Brieven aan Henri Borel

[p. 85]

XXX.

Bussum, 9 Nov. '97.

Beste Henri, ik heb een lange brief van je (18 Sept. verzonden, 23 Oct. ontvangen) en je boek Kwan Yin, mij door van Kampen gezonden. Dank je wel! Tot het sturen van gebonden exemplaren schijnt hij liever niet over te gaan. Nu zal ik hem de banden maar vragen en ze zelf laten binden. Ik kan geen ingenaaide boeken velen. Ze gaan stuk en worden onoogelijk.

Een ‘Weldoener der menschheid’ noemen ze je in de Gids. Goed zoo. Of van Hall je ook op prijs stelt. Ik ben blij met je boek en vind het heel goed. Ook je voorrede is goed. Vroeger zondigde je wel eens, in zulke voorreden of noten, tegen goeden smaak. Moeielijk te zeggen hoe, maar het was te voelen. Je expliceerde te veel, nam je publiek te kinderachtig of wijdde teveel uit over je bedoelingen en motieven. Maar dit is precies goed, dunkt me. Je laatste Gids stuk las ik nog niet, maar ik verheug me op Lao Tsz', als het geheel uitkomt. Kloos was er ook verlangend naar. Heb je geen zin hem iets voor zijn Nieuwe Gids te geven? Die wordt tegenwoordig werkelijk beter. Boeken heeft er goede dingen in. Kloos zelf is heel goed, hij gaat nog steeds vooruit, zijn geheugen zelfs herstelt zich. Het is wel verwonderlijk.

Wat je over Indië schrijft is bar. Ik wensch van harte dat je er gauw vandaan gaat en vooral dat je een jaartje overkomt. Dat zou fraai zijn.

Ik ken hier ook een jong controleur die mij veel van Indië vertelt. Hij heet Doeff en heeft een boekje geschreven over zijn ervaringen in de Lampongsche districten. Het is een goede jongen, waar veel inzit, al is hij wat geaffecteerd, en al schrijft hij middel-

[p. 86]

matig. Hij heeft een lief vrouwtje, dat alles trouw met hem heeft meegemaakt.

Onzinnig vind ik dat bitteren en whiskyen in Indië. Het is daar tiendubbel zoo gevaarlijk, en als je hier een reden hebt om geheelonthouder te worden dan heb je er daar drie. En dan verwonderen ze zich dat het klimaat ze verzwakt!

De gemiddelde levensduur van geheelonthouders is volgens de laatste statistieken bijna negen jaar langer.

Ja de verzen van Leopold vond ik mooi. Van Schepers veel minder. Van Oordt is aan een nieuw werk.

Gorter heeft zijn bundel, verrijkt met nieuwe verzen en een voorrede, uitgegeven. De voorrede is heel slecht, naar mijn idee. Hij is er nog niet. De verzen heb ik nog niet bestudeerd.

Bas Veth is geloof ik een neef van Jan Veth. Ik hoorde zijn naam dikwijls. Maar er is geloof ik ook een schilder die zoo heet.

Als je in April weg kunt dan zou ik wel kunnen probeeren hier iets voor je te vinden waar je goedkoop leven kunt. Het is hier langzamerhand een heele kolonie geworden en er komen er nog steeds bij. Wij zien zooveel menschen, dat het ons dikwijls te druk is. Ik wou wel eens in de Achterhoek of op de Veluwe zitten. Maar ik geloof dat het goed is dat ik hier blijf. Voortdurend komen er jonge menschen hier die op 't punt zijn er onder te raken, onder het poenendom. En dan vinden ze hier tenminste een vrijer wereld, waar ieder natuurlijk kan zijn, en waar niet om de mooiere bewegingen in een mensch gelachen wordt.

Toch heerscht er nog veel scheiding en volstrekt geen groote aaneensluiting. De schilders trekken zich angstvallig terug. Derkinderen en van Looy ziet men bijna nooit. Gorter en Roland Holst zie ik meest zomers, bij tennisspelen of ander soort sport. Kloos willen zij b.v. niet ontmoeten. En die heeft weer zijn eigen vrindjes. Toch laat de toekomst zich vreedsaam aanzien, en er wordt overal degelijk gewerkt.

De studies zijn klaar en komen deze maand uit. Veel nieuws zul je er niet uit leeren, maar het is nogal een belangrijke bundel, om de duidelijker eenheid die er in is.

Groet Christien hartelijk. Mijn Paul wil nooit gewone jongens-

[p. 87]

boeken lezen, omdat hij niet van boekentaal houdt. Maar laatst zat hij heel verdiept in Kwan Yin. Niet omdat hij er iets van snapt. Maar hij houdt van de mooie woorden.

Dag vriend. Hou je taai.

F. van EEDEN.