Walden in droom en daad

Walden-dagboek en notulen van Frederik van Eeden e.a. 1898-1903

[Hs. F] Vergadering van 4 November 1902.

Aanwezig: De Boer, Heller, De Koe, Marie de H., De Haer, De Haan, Aafjes, Mina B., Jo Tr., Tromp. Verder Verhamme en Borgmeier, kleermakers.

1. Aan de kleermakers wordt nader gevraagd wat zij zich voorstellen, dat de wijze van samenwerken zou zijn. Zij zijn het er samen nog niet over eens geworden of zij een afzonderlijke groep met eigen beheer van finantiën zouden wenschen of wel geheel in ons communistisch verband op te gaan. In alle geval zouden zij willen beginnen, zóólang voor eigen rekening te werken, tot er overwinst wordt gemaakt. Van onze zijde zouden wij hen dan zooveel mogelijk helpen door onze waren tegen den ons kostenden prijs* ook aan hen te leveren en in hunne behoeften aan woning en werkplaats te trachten te voorzien. Als werkplaats kwamen in aanmerking de serre naast de leeskamer, terwijl wij meenden ook het kantoortje, waar nu de kruidenierswaren zijn opgeslagen, wel voor dit doel te kunnen afstaan. Deze lokaliteit kwam den kleermakers zeer geschikt voor. Wat de woning aangaat, wij

[p. 186]

zeiden, hun voorloopig niet anders te kunnen aanbieden, dan het leegkomende huis vand De Boer (‘De Villa’), wat beide gezinnen gezamenlijk zouden moeten bewonen; desnoods [kon] op zolder nog een kamer bijgemaakt [worden]. Over die woningkwestie zouden de kleermakers met hunnen vrouwen nog spreken en ter plaatse een en ander onderzoeken.

Zooals zij reeds geschreven hadden, zouden zij toch vooreerst, misschien het eerste halfjaar nog niet kunnen komen, daar zij, om geheel op zich zelf te kunnen staan, eerst nog enkele zaken van hun vak nader dienden te bestudeeren.

2. De Boer deelt mede, dat hij liever zoo spoedig mogelijk naar de Horstermeer vertrekt; hij acht zijne bestendige tegenwoordigheid daar beslist noodzakelijk. Hij vraagt echter tot dat zijne woning daar gereed en bewoonbaar is, hier te mogen blijven wonen, met betaling van de door hem van ons betrokken waren. Goedgevonden.

3. Arbeidsregeling. De werkzaamheden zullen worden verdeeld in afzonderlijke takken, die èlk een verantwoordelijk hoofd hebben. Het hoofd maakt de begrooting voor zijn bedrijf op en voert de administratie over zijn afdeeling. Maandelijks, driemaandelijks en jaarlijks zal het hoofd van het bedrijf een verslag indienen aangaande de uitkomsten van het bedrijf, hetwelk door de ledenverg. moet worden goedgekeurd. De maandverslagen worden na goedkeuring gegeven aan den boekhouder ten dienste van het grootboek. De hoofden der verschillende bedrijven komen wekelijks bij elkaar, om het werk te bespreken dat gedaan moet worden, waarvoor men elkanders bijstand mocht behoeven. De verschillende afdeelingen met hun hoofd zijn:

Veehouderij	-	hoofd Koorn
Warmoezierderij	-	hoofd De Koe
Kippenhouderij	-	hoofd De Haan
Huishouding	-	hoofd Mina Bolland
Boek- en kashouding	-	hoofd Tromp
Landbouw	-	hoofd Vogel
Ooft en boomen	-	hoofd Tromp
Bakkerij	-	hoofd De Haer
Timmerwerk	-	hoofd De Haan
Bijenteelt	-	hoofd Van Eeden

[p. 187]

Over het bestuur en de vertegenwoordiging naar buiten zal in de volgende vergadering nader worden gesproken.

Door Mina en Tromp worden reserves gemaakt wat betreft hunne verantwoordelijkheid over de afdeelingen resp. ‘huishouding’ en ‘ooft en boomen’. Beiden achten zich voor die zorgen niet voldoende bekwaam, verklaren zich echter bereid om de belangen van die afdeelingen naar hunne beste krachten te behartigen, maar verwachten van de anderen, die dat kunnen, beslisten steun en medewerking.

* Hierbij een verwijzing naar de marge geplaatst, alwaar een toevoeging van later datum: ‘Beter werd geacht ‘zoo goedkoop mogelijk’.’

** Hierbij een verwijzing naar de marge geplaatst, alwaar een toevoeging van later datum: ‘Zie vervolg onder volgende vergadering.’ Verwezen wordt naar punt 2 van het verslag van 12-10-1902.

Communistisch verband: De benaming anarchistisch-communistisch verband werd vreemd genoeg niet gehanteerd, terwijl Van Eeden een dergelijk verband in het opstel ‘Binnenlandsche kolonisatie’ (1901) juist aangeprezen had als ‘de schoonste en noodwendigste vorm van maatschappelijke orde’, die bereikt kon worden na een langdurige opvoeding in een anti-kapitalistische leefwijze.

het kantoortje: Dit was in de villa Cruysbergen.

den boekhouder: Van Hettinga Tromp.

Warmoezierderij: Warmoes is afgeleid van het woord warm-moes. Hiermee werden voorheen groenten aangeduid, die tot moes werden gekookt en dan warm geconsumeerd. In ‘warmoezerij’ vindt men dit woord tegenwoordig nog terug. In vroeger jaren betekende het: de groenteteelt rondom de steden.

Vogel: F. Vogel. Boer; nam het beheer van de landbouw over van De Boer. Is hij dezelfde als de tarweleverancier Vogel (zie 5.IV.1902)?

Ooft: Fruit, inz. vruchtbomen.

Bijenteelt: Voor de boomgaard en de tuin onmisbaar, echter niet als produktief beschouwd. In 1899 waren reeds enkele bijenkorven op Walden aanwezig. Frans Meyer was de eerste die zich er consequent mee bezighield. Pas in mei 1902 legde Van Eeden zich toe op de bijenteelt. Uit zijn Dagboek (12 mei) valt op te maken, dat hij begon met het lezen van La vie des abeilles (1902) van Maurice Maeterlinck. Kort daarop maakte hij zelf een bijenstandje en besteedde vervolgens de rest van dat jaar veel tijd aan deze cultuur. Op den duur vond hij het erg vermoeiend, hetgeen hem er niet van weerhield het volgende jaar opnieuw te beginnen.

niet voldoende bekwaam: Tromp was immers ingenieur, maar werkzaam-

[p. 188]

heden in zijn branche waren op dat moment niet voorhanden, zodat hij zich - hoe oneconomisch dit ook was - aan de tuinbouw moest wijden. Hij belastte zich daar speciaal met de verkoop der produkten, wat in de winter niet veel om 't lijf had.