Brieven aan Henri Borel

[p. 73]

XXV.

1 Oct. '96.

Beste Henri,

Ik heb je langen brief van 24 Aug. ontvangen. Heet den kleinen Paul Frederik hartelijk welkom en ontvang onze gelukwenschen. Mag ik hem als mijn petekind beschouwen? Ik ben blij dat het zoo goed gaat.

Ik heb ook je boek over Confucius gekregen. Daar was ik heel blij mee. Het is een uitstekend boek en je hebt er een goed werk mee gedaan. Ik begin hoe langer hoe meer plezier in je levensloop te krijgen. Weet je nog dat je dat Chineesche-tolk-zijn maar als een ‘baantje’ beschouwde? Maar het wordt heel wat mooiers. Ik begin een beetje trotsch op je te worden, hoewel ik daar misschien in 't geheel geen recht toe heb. Nu ben ik benieuwd naar Lao Tsz'.

Het is jammer dat ik een slecht-ingenaaid exemplaar kreeg in plaats van een gebonden. Ik heb zoo 't land aan ingenaaide boeken. Dat is zoo'n flauwe uitgevers zuinigheid. Ik verzeker je dat dit boek veel verkocht zal worden en dat je heel geen angst voor van Kampen's finantieën behoeft te hebben.

Als ik een aanmerking wou maken zou het zijn dat je je lezers soms voor al te onnoozel houdt en te veel uitlegt.

De fotographie heb ik nog niet ontvangen. Kloos zal er ook graag een hebben.

Je appreciaties vind ik soms nog wel wat te zeer uit de verte. Ik denk dat Kloos je bitter zou tegenvallen als je hier was. Ik weet niet of het daaraan ligt dat ik hem vroeger geidealiseerd heb, maar het is heel moeielijk respect voor hem te hebben, en je toon van ontzag doet mij soms hoofdschudden.

Ik help hem vooral uit medelijden, omdat hij er mij om gesmeekt

[p. 74]

heeft en ieder ander hem in den steek liet, maar van een diep inzicht of begrip van wat hij gedaan heeft merk ik niet veel. Hij mist geheel de deemoedige oprechtheid van Verlaine b.v. Hij heeft nog altijd maar één zorg, zijn eigen figuur op te houden, zijn eigen houding te idealiseeren als die van den grooten, sterken martelaar. En als men zijn oude, zelfs zijn beste verzen overleest met kennis van zaken, vindt men die neiging overal terug. Uit gevallen waarin hij zelf een kleine en abominabele rol heeft gespeeld, maakt hij plechtige sonnetten met zichzelf als tragische figuur. Ik kan het niet helpen, maar als ik uit zijn werk alles weg doe wat berust op onoprechtheid of verblinding, op een soort groot-acteer-vermogen, dan houd ik niet veel over. Ik bewonder dat vermogen zeker, zooals dat van een groot tooneelspeler, maar niet zooals ik poëzie wensch te bewonderen. Het is een heel ander gevoel.

Daarentegen doe je Veth weer onrecht. Hij is vol aardige, beminnelijke eigenschappen en zonder twijfel edele bedoelingen. Hij is alleen maar wat klein en kleinsteedsch en door zijn ongelukkige kunst-kritikusloopbaan is veel van 't mooie in hem verachterd en bedorven.

Ik hou ook veel van hartelijkheid, jonkie, als je hier komt, moet je niet doen als Gorter.

Tideventje leeft stil in Amsterdam, met zijn vrouw en ongelukkig kind. Dat kind heeft maar één arm en één been en geen tong. Is hij niet op vreeselijke manier gewekt uit zijn roes?

Het boekje van Meischke Smith heeft geen groot succes. Alleen bij jongens en zoo, een inferieur publiek. De Rott. Cour. alleen maakt er zooveel drukte van.

Ik heb ‘uit Canton’ met groot genoegen gelezen. Alleen die noot over Emants vind ik onnoodig en een beetje mal.

Kloos gaat vandaag op kamers wonen vlak bij me.

Dag goed vrindje, hou je flink en gezond, je

F.v.E.