Houden uw kinderen van rozen, dan gaat u kijken in Lottum, houden ze van vlaatjes, dan rijdt u naar Weert, waar bovendien een trammuseum te vinden is en een recreatiecentrum, de IJzeren Man. Roermond biedt boottochten over de Maas, Gulpen zijn viskwekerijen, Borgharen de bekende stuw in de Maas, Schimmert een watertoren, Stein zijn grote binnenhaven, Heerlen het Aambos met hertenkamp, Bemelen de mergelwanden met gangen en holen, Kaalheide de resten van een Romeinse villa aan de Krichelstraat, Susteren enorme spoorwegemplacementen voor het steenkoolvervoer, Steyl een missiemuseum met de grootste vlindercollectie van Europa, Maastricht de poesjenellenkelder n het Dinghuis, maar voor Zuid-Limburg, inbegrepen Maastricht en Valkenburg, verwijs ik verder naar hoofdstuk tien. Ik ga nu naar het
| |
| |
| |
Oosten
waar Buren een boerenwagenmuseum heeft, Rossum een slingerbos met uitheemse bomen en bij de sluis Sint-Andries het merkwaardige punt waar Waal en Maas tegelijk te zien zijn, in Tiel de Prins-Bernhardsluizen de interesse van uw jongens kunnen hebben, het kasteel van Doornenburg even interessant is, ook van binnen, als dat van Hernen, en zowel Nijmegen met omgeving als Arnbem met omgeving zoveel te bieden hebben, dat ik daaraan de aparte hoofdstukken twaalf en veertien heb gewijd, waarnaar ik u verwijs. In Rhenen zullen alle kinderen zich wel amuseren met het dierenpark(met speeltuin en zwembad erbij) en de beklimming van Cuneratoren en panoramamolen, terwijl meer speciaal voor de jongens het automobielmuseum van Driebergen en de skelterbaan aldaar en eveneens de Prinses-Irenesluis bij Wijk bij Duurstede interessant kunnen zijn. Vermelding van de piramide van Austerlitz lijkt me nauwelijks nodig, maar minder bekend zijn het arboretum, het landbouwmuseum en de te bestijgen watertoren in Wageningen. Op maandag moet u eens naar Spakenburg gaan kijken, waar dan de was te drogen hangt in de Zuiderzeewind en u tevens klederdrachten kunt zien en een boottocht maken. Amersfoort offreert uw kinderen een dierenpark, de Koppelpoort, de poort Monikkendam, de beklimming van de Onze-Lieve-Vrouwetoren en het Belgisch monument, en het stokske van Oldenbarneveldt in het Fléhitemuseum, alwaar ook een oudhollandse kamer en oude apotheek. 's-Heerenberg heeft een Indiamuseum, Beek ons enige ‘bergmeertje’ (het Peeske, gevoed door bronnen), het ponydorp Bemmel in het raadhuis de voorstelling van de reuzen Rhenus en
Vahalis, die samen de Rijn groeven, maar bij Pannerden ruzie kregen en elk huns weegs gingen (Rijn en Waal). Zonder te doen als van Schaffelaar kunt u in Barneveld de toren gaan beklimmen. Het ponycentrum en de eiermarkt op donderdag en de pluimveemarkt op woensdag zijn verdere attracties voor alle kinderen. Ik heb het niet over speeltuinen en natuurbaden. In Nunspeet kunt u de kinderen het diorama laten zien (vvv-kantoor) en laten spelen in de Zandenplas. Tussen Kootwijk en Harskamp ligt de recreatievijver Loofles. In Vaassen is zowel de forellenkwekerij als het kasteel de Cannenburgh (in het park een waterradmolen) te bezichtigen. Harderwijk biedt tegenwoordig heel wat: verkoop van paling, diverse boottochten, zeeboulevard, dolfinarium, robarium, busrondritten, panorama vanuit een molen, nog afgezien van het Veluwemeer, dat u ook vindt bij Elburg, waar het grappig is om het éne niet-rechte straatje te zoeken dat dit vestingstadje bezit. Of het tegelmuseum in Otterlo, de museumboerderij en de honderdtien meter lange oven van de banketfabriek nobo (op aanvraag) in Ede, en het
| |
| |
natuurpad in het Loenense bos bij Loenen (alwaar ook de bekende waterval) iets voor uw kinderen zijn, weet ik niet, maar dat is zeker wel het geval wat betreft het ontspanningsoord Veluws eiland bij Beekbergen, de echoput van Hoog-Soeren en het zeer vele dat Apeldoorn de kinderen te bieden heeft: parkbos Berg en Dal, kristalbad, recreatieoord Malkenschoten en de nu toch vanwege zijn grootte te noemen speeltuin Prinses-Julianatoren.
Bij Lobith vindt u niet alleen het watersportcentrum de Bijland, maar ook het interessante punt (Tolkamer) waar de Rijn ons land binnenkomt. Doetinchem heeft het recreatieoord Groenendaal in petto, met zwembad, kanovijver en speeltuin en in Hengelo (Gld.) staat een bleekhuisje, bedoeld als een wachthuisje tegen linnendieven, terwijl uw kinderen de decoratie van de school in het centrum zeker grappig zullen vinden. Bronkhorst is een miniatuurstadje, dat zeer mooi en steen voor steen wordt gerestaureerd; in Doesburg moet u het stadswijnhuis de Waag eens binnenstappen. Winterswijk biedt behalve een strandbad ook een uitzicht vanaf de kerktoren en Aalten vanaf een watertoren. In Ratum is een (kalk)mergelgroeve in vol bedrijf te zien en weet u dat u in Ruurlo de grootste natuurlijke doolhof van ons land vindt, dat Groenlo een schoolmuseum heeft en dat u in Vorden (alwaar ook het bekende knopenlaantje is) op woensdagmiddag in juli en augustus een fietstocht langs acht kastelen kunt maken onder leiding van de burgemeester? In Borculo herinneren het Stormrampmuseum en de huizen in het Cycloonpark (met plaatsnamen die van de verleende hulp getuigen) aan de cycloon van 1925. Bovendien staat er de bijzonder interessante museumboerderij de Lebbenbrugge, zoals in Lievelde de Erven Kots staat. In Markelo kunt u de kinderen pannekoeken laten eten in De Kop'ren Smorre en in Boekelo is het zoutwaterbad met kunstmatige golfslag een attractie. Een zogenaamd lös hoes kunt u de kinderen laten zien in het rijksmuseum in Enschede, in welke stad ook een kinderboerderij en een textielmuseum zijn te vinden en u boottochten kunt maken naar het
zeer aan de bevelen ontspanningspark De Waarbeek in Hengelo, een der grote trekpleisters van het oosten, met achtbaan, lunapark, natuurbad enzovoort, zeker iets om te noteren, evenals trouwens de sprookjestuin De elf Provinciën in Hellendoorn, met lorriebaan, motorbootjes, dwaal- en sprookjestuin, heel leuk. Elke zaterdagavond wordt in Hellendoorn de week uitgeluid en dient de straat gekeerd (met de bezem schoongeveegd) te zijn. Het natuurhistorisch museum in Holten, de ponykampen in Den Ham, de boottrips in Ommen, de grootste bloemen- en boomkwekerij van Europa in Dedemsvaart (Moerheim), de uitzichttoren de Koningsbelt in Rijssen, de rozentuinen en waterpartijen van kasteel Twickel in Delden, het uitzicht vanaf de Kuiperberg bij Ootmarsum, het grote
| |
| |
monument voor dr. Schaepman en de Kroezeboom van acht meter omtrek op de Fleringeres, alles bij Tubbergen: u ziet maar of u deze tips gebruiken kunt. Deventer heeft een kunstijsbaan en aan de Waag hangt de koperen ketel waarin vroeger de valsemunters werden gekookt. In Zwolle is de Peperbustoren te beklimmen en zijn Staphorster klederdrachten te zien op de vrijdagse markt. In Emmeloord kunt u per lift de poldertoren bestijgen. In Urk zijn op maandag de straatjes overspannen met zwaar torsende waslijnen; u kunt er een vuurtoren beklimmen en op vrijdag varen de meer dan honderd kotters van de Noordzeevloot binnen. Voor al wat de kop van Overijssel uw kinderen te bieden heeft verwijs ik naar hoofdstuk 17 en ik ga nu kijken wat er voor de jeugd tussen zes en zestien jaar leuk is in het
| |
Noorden
Ook hier doe ik een willekeurige greep en streef niet naar volledigheid. In Meppel kunt u handweverijen voor Staphorster kleding bezoeken, boottochten maken en de donderdagmarkt (met attracties) meebeleven. IJhorst heeft het recreatiegebied de Witte Bergen, Ruinerwold een museumboerderij, Ruinen een schaapskudde en heidemuseum, Diever een uitzichttoren, Frederiksoord de kassen en tuinen van de hogere tuinbouwschool, Vledder het recreatiecentrum Adelhof, Dwingeloo de bekende radiotelescoop (rondleiding op vrijdagmiddagen in juli en augustus). In Hoogeveen gaat op zondagochtenden nog de trommelslager rond, Westerbork heeft de grootste kei van ons land en bovendien een interessant knipselmuseum, in Wijster kan het compostbedrijf van de v.a.m. bezocht worden, in Oosterhesselen staat een oude boerderij waarin volkskunst beoefend wordt en in Schoonoord krijgen in het openluchtmuseum De Zeven Marken de kinderen een idee van de arme omstandigheden waaronder men vroeger in Drenthe leefde. In Roden wijs ik u op de toegankelijke sterrenwacht, in Norg op het Norgerholt, dat van alle Nederlandse bossen misschien nog het meest op een oerwoud lijkt, in Tinaarloo op het recreatieoord. Eén hunebed is voor de kinderen wel genoeg, laat dan meteen maar het grootste zien: in Borger, alwaar ook een museumboerderij en voor de kerk een rooster om de duivel (of de varkens?) de toegang te beletten. Emmen is voor de kinderen leuk vanwege het Noorder Dierenpark, de museumboerderij, de boerderij ‘De natuur als kunstenares’ en het moderne, overdekte én openluchtbad, dat ik hier bij uitzondering
noem.
Vier grote toppers heeft het noorden. Ten eerste het jeugdverkeerspark in Assen, waar uw kleinere kinderen niet weg te sláán zijn (en in Assen staat ook Bartje. En zijn zusje Lammechien staat in Ruinen!);
| |
| |
ten tweede de sprookjeshof van Zuidlaren; ten derde Leek met rondvaarten en landgoed Nienoord met schelpengrot, nationaal rijtuigmuseum, kinderboerderij, zwembad en spoorwegcentrum; en ten vierde de Menkemaborg van Uithuizen met doolhof, rosarium, oude keuken en meer leuke dingen. In Paterswolde kunt u naar de Braak gaan: speeltuin, doolhof, kettingbrug. Sellingerbeetse heeft een recreatiepark met natuurbad. De boerderijen als paleizen rond Bellingwolde zullen op oudere kinderen zeker indruk maken. Iets werkelijk vréémds vindt u in de omgeving van Roodeschool: vóór de huizen staan hokjes waarin men de kinderen opbergt. Veendam heeft een niet oninteressant veenkoloniaal museum, in Pekela is de aardewerkfabriek de Hoop te bezichtigen. Het uit praktisch één straat van liefst vijfentwintig kilometer bestaande Stadskanaal is nog fascinerend óók. In Leens staat aan de weg naar Ulrum een oude schandpaal (kaak). Zoutkamp organiseert boottrips. Delfzijl heeft een zoutwaterbad, een zeeaquarium, een uitzicht vanaf de molen Adam en een geselpaal voor de Farnumse kerk. En in Appingedam steken de huizen aan het Damsterdiep met hun keukens boven het water uit en vinden de kinderen een marmottenstad, volières en een kinderboerderij op het landgoed Eikensten. In Kantens vindt u bij de molen de Grote Geert een zogenaamde sarrieshut, dat is een huisje van een belastingambtenaar uit de Franse tijd. In de stad Groningen kunt u de kinderen het paard van Ome Loeks laten zien (station), de Martinitoren laten beklimmen, en de rozentunnels, de kruidenhof en de zonnewijzer in het
Prinsenhof tonen. Wat dunkt u van het turfmuseum in Oostermeer, het recreatieoord Tropenfauna in Oranjewoud, alwaar ook een uitzichttoren, de rietvlechtschool in Noordwolde, het ganzenreservaat in Beetsterzwaag, het veenderijmuseum in Nij-Beets? Een recreatiecentrum de Roggeberg vindt u bij Appelscha en eveneens een natuurhistorisch museum en een uitzichttoren. Speeltuinen en zwembaden zijn er ook in deze contreien genoeg, maar u weet dat ik daarop niet speciaal wijs. Dat doe ik wel op de Fogelsanghstate in Veenklooster met onder andere kinderspeelgoed, op de Stanniastate in Oenkerk met zonnewijzer en landbouwmuseum, op het openluchtmuseum met windmolens in Rijperkerk, op de Vijversburg met uitzichttoren, kassen, grot en volière in Zwartewegsend, op de Heringastate in Marssum, op het rijksproeftuinbedrijf in Sint-Annaparochie en het recreatiecentrum aan het Sneekermeer in Terhorne. In Leeuwarden kunt u de kinderen de scheve Oldenhove laten beklimmen, het standbeeld van de koe laten zien (Zuiderplein), het pannekoekhuisje (Grote Hoogstraat), de pottenbakker in het Molenaarshuisje en de vrijdagse veemarkt, en u kunt ze laten spelen in het recreatiecentrum de Kleine Wielen. Weet u, dat Lemmer een speciaal voor de kinderen geschikt strandbad heeft, maar Hindeloopen even- | |
| |
eens, en dat in Hindeloopen aan de haven een leugenbank staat met babbelende oudjes en er troepen kalkoenen door de straten lopen? Die zijn er hier honderd per inwoner. Over de rondvaarten die over de Friese meren vanuit diverse plaatsen georganiseerd worden, spreek ik niet, maar het is u bekend dat in Bolsward een molen te bezichtigen
is, in Joure de werkplaats van een Friese klokkenmakerij, in Workum (waar ook het recreatieoord it Soal) de schuurkerk Vermaninge en een aardewerkfabriek? Hebben uw kinderen in Franeker het planetarium van Eise Eisinga al gezien? In Oostmahorn het expositiegebouw van de Lauwerszeewerken (ook boottrip daarheen), in Wieuwerd de mummies? Bent u met hen al naar het recreatieoord bij Makkum geweest of het fietsenmuseum in Oudeschoot? Hebt u ze al eens laten eten in het schiprestaurant de Alve Marren in Langweer? Hebt u ze Sloten al laten zien, het piepkleine stedeke met het gemeentelijk waslijnbedrijf? Ik heb gezwegen van stranden, zwembaden en speeltuinen, ik heb maar een keuze gemaakt, maar u bemerkt wel dat ons land wemelt van leuke dingen voor uw kinderen. Dat er mogelijk tussen het moment waarop ik dit overzicht neerschrijf en dat waarop u het leest, iets gewijzigd is, zult u me niet kwalijk nemen. In ieder geval: u bemerkt dat u in ons land voldoende dagtrips kunt maken, waarbij ook de kinderen aan hun trekken komen. |
|
Auteursrechtelijk beschermd
