Logo DBNL
De Drossaert Clercx, eene omwerking van De Teuten in de Limburger Kempen (1846)

De Drossaert Clercx, eene omwerking van De Teuten in de Limburger Kempen

(1846)–Pieter Ecrevisse–rechtenstatus Auteursrechtvrij

Vorige Volgende

IX Hoofdstuk.
Dat heet ik gouden harten.

 
Toon my zulken vriend en leg er
 
Cresus schatten neven; ik kieze den
 
vriend en lach met den goudklomp!
 
 
 
N.N.

Den volgenden dag, waren onze vrienden in hetzelfde vertrek vergaderd; ééne persoon bevond zich by hen: het was de dorpsherder, een man van ongeveer veertig jaren, wiens ernstig en kalm gelaet op 't eerste gezigt vertrouwen inboezemde. Met hem had Siemen den vorigen dag afgerekend; de jongman bad hem, dat hy by de laetste onderhandeling zou willen tegenwoordig zyn. Anna had zich met het gezigt naer het venster gezet, en slechts kon men haer zygezigt zien; want zy wenschte aen 't gesprek vreemd te blyven: zy wist dat hare naem onder hetzelve moest gemengd worden.

De herder bekleedde eenen leuningstoel en had zich tusschen de twee jonge lieden geplaetst; hy scheen zich tot de rol van opletter te willen beperken en hield de oogen nedergeslagen.

Siemen's houding verried min of meer verlegenheid; maer op zyn gelaet heerschte eene wonderbare gelatenheid. Van tyd tot tyd wandelde hy met zyne blikken op den priester, op Anna en hield ze eindelyk met gespannen vrees op den Drossaert gevestigd.

Deze laetste zat juist tegenover de twee gezellen en scheen zyne denkbeelden te verzamelen. Eenen tyd lang hoorde men in het vertrek niets anders dan het eentoonige tik-tak van een staende slaguerwerk. Eindelyk verhief de gryzaerd 't hoofd, vestigde een vasten blik op Siemen en begon in volgender voege:

- Myn jonge vriend, gisteren hebben wy onze zaken slechts ten halven afgehandeld, of om beter te zeggen: gisteren hebben wy slechts ons met het verledene bezig gehouden; thans zullen wy over de toekomst handelen, laet my begaen en wil my niet onderbreken! Gisteren hebt gy uwe rekening met God, uwen Regter, afgedaen; daervoor waerborgt my deze deugdzame man - op den priester doelende - daervan verzekert my uw edel gemoed. Ik belast my met alles weêr te geven wat ooit ontvreemd werd; en in deze weêrgaef put ik de grootste voldoening welke my ooit te beurt viel: zy schenkt my het zalige genot van my dankbaer te kunnen toonen jegens den man, die my en myne dochter tweemael bewaerde en redde van een onvermydelyke dood! Op dit oogenblik komt gy my belangryker voor, dan dat gy nooit gedwaeld haddet; uwe vrywillige beternis, zal voor my de zekerste waerborg zyn van uw toekomstige volharding in de deugd! Myn vriend, sedert veertien dagen heb ik u zoowel als Anna in 't oog gehouden; de neigingen van u beiden bespied. De lucht is hier voor u niet gezond; gy beseft ligtelyk wat smart het my zal kosten van u en van Anna verwyderd te leven; nogtans zal ik leeren my aen de noodzakelykheid onderwerpen. Binnen

korten tyd gaet gy met my naer den overkant der Maes; daer zoeken wy een schoon en aengenaem verblyf, waer ik met u al de oogenblikken ga slyten, welke niet aen myne ambtsbezigheden moeten worden toegewyd! Daer zult gy, schier ongekend, voor het huisselyke geluk leven en een voorbeeldig echtgenoot en vader zyn. Myne hartewensch zal u daer vergezellen; want Anna zal uwe gade worden en de Hemel moge u een talryk kroost schenken....

- Nooit, nooit! riep Bert Siemen verwilderd uit! neen ik zal myn bevuilde handen nooit in die van de deugdzame Anna leggen! Nooit zal ik haer ten outer leiden! Nooit haer ontheiligen! Tusschen de deugd en de ondeugd kan geene gemeenschap plaets hebben! Nooit, o nooit, zal ik uw aenbod aenveerden!

En als of dit heldhaftige besluit te zwaer ware voo rzyne krachten, altans zonk hy uit den leuningstoel ter aerde, zyne oogen sloten zich toe; eene doodbleekte liep over zyn aengezigt: hy viel, letterlyk verbryzeld door den inwendigen kamp tusschen liefdegevoel en zelfsverloochening.

Anna had een luiden gil uitgestoten en was naer buiten gesneld! De Drossaert stond verstomd en kon niet aen de wezenlykheid gelooven van hetgeen hy nogtans zag! De priester hield den jongman alreede in zyne armen en bragt hem te bedde. Hy alleen wilde den zieken bewaken en merkte op, dat, in zulke oogenblikken en omstandigheden, de mensch de noodzakelykheid gevoelt van zyne oogen opwaerts te werpen! Meer dan twee uren lang bleef de priester andermael met den boeteling alleen, en niemand heeft ooit geweten wat er op dien plegtigen stond werde verhandeld. Wanneer de dienaer des Heeren het ziekebed verliet, kwamen hem vader en dochter te gemoet, met de grootste zorgvuldigheid vragende naer Siemen's toestand.

De geestelyke, die slechts op de zielsgesteldtenis dacht, antwoordde, met de zinsnede des Heilands: ‘zulk geloof heb ik in Israël nog niet gevonden!’ Dan het meisken aenstarende,

voegde hy voorbedachtelyk by, omdat zy ook balsem noodig had op de bloedende wonde: ‘gelukkig moet de dochter zyn, die hy eens zal ten outer leiden!’ By deze woorden drukte by 's meiskens hand in de zyne, vaegde met de andere een stillen traen uit het oog en in de diepste ontroering verliet hy 's Drossaerts huis.

Tegen den avond was Siemen genoegzaem hersteld om het bed te verlaten; de gryzaerd hield hem gezelschap, maer van de laetste gebeurtenissen werd geen woord meer gerept; zelfs vermeed de oude man al datgene, wat er de minste betrekking op had. Om den zieke niet van de noodige rust te berooven, verliet hy hem vroeg in den avond. Bert vroeg de noodige schryfbehoeften ten einde - gaf hy voor - eenige aenteekeningen te doen.

Na eenige vruchtelooze poogingen ter uitstelling dezes werks, bezorgde hy het gevraegde en nam afscheid. Eene poos nadien verscheen een oppasser, de getrouwste dienaer des huizes, wien het uitdrukkelyk belast was, niet van den zieken te wyken noch hem uit het oog te verliezen.

Siemen zette zich aen eene tafel en begon te schryven; langen tyd hield hy zich bezig en worstelde tegen een heldhaftig besluit. Het sloeg middernacht op de huisklok, als hy zynen brief gesloten had. Dan ontkleedde hy zich en ging te bedde liggen. De oppasser viel in slaep en als Siemen zich wel overtuigd had dat de waker hem niet zou bespieden, dan verliet hy het bed, kleedde zich aen, legde den brief op de tafel, opende zachtjes het venster en sprong op straet! Daer viel hy op de kniën, verhief zyne blikken naer boven, waer twee wezens rustten, die hem zoo dierbaer waren; deed een laetste verzuchting tot God, waerin hy de namen van Anna en weldoener vermengde; dan sprong hy in een krampachtige beweging op; bedekte zyn aengezigt met beide handen en verliet het huis waerbinnen zyn geheel geluk verbleef!

Ongeveer een uer nadien, ontwaekte de oppasser en geen licht meer ziende in 't vertrek, naderde hy het bed en vond het ledig.

Wanhopig liep hy naer de keuken, beroerde de turfasschen, haelde een gloeijende vonk ten voorschyn, ontstak eene keers, keerde naer het slaepvertrek terug, vond het venster openstaen en ried wat er gebeurd was. Hy liep den Drossaert en Anna opwekken; in een oogenblik waren zy beneden, en stonden als verstomd, toen zy zich overtuigd hadden, dat de jongman het huis verlaten had. Nog wisten zy niet aen welke beweegredenen dit besluit moest worden toegeschreven, wanneer Anna's blikken op de tafel vielen. Zy wierp zich, om zoo te zeggen, op den brief, en ziende dat 't opschrift aen haren vader gerigt was, gaf zy hem denzelven, met een bevende hand en gespannen nieuwsgierigheid over.

In de grootste ontroering brak de gryzaerd het zegel en met een gelaet, waerop beurtelings verbazing, blydschap, vrees en hoop zich afwisselden, las hy den inhoud, verwyderde dan den oppasser en gaf het geschrift aen zyne dochter ter lezing over. Zie hier wat zy las:

Hartelyk geliefde en edelmoedige Weldoener!

‘Uwe goedheden mywaerts vervullen myn hart met bewondering, met dankbaerheid; zy leeren my myne pligten kennen. Indien ik my met myn eigene oogen als weerdig genoeg konde aenzien om uw voorstel van heden aen te nemen, God is myn getuige, dat er geen gelukkigere man dan ik op aerde zou leven. Met bloedtranen beschrei ik myne voorledene dwalingen; Anna heeft my met de deugd verzoend, zy heeft my de oogen doen openen! Ware het nu genoeg om haer geluk te zekeren, dat ik my tot den slavenstand doemde, hoe geerne zou ik het slavenjuk op myne schouders leggen! Mogt ik myn geheel leven voor hare voeten kruipen, haren wil in hare blikken lezen; o, dat ware eene zaligheid voor my! Daeruit moogt gy nu opmaken, hoc hoog zy in myne achting en bewondering geplaetst staet! Ik kan voor haer niets anders zyn dan eene dienaer, eene slaef! Aen my - booswicht nog over eenige dagen - biedt gy plotseling den

Hemel aen; neen, myn weldoener, die Hemel moet verdiend worden! Wees gerust, kan ik niet zoo hoog stygen als zy, noch als gy; ik zal minstens uit alle myne krachten poogen deugdzaem te worden: in myne oogen moet ik geregtveerdigd zyn, alvorens ik ooit tot u wederkeere.

 

Aen Anna heb ik myn besluit niet durven openbaren; ik wilde hare blydschap over het wedervinden haers dierbaren vaders niet stooren, in den twyfel of zy voor den ongelukkigen Bert Siemen een ander gevoel dan dat van vriendschap en dankbaerheid koestert. Zy zelve zal en moet myn besluit goedkeuren en keer ik ooit weder, dan hoop ik een beetje in hare achting te zullen zyn gerezen.

 

Een heiligen pligt heb ik te volbrengen; deze verzekering moet u de overtuiging opleveren, dat myn besluit onwederroepelyk is! Laet my diensvolgens begaen en vergroot, bid ik u, myne grievende smarten niet door edelmoedige, toch allezins vruchtelooze poogingen om my van myn voornemen te doen afzien. Eene bede heb ik nog te doen, welke gy my niet zult afslaen: ik moet een langwylige reis ondernemen en bevinde my zonder eene duit geld; gy weet waer myne beurs is gebleven. Ik verkeer derhalve in de onmogelykheid van my zelven te verzorgen en eene aelmoes te geven. Gelief my, om Godes wille, eenig geld te doen toekomen. Den aenstaenden nacht, op slag van elf ure, zal ik te Rothem voor de kerkdeur staen; de bode, dien gy zendt, geve het onderstandsgeld af aen dengenen, die op zyne aennadering zeggen zal: ‘geef eene aelmoes aen den boetenden zondaer.’

 

Zoudt gy een geleibriefken willen daerbyvoegen, dat zou my in vreemde landen zekerlyk hoogst van pas komen. Zeg, bid ik u, aen Anna, dat ik wenschte duizend levens ten dienste te hebben om het laetste nog voor haer ten besten te geven! Misschien zondig ik met het te peinsen, ik zwyg van het te schryven;

maer daerom is het niet minder waer, dat zy naest God de eerste plaets in myn hart bekleedt.

Zy, de deugdzame, wille myner in hare gebeden soms indachtig zyn.

Ik zou nog zooveel wenschen te zeggen, alvorens ik my van deze slaepkamer losrukke; maer ik moet mynen bewaker bedriegen om t'ontsnappen. Bekyf hem niet; kon ik heden niet vlugten, dan zou ik het toch morgen of later gedaen hebben. Ik zou zoo geerne uwer weerdig zyn, en om 't te worden, moet ik in myn besluit volharden.

Vaerwel, myn geliefde en edelmoedige weldoener! En Anna ook vare wel, tot wederziens, indien de goede God, wiens wenk ik volge, het zoo beschikt; aen zynen wil ben ik gansch onderworpen.

In allen gevalle ben ik, zoolang ik ademen zal,

Overpelt, Dezen nacht ten 11 ure.

Uw dankbare, ongelukkige en onweerdige vriend,

Hubertus Siemen.

 

Reeds had Anna dezen brief tweemael overlezen, en nog altoos stond zy op het papier te staren, alsof zy van hare zinnen beroofd ware geweest. Met weemoed belette zy de betraende bladzyden; want ieder bevochtigde plek was een sprekende bewys van den worstelstryd, welken de heldhaftige jongman had moeten doorstaen, alvorens zyn besluit ten uitvoer gebragt werde. Als zy ten laetsten de wezenlykheid inzag van datgene, wat zy eerst als een droombeeld had aenzien, dan zegde zy met eene half bevende, half smeekende stem:

- Vader, gy zult aen zyne bede voldoen, niet waer?

- Daerop moogt gy rekenen, myn kind, geld en geleibrief zullen hem bezorgd worden. Ik begryp en eerbiedig zyn voornemen, laet hem begaen, hy zal deugdzamer en beter terugkeeren. Eerst bewonderde ik dien ernstigen man; thans bemin en acht ik hem byna zoozeer als u zelve. Zoek morgen vroeg

een geschenkje dat u toebehoord heeft, en hem aengenaem kunne zyn; ik zal het met de mynen te samenpakken en alles zal hem op plaets en ure overhandigd worden. Nu, myn kind, hebt gy kalmte en rust noodig zoowel als ik! By deze woorden drukte de vader eenen kus op het yskoude voorhoofd der knielende dochter.

Aenstonds snelde Anna naer hare slaepkamer, zette zich voor het gewoon werktafelken, waer zy zich 's morgends nog bevond als de zon alreede boven de kimmen was.

De Drossaert genoot evenmin rust; want hy vervaerdigde de noodige schriften; verzamelde een wel voorziene goudbeurs en sloot zoowel zyne als Anna's geschenken in een paksken.

 

Den volgenden nacht vertoont zich kalm; maer de hemel is met wolken overtrokken. Elf zware klepelslagen vallen op het metael, dat in den ouden kerktoren van Rothem hangt; elfmael weêrgalmt het doffe geschal tegen de Boschbergen en tegen den regten Maesoever; het verliest zich langzaem in de onafzienbare heiden van Rothem, Dilsen, Eelen, en Neêroeteren. Voor de ingangdeur der kerk vertoont zich een ryzig man; hy draegt eenen pelgrimsstaf in de hand, tegen welken de korrels van eenen roozekrans, by elke beweging, klateren. Eene poos staet hy rond te staren en poogt den duisteren sluijer te doordringen. Plotselings nadert eene vreemdeling de kerkdeur met verhaeste schreden; eene half versmoorde stem doet de woorden hooren: geef eene aelmoes aen den boetenden zondaer! De vreemdeling nadert en reikt met een bevende hand een paksken over aen den aelmoesvrager; grypt deszelfs andere hand en drukt ze in de zyne. Terwyl de pelgrim bezig is met het geschenk in zynen reiszak te steken, nadert eensklaps een tweede verschynsel, dat van den hoofde tot de voeten in eenen mantel gehuld is! Eene hand wordt hem toegereikt; hy grypt ze vast en voelt, dat men hem iets overgeeft.

Op dit oogenblik doorbreekt de maen den wolkensluijer, de drie persoonen erkennen zich, nogtans wordt er geen woord gewisseld!

De pelgrim, in wien men Bert Siemen weêrgevonden heeft, verwyderde zich met rappe schreden zuidwaerts. De Drossaert Clercx en Anna - want zy waren het - rolden weldra in een gesloten rytuig voorby Eelen, en Maeseyck; dan sloegen zy den weg in naer Overpelt.

Ten zuiden van Rothem, waer deze gemeente aen het grondgebied van Dilsen stoot, lag een armzalige boerenwooning, waerbinnen, achter een schamele houten venster, nog een flauw lampje brandde. Daer trok de pelgrim binnen en nam de geschenken in oogenschouw. By de wel voorziene goudbeurs, bevonden zich een paer brieven aen invloedhebbende persoonen te Rome, die vroeger zendingen hier te lande volbragt hadden. Tot zyn grootste genoegen zag hy, dat Anna ook zyner was indachtig geweest en eenige geschenken by die haers vaders gevoegd had. Voor het laetste bewaerde hy het voorwerp dat eene sidderende hand in de zyne had gestoken: het was een witte zyden doek zonder versiersels! By een nauwkeurig onderzoek, ontdekte hy dat de vier hoeken met borduerwerk prykten. Aen den eersten was hare naem kunstig gestikt; aen den tweeden stonden de letters H.S. omslingerd met een kransken van gedachtenisbloemtjes; aen den derden zag hy een eikentakje staen, in den vierden was met eene pen geschreven: getrouw tot de dood toe! Dezen doek stak hy op zyn hart; als een tooverbeeld zou hem dezelve ieder oogenblik herinneren, wat hy moest doen om harer weerdig te worden.

Menige warme traen droop op de dierbare voorwerpen, vooraleer zy in den reiszak en onder den boezem gleden. Dan viel hy op zyne kniën; stortte een vurig gebed tot God; smeekte om vergeving der zonden en de noodige gemoeds- en zielerust. Zoohaest als hy zich van dezen heiligen pligt behoorlyk had ge-

kweten, strekte hy de vermoeide ledematen op een strooileger uit; plaetste eenen steen onder het hoofd en weldra genoot hy een zachten slaep! Als 's morgens de zon boven den gezigtseinder steeg, was de pelgrim zoo verre naer den kant van Maestricht gevoorderd, dat wy hem uit het oog verloren hebben.

Goede en gelukkige reis, pelgrim, dat u die God op wiens bermhartigheid gy zoo vastelyk betrouwt, bysta op de moeijelyke reis, welke gy ter afwassching uwer vlekken gaet ondernemen.

Maken wy hier de rekening effen met Joos en Liesbeth, die wy eenen tyd lang ter zyde hebben gelaten; en zien wy wat, achter het uitdryven der Teuten, in den Gouden Leeuw gebeurde.

Weinige dagen na het ontvlugten van Anna, vernamen Joos en Liesbeth hoe zich geheel de zaek had toegedragen, eerst in den Gouden Leeuw en later in het bosch, alsmede de vereeniging van vader en dochter.

Op Liesbeth's aendringen, misschien ook om zich eenen schyn van onschuld te geven, verspreidde zich al aenstonds de zondelinge mare, dat Joos de nering ging opgeven. En werkelyk, het uithangberd waerop, boven de ingangdeur, de bastaerdleeuw stond te pryken, werd ingetrokken; het mislukte meesterstuk viel onder de slagen van eene onverbiddelyke byl, en steeg in laeije vlam door de keukenschouw naer boven! Op de plaets waer, sedert meer dan dertig jaren, de Leeuw grynsde, werd een plankje genageld, waerop te lezen stond: Hofstede en landen te pachten voor half maert aenstaende.

Een versch gehuwde pachterszoon bood zich aen, trof met Joos eene overeenkomst, ploegde, oogstte en zwoegde, jaer in jaer uit, van 's morgens vroeg tot 's avonds laet; hield zich aen den ouden slenter, zonder eene verbetering in te voeren, en won juist genoeg om zich met aerdappelen, keernmelk, zwart brood en, op zeldzame dagen, met een stuk verkenvleesch te kunnen voeden en zich op eene spaerzame wyze te kleeden. Zou men daeruit

nogtans opmaken dat de hofstede te duer verpacht was; dan verkeert men in dwaling: men had Anna geraedpleegd en het lag in haren aerd niet, den zweet der werklieden te vergen. Maer hetzelfde verschynsel zal zich opdoen by elken pachter, die niet het minste plekje grond en de laetste minuet benuttigt; die niet ieder beproefde verbetering aenneemt.

Joos en zyne gade verlieten, in 't begin van Maert, den Gouden Leeuw, en sloegen zich voorbarig met de wooning te Hamont neêr, omdat de vrouw niet verre van hare Anna wilde verblyven! De baes was al te zeer aen herberg, gasthof, gewoel en geldversamelen gewend, dan dat het gelukkig stille leven de ydele plaets in zyn hart konde aenvullen. Ook verviel hy langzamerhand in een halsstarrige droefgeestigheid. Zyn bedenkelyke gezondheidstoestand plaetste hem in tegenwoordigheid der gevreesde, naer onmiskenlyke wezenlykheid. Hy legde nog by tyds den ouden mensch - den gierigaerd, den huichelaer, den onverschilligen - af, wierp zich in de armen des godsdientes en stierf op het einde van den zomer 1787. Door geheel de gemeente, door allen die hem kenden, werd hy beschouwd, zooniet als voorbeeldig in zynen handel en wandel, toch minstens als navolgingsweerdig in zyn sterven. Door toedoen eener onbekend geblevene hand, werd eene grafsteen op de plaets gezet, waer de stoffelyke overblyfsels van Joos rusten. Weert men thans het gras en de netels weg, ter noordzyde van het sacristyn, dan kan men nog het volgende te samenrapen:

Hic Jacet Josephus Houben, pie qui obiit 27o Augusti 1787.
Quam non dedêre terena pacem, misericordia det divina.
Sit ulli terra levis!1

Nu bleef Liesbeth alleen, en wie weet of zy niet weldra haren echtgenoot naer de eeuwigheid zou gevolgd hebben, indien Anna, die haer nog altoos als eene moeder beminde en verzorgde, niet van heuren vader de toestemming hadde verkregen om het goede wyf tot zich te roepen. Nauwelyks had zy in 's Drossaerts huis sedert eenige dagen verbleven, of Anna bemerkte, tot haer grootste genoegen, dat de vrouw begon te herleven. En kon het wel anders zyn? Hare hartewensch was voldaen; zy mogt voor de rust haers mans en Anna's toekomstig geluk bidden. Verveelde haer het werkelooze leven, dan mogt zy zich zelfs nog met het huishouden bemoeijen. Menigmael sloop zy in de keuken om den pot naer den ouden trant te koken; deze kooksels mogt zy al hemelhoog verheffen, men kon zich eventwel aen de tafel overtuigen, dat de gewoone spyzen van den Drossaert niet zonder bekoorlykheden bleven voor 's wyfs tong en gehemelte.

Joos was overleden zonder zyn uitersten wil te herroepen, Liesbeth veranderde den haren, in eene gifte tusschen de levende. Om aen hunne erfenis eene doelmatige bestemming te geven en tevens Siemen's geweten te ontlasten werd de Gouden Leeuw met alles wat er toebehoorde, verkocht. By den verkoopschat voegde de deugdzame Drossaert nog het dobbele bedrag van Bert's getrouwe opgaef. Korten tyd nadien bekwamen de bestolene, langs een onbekende baen, het zesdobbele van Bert's aendeel terug, en werden grootendeels, voor al het geroofde goed, schadeloos gesteld.

De voorwerpen welke vroeger aen Anna toebehoorden, waren zorgvuldig naer 's Drossaerts huis overgebragt. Zelfs had Liesbeth den steen daerbygevoegd, waermede Siemen, eenige jaren vroeger, den woedenden stier neêrvelde! Hy was zekerlyk niet het minst belangryke voorwerp en besloeg op 's meiskens kamer eene in 't oog vallende plaets.

Voor een dankbaer hart is elk voorwerp eene gelegenheid of eene oorzaek van herinneringen: geene dag ging voorby zonder

dat Anna den moorddadigen steen of Bert's reddende stok in de handen nam! Dan rolde telkens een stille traen uit haer oog en een innig gebed voor den afwezigen pelgrim kwam uit het diepste haers harten op en steeg tot voor den troon des Almogenden. Onder den boezem droeg zy een gevoel, waerin zy behagen schiep, ofschoon het haer rust en slaep bename; ofschoon het haer by dage en by nachte martelde. De vader ried veelmeer dit gevoel dan hy het zage, want hy mogt haer al gadeslaen, hare minste stappen, hare onverschilligste werken bespieden: zy liet hem niets zien; zy spaerde hem de geringste kwelling. Voor hem had zy altoos een opgeruimd gemoed en een blyden glimlach.

 

Gedurende eenen der lange winteravonden, was de Drossaert afwezig; Anna en Liesbeth zaten te zamen naest de ronde gegoten kachel, en onderhielden zich over schier onverschillige zaken. By toeval bragt de oude Liesbeth het gesprek op 's Drossaerts afwezigheden, welke zich sedert eenigen tyd buitengemeen vermenigvuldigden.

- Ik weet niet, zegde het wyf, om welke redenen uw goede vader zoo menigmael zyn huis en alles wat hy op aerde het liefste heeft, verlaet en zich zelven daerenboven nog blootstelt aen duizenderlei gevaren; myn kind, ik zou hem bidden zulks niet meer te doen.

- Myn vader, antwoordde Anna, is onder dit opzigt een onbegrypelyk man; ik heb hem reeds menigmael in dien zin gesproken en telkens antwoordt hy: ‘myne dochter, de ambtenaer mag nooit zyn eigene veiligheid noch zyn eigen gemak raedplegen. Die gesteld is om de samenleving te beschermen; om voor de veiligheid van persoonen en goederen te waken, moet het vertrouwen van vorst en samenleving niet te leurstellen. Indien ik slechts myn persoonlyke belangen in het oog hield, zoo zou ik myn ambt neêrleggen en my tot den huisselyken kring beperken, waer gy my zooveel aengename oogenblikken doet slyten. Thans

is 't geen tyd om terug te deinsen; als het gevaer dreigt, dan leert men den moedigen van den laffen onderscheiden! Zeg eens Anna hoe noemt men inderdaed den krygsman, die het leger verlaet als de slag begint?’

Er is dan gevaer te loopen, vader lief, hernam ik, gy benauwt my thans, en met redenen. Zeg my van welken aerd het is en ik zal min ongerust zyn.

Kind, hernam hy dan, terwyl hy eenen vinger op de lippen legde, tusschen de vreedzame lieden en de booswichten bestaet er altoos eene soort van vyandschap! De Teuten steken weêrom het hoofd op; hun oogwit is, my eerst en, is 't mogelyk, onzen vriend, Hubertus Siemen, later van kant te helpen, ten einde alsdan ongestoord te kunnen rooven, plunderen en moorden! Dat mag ik niet dulden, dat zal niet zyn; laet my begaen, myne maetregelen zyn nog al wel genomen en mynen persoon zullen zy niet ligtelyk aenranden; ik ga nooit alleen, sedert het voorval dat gy weet.

Ik kon my niet van huiveren onthouden; maekte eene menigte bemerkingen, welke ik ontegensprekelyk geloofde; maer vader stopte my altoos den mond met de slotrede, dat alle nevenbetrachtingen moeten, zwygen als de stem der pligt zich laet hooren.

Sedert dien tyd heb ik gezwegen, maer ik kan mynen geest niet geruststellen: moeder, ik vrees, zonder te weten wat ik vreezen moet. Spreek er eventwel, bid ik u, nooit mynen vader over; immers die zich aen een dreigend en groot gevaer blootstelt moet, myns dunkens, het hoofd vry hebben om plotselings eene beslissing te kunnen nemen: daervan zag ik Siemen een wonderbaer voorbeeld geven, als hy mynen vader en my redde in het bosch van Stamprooi.

Zulke bedenkingen voor de eenvoudige Liesbeth te geleerd zynde, bragt zy het gesprek op een onderwerp, waerover zy met kennis van zaken konde kauten. Ja, myn kind, zegde zy,

Siemen de koopman was een wonder jongman: altoos scheen hy verslonden in gedachten: altoos had hy een goed woord voor allen; altoos toonde hy zich vriendelyk en gedienstig. Om u en uwen vader te redden, waegde hy telkens zyn leven; om u te gevallen, zou hy door een vuer gegaen zyn! Myn kind, ik ken er niets van, of Siemen moet u beminnen. Desniettegenstaende schynt hy u te ontvlugten juist op het oogenblik, dat hy belang heeft te blyven. Waer is hy? waer blyft hy? wat doet hy? Dat alles is een raedsel voor my en zekerlyk ook voor u, Anna; zoo deed Joos zaliger in 't geheel niet: hy week niet van myne zyde, als wy kennis hadden gemaekt, uit vreeze dat een ander hem somtyds den voet hadde geligt.

Men ziet dat de eenvoudige Liesbeth haer geslacht niet verloochende, want stelde zy Anna's welzyn op hoogen prys; dit belette haer geenszins eene buitengewoone nieuwsziekte onder den boezem te voeden.

 

Anna, die zeer wel wist, dat hare voedstermoeder, ten allen tyde, jegens Bert Siemen eene soort van byzondere genegenheid getoond had, geloofde zich te mogen openen met haer, in zooverre als de welvoegelykheid het niet verbood, diensvolgens antwoordde zy, op eenen toon nogtans, welke min of meer verlegenheid verried.

 

Siemen 's doorslaende inborst is edelmoedig en rondborstig, moeder; voor Anna, gewaende dochter van Joos Houben zaliger, waegde hy zyn leven; voor Anna, 's Drossaerts dochter, zou hy hetzelve duizendmael ten besten gegeven hebben. Zou men voorwerpen dat hy een zeker doel wilde bereiken: dit loochen ik. Wat verwachtte hy van mynen vader, als hy dien redde zonder hem van verre noch van naby te kennen? Waerom heeft hy zich thans verwyderd? Omdat hy vreest dat de dankbaerheid mynen vader aenspoort tot het vergelden der edelmoedige handelwyze jegens ons beiden? Siemen bezit een grooten voorraed eergevoel

hetgeen hem eenen stap heeft doen begaen, welke zyn hart zekerlyk dag en nacht foltert.

- Anna - vezelde het wyf met meer dan gewoone fynheid - het strekt my tot groot genoegen, dat gy voor Siemen, den koopman, zoo vurig pleit. Gy wordt er zelfs rood van, myne Anna, dat moest Siemen weten, hy zou ongetwyfeld aenstonds terugkeeren en deed hy het niet, zoo zou ik hem den onnoozelsten van alle verledene, tegenwoordige en toekomende aenbidders verklaren.

- En indien ik niet met achting en dankbaerheid sprake van den jongen mensch, die aen myn vader en aen my zoo vele bewyzen van zelfsopoffering heeft gegeven, zoo zou ik de ondankbaerste dochter van alle verledene, tegenwoordige en toekomende ondankbare dochters mogen genoemd worden, viel Anna in met een beetje bitsigheid!

- En ondankbaer waert gy nooit, Anna!

- En ondankbaerheid hebt gy, zekerlyk, my nooit geleerd, moeder!

De eenvoudige Liesbeth begreep uit den toon waerop Anna deze beide zinsneden had uitgesproken, dat zy hare bemerkingen een beetje te verre gedreven had. Dit speet haer, en eene warme traen ontgleed aen haer uitgedoofd oog! Anna bemerkte, maer te laet, dat ook zy het goede wyf bedroefd had, zy liep tot Liesbeth en terwyl zy de woorden: vergeving moeder, vergeving! stamelde, sloot zy haer in de armen! Als zy zich loslieten waren beide vrouwen met tranen overgoten.

Sedert dien tyd onderhielden zich de vrouwen nog menigmael over Bert Siemen en over zyne afwezigheid; ofschoon de oude Liesbeth min of meer was aengetast door de klapziekte - eene kwael, welke in het geheel niet zeldzaem is, onder oude lieden van haer geslacht - had zy zoo wel geleerd een juiste maet te houden dat zy zich nooit meer eenige berisping op den hals haelde.


Vorige Volgende