De Amsterdamse boekhandel 1680-1725. Deel 3. Gegevens over de vervaardigers, hun internationale relaties en de uitgaven A-M

Danckerts (Justus) 1635-1701, Geref.

Leven

Ged. Oude Kerk 11-11-1635, begr. N.Z. Kapel 16-7-1701 (3de kl.), zoon van Cornelis Danckerts (st. 1656), kunst- en kaartverkoper, en Anneke Minne, ondertr. kerk 25-7-1659 Elisabeth Vorstermans, ged. Oude Kerk 24-8-1636, begr. Nieuwe Kerk 10-6-1698, dochter van Dirck Vorstermans, diamantsnijder, en Barber May of Barber van der Plaes.

22-10-1696 test. voor not. van der Groe (N.A. 6641, 7).

Adressen

1664-1666 vooraan in de Kalverstraat in de Danckers, 1669-1701 in de Kalverstraat in de Danckbaerheyt (Waller). De vader, Cornelis Danckerts, had 28-4-1642 een huis aan de oostzijde van de Kalverstraat, het tweede van de Gapersteeg, verworven. Dit verkochten de erfgenamen op 30-4-1665 voor f 15600.-. (Kw. 3 Z, 54vo en Schep. Kenn. 47, 35). Na het overlijden eind 1666 van zijn broer Danckert Danckerts, die van 1659-1666 vooraan in de Kalverstraat in de Danckbaerheyt wordt genoemd (Waller), heeft Justus waarschijnlijk zijn uithangteken overgenomen. In 1674 woonde hij nog in de Kalverstraat even bezuiden de Papenbroeksteeg (kohier, waar hij aangeslagen wordt voor f 40. - aan onroerend goed, zijn schoonmoeder voor f 5. -, blijkbaar elders gelegen, daar het huis in de Kalverstraat een huurhuis was), in 1692 en 1701 in de Kalverstraat bij het Weeshuis (KS 169).

Kunst- en kaartenhandel en uitgeverij

31-3-1664 gildelid. Bij de afscheiding van het boekverkopersgilde van het S. Lucasgilde koos hij 8-5-1664 het eerste op grond van het accoord tussen beide gilden, dat de speelkaartmakers en de

[p. 87]

papieren konst- of prentwinkeliers, die de pers gebruikten, zouden mogen kiezen tussen beide gilden. Zijn broer Danckert deed op 31-3-1664 dezelfde keus. (G.A. 56, 9).

1664 etc. heeft hij blijkens de opgaaf van Waller prenten uitgegeven, veelal op bouwkundig gebied; van zijn boeken, grotendeels prentwerken, meest in het Hollands, ook in het Latijn en Frans, dragen de meeste geen jaartal. Als laatste gedateerde uitgaven, die ik aantrof, noem ik het plaatwerk van Vingboons van 1688 en Gront-Regulen van Scamozzi van 1694 (Bierens de Haan 4274).

14-9-1684 kregen Justus en zijn zoons Theodorus en Cornelis, konstplaatsnijders privilege van de Staten van Holland voor hun prenten, als effigiën, historiën, landkaarten etc., waarbij speciaal vermeld wordt de stad Parijs, waaraan zij toen bezig waren.

2-2-1692 ‘Te Amsterdam gedrukt bij Justus Dankerts, kunstverkoper in de Kalverstraat in de Dankbaerheyt: Jeu d'armoiries des souverains et etats d'Europe, pour apprendre le blason, la geographie, et l'histoire curieuse’. (A.C.)

17-3-1713 veiling van boeken en konst van Justus Danckerts (G.A. 90).

Bijzonderheden

Bij zijn ondertrouw in 1659 gaf hij op van beroep steenkoper te zijn. Zoals bekend waren verschillende van zijn voorouders metselaar en steenkoper (KS 173).

Betreffende de afwikkeling van de nalatenschap van zijn kinderloos overleden broer Danckert kan ik twee acten vermelden. Op 23-4-1667 legden enkele boekverkopers een verklaring af betreffende een geschil bij de veiling in het sterfhuis van Danckert Danckertsz in de Kalverstraat, waar de Danckbaerheyt uithing, tussen de afslager en Clement de Jonge over de koop van 100 houten en koperen platen van Scamozzi (N.A. 3604, 155 not. van de Ven). Op 31-8-1669 legde de boekverkoper Hendrick Doncker een verklaring af over het optreden van Justus Danckertsz, die zijn zwager Hieronymus Sweerts had uitgescholden voor een dief en schelm, die een pak goed had weggestolen uit de nalatenschap van Dancker Danckertsz (N.A. 2790, 823 not. van Buytene). Voor de bovengenoemde zoons van Justus Danckerts, die hetzelfde vak als hun vader beoefenden, vergelijke men KS en mijn Een Amsterdams grachtenboekje uit de zeventiende eeuw. Het plaatwerk van Cornelis Danckerts. (Amsterdam 1963).