De kleine Johannes. Deel 3

[p. 265]

XX.

Op een killen herfstdag zaten zij met hun drieën bijeen in een somber gelag-kamertje, zooals eertijds in het dorp der mijnwerkers. En de vierde was er ook nog, maar die was er treurig aan toe.

Keesje lag op Markus' schoot, in een dekentje van oud bleek-verschoten rood baai. Zijn zwart gezichtje was vol plooien, als een oude schoen, hij was broodmager en zijn adem hijgde en piepte. Een ruig armpje kwam uit het roode baai te voorschijn, en een lang zwart handje greep om Markus' duim. En als Markus zijn hand even gebruiken moest, dan zag men het zwarte apenhandje reiken en zoeken, en de bruine oogjes onrustig achterom kijken, alsof nu alle veiligheid geweken was.

Zij waren in het geheel-onthouders-koffiehuis, want Roodhuis bleef Markus gastvrijheid schenken, al deed dit zijn zaak geen goed. Na die protest-vergadering was het verblijf van Markus bij Roodhuis voor alle

[p. 266]

vrinden aanleiding geworden om het koffie-huis te vermijden. Behalve van Tijn en nog een heel enkele onafhankelijke, kwam er niemand van de oude klanten meer. Maar Roodhuis dulde toch niet dat Markus daarom weg ging.

- ‘Nou zal je je toch nooit meer verlagen voor dat vee, dat je toch niet begrijpt, en dat het niet waard is’ zei Marjon, met den trots van eene, die weet hoe 't in voorname kringen toegaat, en zichzelf van beter afkomst acht.

- ‘Wat zou jij doen, Johannes, zeg mij dat?’ zei Markus vriendelijk, terwijl hij Keesjes handje warmde in zijn handen.

- ‘Ik weet niet, Markus!’ zei Johannes. ‘Het was een akelige avond, want ik kon niet verdragen dat het jou gold. Maar als ze 't mij hadden gedaan, zou ik er niet om geven’.

- ‘Dat is recht,’ zei Markus, ‘en denk nu niet, lieve Johannes, dat ik minder deemoedig ben dan jij. Zooveel verbeeld je je toch niet, wel?’

Johannes schudde van neen.

‘Nu dan, het is niet de smaad die vernedert, maar het lage doen. En die menschen zijn mijn hulp niet minder waard dan te voren. Booze neigingen zijn verdwaalde goede neigingen.’

- ‘Dan zijn er ook geen slechte menschen,’ zei Marjon.

[p. 267]

- ‘Ei! ei! omdat er geen zwart licht is, is er daarom geen nacht? Noem jij gerust een booswicht een booswicht, en zorg dat je 't zelf niet bent, Marjon.’

- ‘Voor den Vader zijn er toch geen booswichten?’ vroeg Johannes.

- ‘Wat zou er voor den Vader niet zijn, wat er wel is voor ons? Maar Hij weet het hoe en waarom, wat wij niet weten.’

- ‘Maar ik heb gezien wat je uitstond, Markus, dien ellendigen avond. En dat mag toch niet. Mag je dan het hooge en edele zoo laten miskennen en bevuilen?’

Markus zweeg en boog zijn hoofd over het hoestende aapje.

Toen zei hij zacht:

- ‘Ik heb geleden, mijn twee dierbaren, omdat Vader mij geen kracht genoeg gegeven heeft. Zag je niet hoe ze mij een oogenblik hoorden en vertrouwden? Maar toen gaf Vader het booze weer macht, zooals hij dat, buiten ons begrijpen, doen wil. Had ik meer wijsheid gehad, ik zou zóó gesproken kunnen hebben, dat zij mij verstonden. Daarom leed ik dubbel, om hun dwaasheid en boosheid, maar ook schaamde ik mij, niet om hen, maar om mijn zwakte. En ik zeg dit, Johannes, omdat je weten zult wat voegt aan één, die toch sterker is dan je ooit zelf worden zult.’

[p. 268]

Johannes zag hem lang aandachtig aan, met de kin op zijn gevouwen handen, en fluisterde:

‘Ik geloof, lieve Broeder, dat ik begrijp.’

Zij woonden zoo eenigen tijd bijeen, en zagen elkander veel. Johannes en Marjon deden elk hun dagtaak in hun kosthuis en Markus ging eiken dag op stap, om werk te zoeken. Maar Johannes zag met onrust en droefheid, dat hij bleeker en vermoeider zag dan vroeger, en als Johannes 's nachts wakker lag, hoorde hij zijn broeder, die bij hem sliep, vaak zuchten en zachtjes steunen.

En op een morgen ging Markus niet uit, want Keesje lag nog maar stil te kijken en kon niet opkomen en niet eten. Maar als Markus zijn hand weg nam, begon hij te piepen, en dan moest hij zoo werken om de slijm weg te krijgen uit zijn keel. Markus zette hem in 't beetje zonneschijn dat achter op de toonbank scheen, door het bovenlicht. En daar leefde hij een beetje op, en keek nog naar de vliegen die, traag van de kou, bij zijn kop over de toonbank kropen. Doch tegen den avond, toen Marjon kwam, was het met Keesje gedaan.

Hij was gansch in-één geschrompeld, en zoo licht geworden als een bosje stroo. Zij deden hem in een sigarenkistje, en begroeven hem met hun drieën, des

[p. 269]

avonds, bij 't licht van een lantaarntje, in het kleine, zwarte, vettige stukje grond, tusschen vuile schuttingen, dat een tuin moest verbeelden, en waar scherven en papieren de plaats vervullen van bloemen en boomen.

Marjon en Johannes wilden zich goed houden, maar dat lukte niet, en de een na de ander begon te schreien.

- ‘Eigenlijk laf, he?’ zei Johannes al snikkend, ‘om zoo'n beestje. Er sterven zooveel duizend menschen iederen dag’.

- Markus zeide: ‘Er sterven duizenden hier, en eindeloos veel alom in Vader's werelden. Maar toch schreit niemand een traan te veel, die schreit als jelui nu. Want de tranen, die de engelen om Johannes zullen schreien, zal hij even hard noodig hebben als Keesje die van hem.’