De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 4. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven N-W, papierhandel, drukkerijen en boekverkopers in het algemeen

Schelte (Anthony) 1673-1698, Geref.

Leven

Ged. Nieuwe Kerk 4-1-1673, begr. Oude Kerk 3-6-1698, zoon van Dirk Schelte, juwelier en goudsmid en Maria de la Fontaine.

Adressen

1694-1698 aan de Beurs of bij de Beurs (zie KS 1020, A.C. 23-8-1695 en dr.). Hij overleed op het Rokin; of dit ten huize van zijn vader was of in zijn boekwinkel, kan ik niet zeggen.

Boekhandel

10-4-1693 was hij voor de eerste maal op de Messe te Frankfort, zoals blijkt uit een brief, die zijn vader hem schreef (KS 674).

21-1-1694 Abraham Wolfgank vermaakt bij test. voor not. Servaes aan zijn neef Anthony Schelte f 500. - in boeken, door hemzelf te kiezen, het getimmerte van de winkel, de persen, toonbank, boekbinderswinkel etc. wat tot onder- en bovenwinkel specteert. Na zijn dood zal Anthony, zolang er geen veiling is geweest, uit de winkel mogen verkopen en de helft van de winst hebben. Uit de vreemde sorteringen zal hij voor f 5000. - of f 6000. - mogen hebben, waarvoor hij 3% rente zal betalen. Dit alles geschied in consideratie van de trouwe diensten, die hij Wolfgank enige jaren lang heeft bewezen (N.A. 5063, 227).

10-2-1694 poorter als boekverkoper, waarna hij vermoedelijk meteen gildelid werd (niet ingeschreven), daar hij toen de zaken van zijn oom Wolfgank voortzette (zie aldaar). Na zijn dood, in 1698, werden de zaken gedreven door zijn halfbroer Hendrik Schelte als Erven van Anthony Schelte. Als zodanig betaalt die jaarzang tot en met 1702. Op het einde van dat jaar werd hij zelf gildelid. De naam van de Erven van Anthony Schelte gebruikte hij voor zover ik kon nagaan, nog tot 1708 een enkele maal.

Uitgeverij

Van 1694 tot 1698 verscheen een aantal uitgaven met zijn naam, alle in het Frans met 1 uitzondering (in het Holl.), van 1698 tot 1702 vindt men veel uitgaven met het adres ‘Chez les héritiers d'Antoine Schelte’, dan nog 1 in 1708. Ledeboer vermeldt deze tot het jaar 1718; het moeten dan echter nadrukken zijn, daar ook Hendrik Schelte toen reeds was overleden. Het jaar 1686, dat Enschedé als eerste jaar noemt en dat men ook in catalogi van bibliotheken vaak kan aantreffen, berust stellig op een vergissing. De broers Schelte gaven evenals Wolfgank veel toneelstukken en opera's uit, die uiteindelijk gebundeld werden met een titelpagina voor het geheel. Ze hebben vrijwel allemaal het drukkersmerk van Wolfgank qu(a)erendo en vermelden verder vaak alleen

[p. 93]

‘Suivant la copie imprimée à Paris’. Uit de algemene titelpagina van later, die ook het qu(a)erendo heeft, heeft men de naam van een van de broers Schelte genomen en gegeven aan een uitgaaf van Wolfgank, van wie alle uitgaven tot en met 1693 afkomstig moeten zijn.

1694 verscheen bij Anthony Schelte Amersfoorts lofkrans, een gedicht van Laurens Bake.

1696 verscheen bij hem Histoire de France avant Clovis... Par le Sr. de Mezeray. Het privilege van 1-12-1688 voor Wolfgank is in een Franse vertaling van F. Tixerandet van 26-3-1689 achterin afgedrukt, met de toevoeging: ‘Les Heritiers d'Abraham Wolfgang ont cedé le dit privilegie à Antoine Schelte, suivant l'accord fait entr'eux.’

1694 verscheen bij hem La Vie d'Olivier Cromwel, een werk van Leti, dat in 1692 in het Italiaans bij P. e G. Blaeu was verschenen. Uit hetzelfde jaar stamt een uitgaaf van dezelfde Franse vertaling met adres van Henri Desbordes met als drukkersvignet de sfeer. Bijzonderheden over deze laatste uitgaaf, die blijkbaar een nadruk was, kan ik niet geven.

19-7-1698 adv. de Erven het verschijnen van de Relation de l'expedition de Carthagène, faite par les François en 1697 van J.B. Desjeans de Pointis, op 4-11-1698 het verschijnen van de Relation du voyage de Mr. de Gennes van F. Froger (zie deel II 96/97) ‘bequaem om bij Relation de l'expedition de Carthagène par Mr. Pointy gebonden te worden.’ (A.C.).

1700 vindt men in de Promenades de Mr. le Noble achterin een ‘Catalogue de livres nouveaux’ (zie deel II 108/109), waarvan de meeste behoorden tot het fonds van de Erven Anthony Schelte.

1708 verscheen Phaëton met adres ‘A Amsterdam, Chez les heritiers d'Antoine Schelte’, zie Recueil des opera II 1712 van Hendrik Schelte (U.B.A.).