Johannes Viator

[p. 312]

XXXII.

Doch in dien morgenstond, blankvleugelig opruischend, het blije woordenheir.

Elk droeg een eigen geluid. Nieuw en schoon. Er waren er zoo veel. Toch allen schoon.

Maar het gesprokene. Nooit was het geschrevene een dienaar zoo trouw. Want het gesprokene is een ding van beiden, maar het geschrevene een ding van één.

Want het stil-gedachte, in zich-zelfgehoorde, en heimelijk door zwarten vorm gedragene is als een schoon verraad aan laagheids tirannie.

Maar wat van de lippen gaat openlijk, als kinderen van twee, geborenen uit twee, is van een sterker schoonheid, Gode liever.

Want het woord kan niet zijn uit één en voor éen, - maar voor velen en uit velen. En zoo

[p. 313]

dit de schoonheid dooden zou, zoodat zij leven moet in verraad, dan is dat een vloek en een jammer.

En mijn Liefste heeft mij gegeven dat mijn woorden goed waren, die ik sprak.

Ons heeft gediend het gesprokene en het geschrevene. Maar het geschrevene nooit zoo trouw.

Ik sprak veel tot haar, maar de kern mijner woorden was dit:

- ‘Tusschen ons moet Liefde zijn zelf-volmaking, niet mensch-volmaking.’

‘Ik haat het lijf-leven, dat mij zoo veel bedrogen heeft.’

‘Ik haat al 't vuile van 't leven, met een scherp wraakgevoel, om al 't geleden leed.’

‘Ik kan mij niet onttrekken daaraan, maar ik zal het neer houden en mijn leven scheiden in tweeën, het hooge en het lage.’

‘Maar jij moet zijn in hooger zielesfeer alleen.’ -

Dit werd gezegd in grauwen, koelen morgen.

[p. 314]

Aan de herinnering dezer woorden is vast de van hoog neer-strijkende regenwind over de frisch-zoele velden, het droppel gespat op den weg, het sombere zeegedreun achter, het stilverlaten liggen van de kleine, kleine dorphuizen. Onze bleek-ernstige gedachten recht en onbewogen gaand door het flapperend windgedoe.

En zij, niet begrijpend, zeide, traag:

- ‘Dan zal ik wel meer houden, van jou - dan jij van mij.’

‘Want zóó voel ik niet.’ -

En ik, hoog, en met wat gekrenktheid:

- ‘Kun je niet voelen dat liefde groot kan zijn, ofschoon ze 't lijf niet wil?’

‘Juist het grootst en het hoogst is die.’

‘Van geen tijd van liefde heb ik zoo mooi herinneren over, dan van den tijd toen het lage niet in mijn gedachten was.’

‘Dan zal het ook nu niet in mijn gedachten zijn, want dit moet mooier zijn dan 't mooiste.’

‘En toen was ik een jongen en ben als een

[p. 315]

dwaas bedrogen. Maar nu ben ik wijs en oud en gewaarschuwd.’

‘Ons lijf is het dier - en elk toegeven leidt tot het vuile en verachtelijke.’

‘Het dier in zijn leelijkheid zit altijd te wachten. Maar ik ken het en ben op mijn hoede.’ -

Maar zij begreep nog niet, en zei:

- ‘Ik zie geen leelijkheid tusschen jou en mij.’

‘Dat zal wel zijn dat ik jou meer liefheb.’ -