De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 3. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven A-M

Du Fresne (Jean) 1661/62-1713, Waals

Leven

Geb. Parijs of Charenton 1661/62, lid Waalse Gem. per examen 30-9-1682, 23-2-1710 opnieuw lid (sortie niet gevonden), begr. Noorderkerkhof 2-4-1713 (onverm.), zoon van vorigen, ondertr. kerk 20-4-1691 Antonetta Rems, geb. Amersfoort, weduwe van Arent Abbenhuys.

Adressen

1691 Oudemanhuispoort bij zijn vader, 6-7-1694 Reguliersbreestraat bij de Regulierstoren, 19-7-1695 Lommertsteeg in de Groene Essenboom (à l'enseigne du Fresne Vert) (A.C.), 16-6-1695 en 12-6-1698 idem au Chêne Vert (Gaz.), 4-5-1706 adv. van verhuizing naar de Beurssteeg a coté des Armes de Rome (Gaz.), 1713 Baafjessteeg.

Boekhandel

6-7-1694 adv. van verkoop van Franse leerboeken van La Grue en Pielat en van enkele boeken die net als de eerste van zijn vader afkomstig zijn.

16-6-1695 adv. van verkoop van Franse boeken (Gaz.).

19-7-1695 adv. van verkoop van Recueil des plus beaux airs des operas et autres chansons nouvelles (A.C.).

1-9-1695 kleinpoorter als boekverkoper, 5-9-1695 gildelid, betaalt jaarzang tot en met 1703. Erachter is aangetekend: ‘niet te vinden’.

27-9-1695 ‘Jean du Fresne... verkoopt een nieuw boek genaemt Exposition solide et historique de la religion Chrestienne, opposée aux erreurs de la communion Romaine par P. Deschamps, si devant docteur aux Arts, licentié et professeur etc. Den autheur verklaert geen exemplaren voor de zijne te kennen, als die door hem ondertekent zijn. Ook leert hij d'oude en nieuwe philosophie, en zal stellingen in 't openbaer staende houden. Hij sal een aenvang maken op den 25 october toekomende, en in min als in een jaer gedaen hebben, en is te bevragen bij dito du Fresne’. (A.C.). Waarschijnlijk is bedoeld Pierre Deschamps, professeur ès langues et de géographie de la compagnie de M. le C. te de Montcault, van wiens hand in 1690 te Besançon bij L. Rigoine verscheen Nouvelle grammaire, ou méthode pour apprendre facilement et en peu de temps la langue allemande. (Bibl. Nat.).

6-10-1695 adv. van verkoop van deel 8 van Recueil opera's (A.C.).

2-2-1696 adv. van verkoop van 3 delen van het Journal de Hambourg en van muziekwerken (A.C.).

5-5-, 17-12-1696 en 18-2-1698 adv. van verkoop van muziekwerken (Gaz.).

5-5-1696 adv. van verkoop van deel 10 en 11 van Recueil opera's (A.C.).

3-9-1697 gedaagd door de schout (zie Henry Desbordes).

Uitgeverij

15-11-1691 verhoord na gevangenname wegens verkoop van onkuise boekjes en blauwboekjes tegen deze stad in de herberg Nantes. Hij droeg die in een doos van zijn vader, die hem consenteerde dergelijke drukken bedekt in zijn winkel en elders te verkopen. De blauwboekjes zijn

[p. 105]

gedrukt door Harmen Aeltsz op de Voorburgwal bij de Deventer Houtmarkt. De drukker Chayer heeft al ± 3 jaar geleden geweigerd een libel, op de naam van een brief aan de prins van Oranje, voor hem te drukken, wat toen door Nicolaas Neus is geschied. Op de weigering van Chayer heeft Du Fresne gezegd, dat hij twee broers wist, ‘die sijn soo vies niet als ghij int drucken’. Daarmee bedoelde hij de zoons van Harmen Aeltsz. De blauwboekjes heeft hij gedeeltelijk van Philippus la Grue, die alles voor hem corrigeert en hem ook La Prothée over november heeft verschaft, gedeeltelijk van de dansmeester Du Rogier en gedeeltelijk van de koopman Aubert ontvangen. Op 20-12-1691 wordt hij veroordeeld tot een boete van f 1000. - en 6 jaar verbanning. (R.A. 337, 127vo- 156). De blauwboekjes waren de zogenaamde Pasquinades van Eustache le Noble, zoals o.a. blijkt uit een brief van Bayle aan Minutoli van 3-12-1691 (Hatin 119-124).

1695 verscheen een Frans werkje op de dood van de koningin van Engeland bij hem. De opdracht is ondertekend D.C.L.C. Avocat A. de Caen (Knuttel 14048).

24-4- en 5-5-1696 adverteerde hij ‘Le Passe-par-tout de la langue Françoise of de Algemeene sleutel die alles opent tot de Fransche spraak... door P. Bartels, Fransche schoolmeester, die geen exemplaren en erkend als die met sijn eigen hand ondertekent en bij dito du Frêne gedrukt zijn; die ook uitgeeft Chansons ou parodies... sur les airs et symphonies des operas, in 12’. (A.C.). Pieter Bartels, ged. Nieuwe Kerk 15-11-1665, schoolmeester, zoon van Albert Bartelsz en Jannetje Gerrits, ondertr. kerk 22-3-1686 Margrieta Bolding, geb. Amsterdam 1662/63, begr. Westerkerkhof 18-2-1748.

18-2-1698 adv. van verkoop van de Inleyding van P. La Grue (A.C.). In 1698 verscheen bij hem deze Nouvelle facile introduction aux langues Françoise et Flamende. Nieuwe gemakkelijke inleiding tot de Fransche en Duitsche taele (Bibl. Nat., niet bij Riemens; blijkens de adv. van 1688 van Daniel du Fresne moet die al een eerdere druk hebben verzorgd).

In 1699 verscheen Idée generale de la theologie payenne, servant de refutation au systeme de Mr. Bekker van Binet bij hem, in 1700 Le Vrai tableau du papisme van Renoult.

Bijzonderheden

12-6-1698 inlichtingen over een diefstal, bij hem te geven (Gaz.).

22-8-1705 not. de Wilde vraagt ten verzoeke van Jean du Fresne, boekverkoper aan Claasje Philips in de Engelse Poort of het waar is, dat ze beweert een kind van hem te verwachten. Zij antwoordt ontkennend. (N.A. 6482, 311).