|
| |
Waesberge (Johannes (Janssonius) van) 1616/17-1681, Geref.
Leven
Geb. Rotterdam 1616/17, begr. Oude Kerk 2-1-1681, zoon van Johan van Waesberge, boekverkoper te Rotterdam, en Maria van der Hoeven, ondertr. kerk 2-7-1642 Elisabeth Janssonius, ged. Nieuwe Kerk 8-9-1615, begr. Oude Kerk 5-8-1681, dochter van Jan Jansz van Arnhem of Joannes Janssonius, boekverkoper (st. 1664), en Elisabeth de Hont Joostdr.
8-4-1666 test. voor not. D. Doornick (N.A. 1935, 150).
| |
Adressen
1659 of 1660 moet Johannes van Waesberge van Utrecht naar Amsterdam zijn gekomen, waar hij vermoedelijk zijn intrek nam in het huis het Vergulde Claverbladt op het Water tussen de Papenbrug en Vrouwensteeg, waarvan zijn schoonvader op 21-5-1647 voor f 15016. - eigenaar was geworden en dat eerst bewoond was door Jodocus of Justus Janssonius en diens weduwe (inv. van 24-7-1657 voor not. Leuven, N.A. 2728, 1567). Of dit huis later nog door een van de familieleden als boekwinkel werd gebruikt, kan ik niet zeggen. Het werd het eigendom van Theodorus Janssonius ab Almeloveen en op 7-6-1714 door zijn erfgenamen voor f 8300. - overgedragen. (Kw. X 124vo en 4 G, 371vo). Hier wordt als uithangteken de Laurier, het drukkersmerk van Johannes van Waesberge vermeld. Na de dood van Joannes Janssonius in 1664 verhuisde hij naar het huis van zijn schoonvader. Sedertdien noemde hij zich Johannes Janssonius van Waesberge en had als uithangteken net als zijn schoonvader de Pascaert. Het huis werd gehuurd en was het tweede benoorden de Mandemakerssteeg. Het werd op 19-6-1681 voor f 7000. - het eigendom van Susanna Veselaer, weduwe van Jan Jacobsz Schipper (Kw. 2 Z, 7vo). Tot de dood van Hendrik Janssonius van Waesberge toe werd het door de nakomelingen van de weduwe Schippers aan hem verhuurd.
| |
Boekhandel en drukkerij
Over de Utrechtse jaren van Jan van Waesberge vindt men uitvoerige gegevens in een artikel van G.A. Evers: Jan van Waesberge te Utrecht (Het Boek V 281-287). Hij was daar van 1641 tot 1659 gevestigd. Op 25-7-1659 waren er reeds geruchten omtrent zijn vertrek naar Amsterdam; wanneer de verhuizing plaats vond, staat niet vast. Ik vermoed, dat dat 1660 was. Op 21-7-1660 verkocht hij namelijk voor not. Friesma aan Jan van Sambix, boekverkoper te Utrecht, zijn drukkerij, gelegen over het stadhuis, met persen en alle gedrukte theses en andere boeken voor f 1800. -,
| |
| |
te betalen in 8 halfj. term., op voorwaarde dat Sambix dit, indien hij iets beters kon krijgen, mocht restitueren en ook zijn weduwe bij zijn eventueel overlijden. Jan van Waesberge was toen al te Amsterdam gevestigd. (N.A. 3069, 169). Jan van Sambix was een volle neef van Waesberge. Hij bleef tot 1669 te Utrecht werkzaam. Blijkens het bovengenoemde artikel kwam echter Jurriaan van Poolsum als opvolger van Jan van Waesberge in het huis tegenover het Stadhuis, dat hij in 1679 van van Waesberge kocht. In 1672 was Waesberge eigenaar van de drukkerij, die de toen overleden Joost de Leeu had geëxploiteerd (KS 1343).
!4-10-1661 gildelid, 31-7-1671 kleinpoorter.
1661-1665, 1667-1668, 1671-1674, 1676 boeken van hem en 1684 en 1686 boeken van zijn erfgenamen op de Messe (KS 1468).
1664-1671 werkte hij in compagnie met Elizee Weyerstraet (geb. Nijmegen 1633/34, begr. Oude Kerk 27-12-1666, zoon van Wijnand Weyerstraet en Jannetie Harel, ondertr. kerk 6-4-1663 Sara Janssonius, ged. Oude Kerk 11-2-1644, begr. Oude Kerk 6-12-1669, dochter van Jodocus Janssonius, boekverkoper, en Francina van Offenberch; zij hertr. 1669 Poulus Rosenberg), de aangetrouwde neef van zijn vrouw, later met de weduwe en tenslotte met de erfgenamen. Zij hadden o.a. tezamen een winkel te Hamburg, die gedreven werd door Gottfriedt Schultze, met wie Waesberge in 1670 een nieuw contract sloot (KS 1325 en 1337-1340). Op 25-8-1682 machtigde hij voor not. Doornick Pieter Parivall te Hamburg met Schultze tot een scheiding te komen (N.A. 5211). Met de kinderen van Elizee Weyerstraet, die de nalatenschap van hun ouders onder beneficie van inventaris hadden aanvaard, waren er blijkens acten van 5- en 10-7-1694 voor not. Emaus ten Bergh nog jaren later geschillen (N.A. 5664).
21-8-1663 proc. van Jan van Waesberge voor zijn zoons Jan en Gillis om hem te representeren; 24-11-1663 proc. van Waesberge en Weyerstraet voor Jean Harel (N.A. 2737, 388 en 642).
1665-1675 voor zijn contacten met zijn neef Andries van Hoogenhuysen, die voor hem drukte en ook met hem handel in boeken dreef, zie men KS 1326-1327 en 1344-1351, waaraan ik nog een acte kan toevoegen over papierleverantie door Samuel Bernart aan Hoogenhuysen, waarbij Waesberge borg stond (N.A. 3658, 66 (4) not. Price 28-5-1667).
1670 werd de rekening van Jan Jansz van Aernhem, zijn schoonvader, op hem overgeschreven.
28-3-1674 sloten Waesberge, Daniel Elsevier, Johannes van Someren, Abraham Wolfgank en Hendrick en Dirck Boom voor not. van den Ende een overeenkomst, ongetwijfeld naar aanleiding van de veilingen van Blaeu, die kort tevoren was gestorven, van 8 punten, ‘naedemael bij experientie dagelijcx ondervonden werdt dat door 't affsterven van boeckverkoopers haere weduwen & erffgenaemen grootelijcx belast ende verleegen blijven met de boecken ende sorteeringen, daer in d'overleden zijn handel, neering off negotie heeft bestaen, ende dat oock dikwils tot groote praejudicie van den boeckhandel zelffs daer mede bij sulke geleegentheyt werd gekladt, alles in sonderheydt als wanneer van de zelve boeken publicque auctie off verkoopinge werdt gehouden’. Deze acht punten hielden in, dat ieder van hen persoonlijk op een veiling van een van de overledene aanwezig moest zijn (slechts beperkte mogelijkheid tot vertegenwoordiging door een knecht werd opengelaten), dat ieder 1/32 van de getaxeerde waarde van de boeken zou moeten besteden, dat ze daartegenover boven de gebruikelijke kortingen 2 st. rabat per gulden zouden krijgen, maar 2 st. zouden moeten betalen voor elke gulden, die ze onder 1/32 bleven. Voor veilingen van sorteringen onder de boekverkopers gold hetzelfde, maar zou het rabat 3 st. per gulden zijn en zouden ze 5 st. voor elke gulden onder 1/32 moeten betalen, dit alles met enig voorbehoud, wanneer hier de getaxeerde waarde verschilde van de werkelijke uitkomst van de veiling. ‘Complotten, gemeenschap ofte overkomsten van op malkanders bot niet te bieden’ zouden op een boete van f 1000. - verboden zijn. Met raad en daad zouden zij de erfgenamen van een over- | |
| |
ledene bijstaan. Dit alles zou secreet worden gehouden en niemand zou tot deze overeenkomst worden geadmitteerd dan na ieders toestemming. (N.A. 3669, 106).
1-7-1675 richtte Waesberge een compagnieschap op, waarin hij zijn zoons Joannes en Gillis tezamen voor de helft opnam. Op 11-8-1690 kwamen Joannes en Gillis tot een afrekening hiervan met hun zwagers Joannes en Antonius de Heide en Joannes Wolters; hun zwager Willem Goeree deed hieraan niet mee, zoals blijkt uit een insinuatie van dezelfde dag, eveneens voor not. Brouwer (N.A. 3959, 534 en 540). Besloten werd, dat Joannes en Gillis de f 22067.1. -, die ze nog aan de boedel schuldig waren, met f 3000. - per jaar zouden aflossen. De boeken, platen van de atlas en anders, copieën etc. zouden zo spoedig mogelijk te gelde worden gemaakt tot aflossing van de schulden van de boedel. De reeds gedeelde boeken van de winkel te Dantzig zouden in oktober worden verkocht. Joannes en zijn zwager Joannes Wolters zouden zich met de verdere afwikkeling belasten. Uit de bijgaande extracten van nog openstaande rekeningen van buitenboek en binnenboek van ‘vader zal.’ Particulier en apart van de compagnie van Johannes Janssonius van Waesberge en Sonen blijkt, dat Waesberge ook na 1675 naast de compagnie een eigen boekhandel dreef. De afrekening der compagnie tot 5-7-1690 vermeldt aan ontvangsten f 139450.5. -, aan uitgaven f 157543.12. -. Van hun vader was ingekomen f 10227.9. -, maar aan hem was uitgekeerd f 30527.12. -, zodat de zoons nog de helft van deze beide verschillen van de boedel te vorderen hadden. De broers hadden bovendien particulier voor de boedel f 36934.12. - uitgegeven en slechts f 11386.5. - ontvangen. Deze drie verschillen werden in mindering gebracht op de schuld, die de broers hadden voor inkoop van boeken van hun vader f 93112.9½. - (f 65859.17. - van hun vader sal., f 13005.4½. - van Weyerstraet en f 14249.6. -
van atlassen etc.). Met enkele andere bedragen, die door hen waren uitgekeerd, bedroeg het totaal f 22067.1. - minder dan hun schuld. Behalve dit bedrag had de boedel nog f 9690.10. - voor de effecten in de compagnie van Blaeu, en per rest van obligaties van Susanna Barle f 200. - en van de weduwe Schultze f 350. - te vorderen, in totaal dus f 32307.11. -. Waartegenover de boedel nog schuldig was aan Maria van Almeloveen f 18938.14. -, Jan Tilemanse van Heerden f 700. -, frère Antonio de Heide f 1000. -, Petronella van Wisselt nu Allart f 1000. -, Domine Eybergen per rest f 400. -, Vidua Schippers f 1230. -, d'erfgenamen van Blaeu f 1000. -, van Kermt per rest f 4755. -, dus in totaal f 29023.14. -, zodat hier nog f 3283.17. - vereffend moest worden. Tenslotte was de boedel nog in compagnie schuldig aan de erfgenamen van François Foppens f 627. -, aan de weduwe Schippers f 1000. -, aan Hendrick Wetstein f 733. -, had daartegenover nog f 744. - te goed per rest van de Dantziger winkel en een ongenoemd bedrag van Daniel Horthemels.
1676 etc. overman van het gilde.
30-7-1683 veiling onder de boekverkopers (Haarl. Courant 29-7-).
19-3-1691 veiling van gebonden en ongebonden boeken, nagelaten door Johannes Janssonius van Waesberge (A.C. 22-2-, 6- en 17-3-).
28-1-1694 atlassen etc. uit de hand te koop aangeboden door de erfgenamen, 9-6-1694 veiling daarvan (KS 313).
| |
Uitgeverij
Van 1660 tot zijn dood verscheen een groot aantal uitgaven met zijn naam, voor het merendeel in Latijn, maar ook wel in andere talen, eveneens in de perioden, dat hij met anderen in compagnieschap handelde. Tot de dood van zijn schoonvader noemde hij zich alleen van Waesberge, daarna steeds Janssonius van Waesberge. Voor zijn uitgaven en die van zijn nakomelingen, vergelijke men het werk van A.M. Ledeboer, Het geslacht van Waesberghe ('s Gravenhage 1859). Als bewijs, dat hij reeds in 1657 te Amsterdam was gevestigd, wordt een uitgaaf van brieven van Cicero met
| |
| |
het adres ‘Amstelodami, apud Joannem Janssonium à Waesberge, 1657’ aangehaald (Ledeboer W. 111). Alle mij bekende exemplaren hebben echter op de titelplaat het jaar 1674; de toevoeging van het woordje Janssonium doet mij vermoeden, dat het jaar 1657 niet juist is. Tot en met 1660 verschenen uitgaven van hem te Utrecht, wat uiteraard echter niet uitsloot dat hij toen ook al boeken met Amsterdams adres had kunnen uitgeven.
1664 verscheen bij hem Socinianismi confutati tomus tertius. Auctore Johanne Hoornbeek, met adres ‘Amstelodami, Ex officina Johannis à Waesberge’, met achterin de vermelding ‘Lugduni Batavorum, Typis Danielis Wilhelmi van der Boxe. Anno 1664’.
19-1-1665 kregen Joannes Janssonius, die reeds een half jaar eerder was gestorven, maar blijkbaar nog het rekwest had ingediend, en Eliseus Weyerstraet privilege voor ‘Patris Athanasii Opera’ gedrukt in folio in 4 talen, waarvoor zij grote kosten hadden gemaakt voor de geschreven copie, het drukken en laten snijden van de platen. Op 18-7-1667 kregen Johannes Janssonius van Waesberge, die de rechten van zijn overleden schoonvader had verworven, en de weduwe Weyerstraet opnieuw privilege, ditmaal voor alle werken van Athanasius Kircher, de bekende Jesuiet te Rome, ‘om alle sinistere interpretatiën wegh te nemen’, die voort konden komen uit de onduidelijke benaming van het eerste privilege. Als motivering werd weer aangevoerd, dat ze hadden ‘met zeer grote en excessive kosten de copieën verkregen, die zij ook zelf uit Italië hadden moeten doen herwaarts komen en daarvoor kostelijke platen laten maken.’ Reeds door Joannes Janssonius waren dus de contacten met de befaamde Kircher gelegd, die maakten dat later de familie Waesberge (eerst tezamen met Weyerstraet) de officiële uitgever van Kircher werd. Bij Sommervogel vindt men een uitvoerige opgaaf van alle uitgaven. De Musurgia, die in 1650 te Rome was verschenen, werd in 1662 als eerste werk van Kircher te Amsterdam herdrukt of nagedrukt, vermoedelijk reeds bij Janssonius. De uitgaaf, waarvoor in 1665 privilege werd gegeven, was de Mundus subterraneus, die met het adres ‘Amstelodami apud Joannem Janssonium et Elizeum Weyerstraet, Anno 1665’ in 2 foliodelen blijkens de latere catalogi reeds in 1664 als oorspronkelijke uitgaaf het licht zag. Het imprimatur is gedateerd op 19-4-1662 en de uitgaaf was dus reeds lang voor de dood van Joannes Janssonius op touw gezet. Een herdruk verscheen in 1668 bij Waesberge en de weduwe Weyerstraet, de Hollandse vertaling als laatste uitgaaf van Kircher: ‘t'Amsteldam, Bij d'Erfgenamen van wijlen
Joannes Janssonius van Waasberge. In 't jaar 1682.’ De twee privileges van de Staten van Holland vond ik alleen afgedrukt in het Toonneel van China, dat in 1668 bij Waesberge en de weduwe Weyerstraet verscheen. De oorspronkelijke Latijnse versie, China, verscheen blijkens de catalogi in 1666, maar met het jaartal 1667 bij Waesberge en Weyerstraet. Hoewel er geen eerdere druk bekend is, staat achterin: ‘Juxta exemplar Romae, typis Varesii.’ Ik noemde dit werk reeds bij Jacob van Meurs, die met een nadruk kwam. Een Franse vertaling verscheen met het jaartal 1670 bij Waesberge en de Erven van Weyerstraet.
Ik kan hier niet alle uitgaven, oorspronkelijke en herdrukken, die in Amsterdam verschenen, noemen, maar verwijs daarvoor naar Sommervogel en de daar genoemde drie catalogi in China (1667), Arca Noe (1675) en Musaeum collegii Romani (1678). De laatste werken in combinatie met de erfgenamen van Weyerstraet, Ars magna lucis et umbrae en Latium, verschenen met het jaartal 1671. Sedertdien was het alleen de familie Waesberge, die bij de uitgaven was betrokken. Op 24-4-1676 verleed Waesberge voor not. Block een obligatie van f 11363.7.14 ten behoeve van de voogden der kinderen Weyerstraet voor boeken, gekocht op de veiling van 12-11-1675, te betalen in 24 driemaandel. term. Op dezelfde dag werd voor deze notaris vastgelegd, dat door tussenspreken van Daniel Elsevier en met approbatie van het gerecht op 23-3-1676 door de voogden aan Waesberge voor f 12250. -, te betalen in 6 halfj. term., verkocht waren de volgende Kircheri Opera: 344 Ars combinatoria fol., 5 idem Charta major fol., 550 Latium fol., 550 Ars
| |
| |
magna lucis fol., 4 Ars magnetica fol., 314 China charta magna fol., 10 idem charta maxima fol., 264 idem ch. parva fol., 490 idem Frans fol., 276 idem Neerduyts fol., 121 Musurgia fol., 99 Obeliscus Aegypt. fol., 69 Aedipus agyptiaeus fol., 18 Arithmologia quarto, 22 Regnum naturae 12., 10 idem 4o, 7 China Neerduyts fol., 67 Mundus subterraneus. (N.A. 3761, 53 en 61).
Waar deze werken gedrukt werden, kan ik niet zeggen. Een enkele maal hebben andere uitgaven van de combinatie Waesberge-Weyerstraet adressen van drukkers, o.a. in 1669 deel IV van Abraham van de Corput, De Goddelijcke Vierschare, achterin: ‘Tot Dordrecht, gedruckt bij Nicolaes de Vries, wonende in de Nieuwstraet bij 't Latijnsche School. 1669.’ en Tractatus de legibus abrogatis et inusitatis in Hollandia vicinisque regionibus. Auctore Simone à Groenewegen. Editio tertia, dat blijkens de opdracht door Andries van Hoogenhuysen te Wesel werd gedrukt. Voor de kosten daarvan, zie men KS 1346.
1668 bevatte Arriani de expedit. Alex. Magni Historiarum libri VII, dat bij Waesberge en de weduwe Weyerstraet verscheen, achterin een Typographus lectori, een opwekking om andere Griekse auteuren, die zich leenden voor uitgaven, aan hen op te geven. De Waesberge's bleven steeds een belangrijk deel van hun fonds aan de uitgaven van de klassieken wijden.
18-3-1669 kregen Waesberge en J. van Someren privilege voor Philippus Baldaeus Naauwkeurige Beschrijvinge van Malabar en Choromandel etc. Het privilege is afgedrukt, zowel in de Hollandse als de Duitse uitgaaf, die beide in 1672 bij de bovengenoemde boekverkopers verschenen. De Hollandse werd gedrukt ‘t'Amsterdam, Bij Daniel Bakkamude, op 't Rokkin, naast de Drie Groene Papegayen’, de Duitse, die de platen met de Hollandse tekst heeft en de titel ‘Wahrhaftige ausführliche Beschreibung der berühmten Ost-Indischen-Kusten Malabar und Coromandel, werd te ‘Amsterdam/gedruckt bey Jacob von Velsen/wohnhaft in der Utrechtschen Gasse am Reguliers Markt. 1672.’
1671 verscheen Roberti Boyle nobilis Angli Tractatus... met adres ‘apud Johannem Janssonium a Waesberge & Hamburgi apud Gothofredum Schultzen, anno 1671.’ In 1674 en 1676 vindt men verschillende uitgaven van Schultzen met zijn adres en de toevoeging ‘prostant & Amsterodami, apud Joannem Janssonium à Waesberge’. Uiteraard zullen alleen de exemplaren, die Waesberge afnam deze toevoeging gehad hebben.
1673 verscheen bij hem Nodigh en grondigh ondersoek eniger nieuwigheden... door Samuel van Diest, met achterin ‘Gedrukt t'Enchuisen, Bij Jan Dircksz Kuiper, Boek-drukker, in de Paktuin-straat. 1673.’
1673 verscheen bij hem J. Cocceji Godtgeleertheydt... (Den tweeden druck), met adres: ‘T'Amsterdam, Voor Johannes Janssonius van Waesberge. 1673. Men vint se mede tot Middelburg bij Wilhelmus Goeree, Boeckverkooper in Cicero.’ In 1678 verscheen De Keten der bijbelsche godgeleertheyt... Beknoptelijk samengestelt van P.C.F. En uytgegeven door W.G., met adres: Tot Middelburg, Bij Wilhelmus Goeree, Boek-verkooper in Cicero, En tot Amsterdam, bij de Jansonien van Waasberge. 1678.’ Deel II verscheen met adres: ‘t'Amsterdam, Bij Wilhelmus Goeree, Boekverkooper op 't Rokin in Cicero, 1682.’ Sedert de vestiging van Willem Goeree te Amsterdam in 1681 (zie Bijzonderheden), vond ik geen contacten tussen hem en zijn schoonfamilie van Waesberge op het gebied van de boekhandel, die hij in zijn Middelburgse jaren wel steeds had.
12-12-1678 kregen Waesberge en Sonen en Aarnoud Leers privilege voor Hugonis Grotii de Jure belli ac pacis, dat zij op 15-7-1674 van de weduwe en erfgenamen van Joan Blaeu hadden gekocht. In 1680 en 1689 verschenen uitgaven bij de Janssonio-Waesbergios, die gezien het drukkersmerk met het Indefessus agendo nog wel op de drukkerij van Blaeu zullen zijn gedrukt. Een uitgaaf van 1701 van de Janssonio-Waesbergios vermeldt achterin: ‘Campis, Typis vid. Caspari Cotii &
| |
| |
cura Johannis Steenbergen.’ Deze drukker noemde ik ook al in deel III p. 26 als opvolger van de drukkerij van Blaeu.
1679 verscheen Reineri Neuheusi, J.C. Auriacus sive Suada Alcmariana novissima, met adres ‘Amstelodami, Ex officinâ Janssonio-Waesbergiana. Anno 1679.’ Achterin vindt men een opgaaf ‘Authoris scripta omnia, quae edita in officinâ Janssonio-Waesbergiana’ met 9 titels.
1679 verscheen Historisch polityke werken des markgraefs Virgil Malvezzi. Uit het Italiaens vertaelt door M. Smallegange. t'Amsterdam, Bij Joannes Janssonius van Waesberge, en Sonen, voor den autheur, 1679. Met privilegie voor 15 jaren. Het privilege van 24-7-1679 was ten name van Smallegange voor deze en andere vertalingen. Achterin vindt men: ‘t'Amsterdam, Gedrukt voor den autheur, Bij de weduwe van Jacob de Jonge, volendigt den 15 van Oestmaend, 1679.’
1680 verscheen de Bibliographia juridica & politica novissima... opera ac studio Cornelii à Beughem Embricensis, Amstelaedami, apud Janssonio-Waesbergios, 1680’, gevolgd door een hele reeks andere bibliografieën, waarin uiteraard vele uitgaven van de Waesberge's waren opgenomen, daar de samensteller, die boekverkoper en raad te Emmerik was, vroeger blijkens de opdracht gewerkt had bij Blaeu en bij Waesberge te Amsterdam. Voor de uitgaven van deze bibliografieën op allerlei gebied, vergelijke men Ledeboer W. Bijvoegsel 24-25. De laatste verscheen in 1710.
1682 verscheen Nieu Ligt der apothekers... Door Antonius de Heide, medicine doctor. t'Amsterdam, bij d'Erfgenamen van Joannes Janssonius van Waesberge. Dit boek van de zwager van de uitgevers heeft achterin een ‘Catalogus van Nederduitse boeken en sorteringen, die te bekomen zijn bij d'erfgenamen van salr. Joannes Janssonius van Waesberge’ van 8 pag.
| |
Bijzonderheden
Van de dochters van Waesberge trouwde Elisabeth in 1665 met Wilhelmus Goeree, Susanna in 1686 met Joannes Wolters (zie aldaar).
Wilhelmus Goeree (geb. Middelburg 11-12-1635, begr. Westerkerk 8-5-1711 (4de kl.), zoon van Hugo Willemsz Goeree, med. dr., en Anna Ewouds, ondertr. kerk 24-10-1665 Elisabeth van Waesberge, geb. Utrecht 1641/42, begr. Nieuwe Kerk 6-12-1683) vestigde zich eerst te Middelburg, in 1680 (doop dochter 3-11-1680) te Amsterdam, eerst op het Rokin, in 1683 in de Leidsestraat tussen Keizers- en Prinsengracht, in Cicero (Waller), waar hij 1692 nog woonde (A.C. 11-3-). Hij werd 14-3-1681 poorter als boekverkoper, maar richtte later op de Lauriergracht, waar hij ook stierf, een boekdrukkerij en lettergieterij op blijkens zijn twee laatste testamenten, waarbij hij deze aan zijn jongste zonen voor f 3000. - vermaakte, ofschoon zij meer waard waren, uit dank voor hun hulp (23-10-1683 not. Tixerandet, 3-9-1706 (KS 1270-1274) en 19-3-1710 not. Brouwer). Op 9-9-1711 werd zijn bibliotheek geveild (G.A. 88 en A.C. 13-8-). Op 21-5-1712 werd zijn Mosaische Historie met prenten van Luyken, koperen platen etc. te koop aangeboden door de Erfgenamen in de Leidsestraat en op de Lauriergracht (A.C.), op 24-10-1712 in veiling gebracht (A.C. 20-10- en G.A. 89) en gekocht door Halma (zie A.C. 29-8-1713). Over zijn drie zonen laat ik enige bijzonderheden volgen:
Jan Goeree (geb. Middelburg 2-10-1670, st. 4-1-1731, niet te Amsterdam) werd 18-11-1713 poorter als boekverkoper, 20-11-1713 gildelid als boek- en kunstverkoper en betaalde jaarzang tot zijn dood. Op 12-3-1731 werd zijn kunstverzameling geveild, 9-14-4-1731 zijn boeken (voor de prijzen zie Verkoopingen van diverse koopmanschappen), 6-7-1731 zijn boeken en 17-9-1731 zijn kunst (G.A. 107). Hij was net als zijn vader letterkundige en tevens ook kunstenaar.
Wilhelmus Goeree werd 7-11-1701 gildelid, 1718 overman en zette samen met zijn broer David (ondertekenen samen 1723 contract drukkers) de drukkerij en lettergieterij tot 1732 voort op de
| |
| |
Lauriergracht tussen Konijnen- en Hazenstraat (KS 1269), die bij de veiling op 18-19-3-1732 7 persen had, verkocht voor f 85. - - f 41. - (G.A. 108 en Verkoopingen als boven).
David Goeree (ged. Nieuwe Kerk 21-11-1683) werd 13-2- geciteerd om het gilde te kopen, 28-2- poorter als boekdrukker, 6-3-1713 gildelid en betaalde jaarzang tot en met 1729.
|
|
Auteursrechtelijk beschermd