De Drossaert Clercx, eene omwerking van De Teuten in de Limburger Kempen
(1846)–Pieter Ecrevisse–
Auteursrechtvrij
[pagina 127]
| |
VII Hoofdstuk.
| |
[pagina 128]
| |
drukt te hebben! Anna was met een al te gevoelige ziel begaefd om niet al hare krachten in te spannen ter verzachting van 's mans lyden. Eenige gepaste en versterkende spyzen en nog meer de warmte werkten zoo voordeelig op het gestel des lyders, dat hy twee uren na zyne aenkomst ter sprake kwam. Eenen geruimen tyd bleef hy rondstaren; mompelde binnensmonds onverstaenbare woorden; vatte het hoofd tusschen beide handen en scheen zich het gebeurde te willen voor den geest roepen. Eindelyk vroeg hy aen het meisken, waer hy was? En op haer antwoord: ‘in den Gouden Leeuw,’ gaf hy klaerblykelyke teekenen van ontroering! Hy was eventwel al te heusch om iets dienaengaende te zeggen; want hy aenzag het meisken als een kind des huizes en vreesde haer door zyne aenmerkingen te kwetsen of te bedroeven. Nogmaels volgde eene tusschenpoozing; daerna vroeg hy: - Maer, goed kind, hoe ben ik toch hier gekomen? Ik bid u, zeg my wat gy dienaengaende weet! - Anna verhaelde dat Bert Siemen hem op de heide gered had en voegde al de omstandigheden by, welke zy zelve maer ter loops had vernomen van baes Joos, die gesparig omging met zyne woorden. Wie is die Bert Siemen, vroeg de vreemdeling verders, met eene levendige belangstelling, en waer is hy, dat ik hem konne bedanken? - Een braef jongman, antwoordde Anna een weinig bloozende wien wy beide, gy zoowel als ik, het leven te danken hebben. - Die jongen heeft dan regt op onzer beiden dankbaerheid; indien het u niet lastig valt, vertel my, bid ik u, op wat wyze en uit welk gevaer hy u gered heeft! Zonder dralen, verhaelde zy het voorval met den stier, waerop de vreemdeling met de grootste aendacht luisterde. Hy verhief | |
[pagina 129]
| |
's jongmans gedrag hemelhoog; want hy zag dat hy met een dankbaer schepsel te doen had. Hy giste ook, en niet zonder grond, dat het meisken wel een teederder gevoel dan dat van loutere dankbaerheid voor haren redder kon koesteren! Nogtans werd hy aenstondsgewaer, dat haer die loftuitingen lastig vielen; omdat zy het doel ried waerheen zy gestuerd werden! Anna bad den lyder dat hy eenige rust zou nemen, en om zyne gehoorzaemheid jegens de schoone smeekster te toonen, sloot hy de oogen toe; maer onmogelyk was 't hem in te slapen. Ten einde 's mans rust niet te stooren, ging het meisken met haer breiwerk ter zyde zitten en Liesbeth kwam van tyd tot tyd eens zien, of hare dochter geene rust wilde nemen. Maer deze gaf telkens te kennen, dat zy alleen by den zieken wilde blyven. Sedert langen tyd waren de baes en de bazin ter ruste, alswanneer de lyder uit zynen gewaenden slaep gebaerde te ontwaken. Anna ging hem vragen of hy iets behoefde. De vreemdeling gaf een ontkennend antwoord; maer bad de maegd dat zy zich naby het bed zoude plaetsen. Zoodra zy aen deze bede voldaen had, zegde hy tot haer: - Myn kind, gy schynt nog al eene goede opvoeding te hebben genoten: immers zie ik hier op uwe slaepkamer niet alleen de noodige schryfbehoeften; maer nog daerenboven eene aenzienelyke boekverzameling. Zoudt gy my het eene of andere boek willen geven; ik zou den tyd met lezen doorbrengen, terwyl gy u een weinig ter ruste begeeft. Ik mag niet dulden, dat gy uwe gezondheid te kort doet om mynentwil; ik ben genoegzaem hersteld om alleen te blyven. Anna weigerde den zieke te verlaten, ging tot hare boekery en reikte aen den vreemdeling een boekdeel toe: het was het Leven des Heilands! Zy verkoos hem dit boek te geven om eene tweevoudige reden: eensdeels was zy beschaemd te laten zien dat zy fabelachtige boeken bezat; ten anderen dacht zy dat de ge- | |
[pagina 130]
| |
moedsgesteldtenis van den lyder niet gestemd konde zyn op den ernstigen Vondel, noch op den luimigen Cats. Die lydt - zoo redeneerde zy met juistheid - moet lessen van geduld nemen; en waer zyn die zoo leerzaem, zoo voorbeeldig als in het leven van den God-mensch? Zy zelve had immers ondervonden, dat zy kalmte en gelatenheid geput had in datzelfde boek, als zy zich in smarten gedompeld had gezien; als het pak te zwaer was geworden voor haer jonge schouders; als zy zich alleen in de wereld had gevonden! De man sloeg het boek open, zonder te weten over welke stof hetzelve handelde. Hy viel op het XV hoofdstuk van Lucas en las de geschiedenis van het verloren schaep en van den wedergevonden penning; van den verloren en wederkeerenden zoon; van de vreugde welke in den Hemel heerscht over de bekeering eens zondaers! Zoohaest het hoofdstuk ten einde was, plaetste hy het boek op de tafel en verviel in eene diepe mymering! Anna wierp een vlugtigen blik op den man, zag zyn rouwmoedig gelaet en een luide zucht ontsprong aen hare borst. Zy gevoelde zich als door een geheime kracht tot den vreemdeling weggesleept. Of nu deze ook door een samenneigend gevoel bezield was, kunnen wy niet verzekeren; hy wist het zelf niet; maer het meisken en hy koesterden dezelfde gedachte en pasten ze zich wederzydsch toe: er is toch nog iemand in de wereld, die misschien door een geheim gekweld wordt! Na eene poos; werd het gemurmel des gryzaerds verstaenbaer: ‘Wonder, wonder! - zoo zuchtte hy - nooit open ik een soortgelyk boek, of ik val op het verloren en wedergevonden schaep! Zou ik hieruit al een gunstig voorteeken durven opvatten; wat mag dan de bekeering des zondaers beteekenen! Myn God, spaer my toch dien laetsten slag! Zou zy myner onweerdig zyn; maer neen, zulke gedachte mag ik niet koesteren! ‘Hy hervatte het boek van de tafel, hetzelve viel hem uit de hand en lag open met de eerste bladzyde, welke vol geschreven was! | |
[pagina 131]
| |
Werktuigelyk keek hy op de letteren; een onwederstaenbare kracht spoorde hem aen tot het lezen der eerste lyn. Maer hoe verbaesde hy als zyne oogen op de volgende woorden vielen: ‘Openbaring rakende myne komst in den Gouden Leeuw den 15 September 1768!’ Anna, die sedert de lezing hare oogen op den vreemdeling gevestigd had gehouden, zag hem plotselings verbleeken, zich opregten en met opengespalkte oogen en mond het schrift verslinden! Wanneer hy ten einde was, sloot hy met een bevende hand het boek; maer opende hetzelve nogmaels, las voor den tweeden keer de openbaring, terwyl hy met den rug der hand langs de oogen wreef, om zich te verzekeren, dat hy wakker was! Anna bemerkte eventwel dat de grys langzaem kalmer werd, ofschoon het haer niet ontsnapte dat hy tegen een inwendig gevoel worstelde! Zoodra hy aen zyn gelaet een zachte uitdrukking had gegeven, verhief hy hetzelve, wierp eenen weemoedigen blik op de maegd en vroeg haer op eenen toon, waerin hoop en vrees om 't meest doorstraelden: - Gy schynt my een braef en deugdzaem kind te zyn, het spyt my dat de nieuwsgierigheid my verleidde tot het doorgronden van een geheim, hetgeen my misschien moest verborgen blyven! Ik maek misschien misbruik van uwe goedheid; toch wat wilt gy dat ik doe? Ongelukkigen dienen doorgaens aen anderen tot last! Maer gelief my te zeggen of deze openbaringen uwe persoon betreffen? Ik heb misschien belang daerby zulks te wetenGa naar voetnoot1! | |
[pagina 132]
| |
- Die openbaringen - antwoordde Anna bloozende - heb ik zelve geschreven; zy behelzen myne lotgevallen, voor zooverre die my bekend zyn! - Hoor, kind, hernam de grys, en zyne stem beefde, verheug u niet te zeer noch bedroef u te ligtelyk; maer ik geloof uwe ouders gekend te hebben! Zyt gy begeerig te weten wie en wat zy waren, dan antwoord op myne verdere vragen, zonder iets te verduiken! By het hooren dezer woorden sprong Anna op van hare plaets, en wierp zich op de knieën voor het bed! Zy vouwde de handen te zamen, verhief ze ter hoogte harer kin, en een hemelsche vreugde schitterde op haer gelaet! Tranen stroomden langs hare wangen; vrees, hoop en blydschap wisselden zich beurtelings af! In deze smeekende houding strekte zy de samengevouwde handen uit tot den gryzaerd en riep uit, in eene soort van begeestering: Edelmoedig man! o! verwek by my geen ydele hoop! stel ze vooral niet te leur! God neem ik tot getuige dat ik, sedert zes jaren byna, Hem iederen dag en iederen nacht uit den grond myns harten gesmeekt heb om myne ouders slechts eenmael te zien! Mogt ik met hen myne dagen slyten, hoe geerne zou ik in het zweet myns aenschyns den kost winnen! Hoe geerne zou ik aen al de aerdsche goederen vaerwel zeggen! Maer om Godes wil! trek my uit den twyfel; zeg my wat ik mag hopen of wat ik moet vreezen! Anna was waerlyk schoon in deze smeekende houding; hoe langer zy sprak, hoe overvloediger hare tranen stroomden, des te | |
[pagina 133]
| |
gretiger zag de grys op haer nêer; des te meer bewonderde hy het deugdzame kind! Met verrukking scheen hy te ontwaren, dat zy onder het opzigt van hartes - verstands - en geestesontwikkeling een uitgezonderd wezen was. Eenen tydlang bleef hy sprakeloos en scheen nogmaels zyne denkbeelden in het hoofd te rangschikken; eindelyk vroeg hy haer: Welke opsporingen hebt gy gedaen? Hoe zyt gy behandeld geworden? Heeft men u nooit een gouden penningsken getoond, hetgeen gy, kind zynde, aen een lint moet gedragen hebben? Hebt gy niet een bruin vlekje achter het linker oor? Anna gaf omstandigen uitleg nopens de twee eerste vragen; verklaerde den penning nooit gezien noch van denzelven gehoord te hebben. Dan voegde zy by: Wacht een oogenblik, gy moogt zelf zien! By deze woorden vatte zy de kaers van de tafel; verhief die tot de hoogte van haer linker oor en boog zich tot over het bed, opdat de gryzaerd des te beter konde zien. Deze wierp eenen blik op het vlekje en de stem der natuer niet langer meer kunnende onderdrukken, riep hy uit: Gy zyt myn kind! Ik ben uw vader! Een luide gil ontsprong aen Anna's borst; de keers ontviel aen haer bevende hand; zy lag in haers vaders armen! Langen tyd hielden zy zich omsloten en onder het gesnik hoorde men geen andere woorden dan: myn vader! myn kind! Ten laetsten brak de vader het langdurige zwygen: Myn kind, zegde hy, ontsteek licht, wy hebben ons nog zooveel te zeggen! Anna zocht in het duister de vuerslagtuigen; driemael kaetste zy met den vuersteen tegen het stael, vooraleer de stof vuer vatte. Nauwelyks was de keers ontstoken, of een haestig geklop viel op de deur der kamer! Op hare vraeg, wie klopte? antwoordde Bert Siemen met eene | |
[pagina 134]
| |
stem, welke den vreemdeling nog meer dan de ondervindinglooze Anna overtuigde dat er gevaer was: - Om uwer, om Godes wille, opent de deur; want het geldt het leven van u, van den vreemdeling en het myne! - Doe maer open, zegde de grys tot Anna, terwyl hy gekleed voor het bed sprong, met een ontblooten dolk in de hand! Anna, die haren redder erkende, opende de deur. Zy verschrok wanneer zy het doodbleeke gelaet van den Teut zag. Deze stond niet minder verstomd, als hy plotselings zynen reddeling, den Drossaert van Overpelt, zag voor zich staen! Nu viel hem als eene band van de oogen; hy begreep den haet van Slim, die denzelven zekerlyk herkend had! Maer ook zag hy in welk gevaer zy verkeerden! Zonder dralen wendde hy zich tot den vreemdeling en deed hem in weinige woorden geheel de uitgestrektheid van het gevaer zien! En Anna loopt ook gevaer, vroeg de grys? Voor ons alle drie is het even groot, zegde Bert, nog een oogenblik misschien, en het is te laet; volgt my! - Wy zyn bereid, zegde de grys met een vaste stem, en Anna's hand vattende, volgden zy den Teut op de hielen; sloten de deur der kamer en in een oogenblik bevonden zy zich langs achteren in de schuer. Het peerd was er weldra uitgehaeld; de vreemdeling en Anna op hetzelve geplaetst zynde, begaven zy zich op weg. Nogmaels beschreef Bert een halven kring rondom het huis; nog waren zy geene honderd schreden verwyderd, als eensklaps het licht uit de kamer verdween; dan op de eerste verdieping verscheen en zich aen het venster van Anna's slaepkamer vertoonde! De Teut naderde zyne reisgezellen en fluisterde hun toe: - Ziet gy wel dat het meer dan tyd was; reeds is eene bloedgierige bende op Anna's kamer. Haesten wy ons; hebben wy vyf minuten wegs vooruit; dan zyn wy gered! Zy kunnen eventwel het spoor van het peerd zien en zekerlyk zullen zy ons ach- | |
[pagina 135]
| |
tervolgen; worden wy ingehaeld, zoo blyft ons niets overig dan overwinnen of sterven! In dit geval, bid ik u, edele vriend, red Anna! O, red haer, ik bid u om Godes wille! - Nooit, viel de drossaert in met nadruk, zal ik u, onzen edelmoedigen redder verlaten, zelfs niet om Anna te redden! Bert boog het hoofd onder de noodzakelykheid en dreef het peerd voort, zooveel het hem mogelyk was. Een halve myl hadden zy afgelegd; alreede waenden zy zich in veiligheid, als zy juist een sperrenbosch bereikten. Maer eensklaps bleven zy, als versteend, ter plaetse staen! Een luid geschuifel deed zich aen hunne regter zyde hooren; een ander beantwoordde van de linker! Blyven wy in het bosch, zegde Bert tot den Drossaert; hier hebben wy meer kans om ons te verweren dan op het vlakke veld! Hy nam Anna van het peerd; de Drossaert sprong op den grond en met een zekeren oogslag, koos de Teut eene plaets waer hunne rug beveiligd bleef, en alle drie gingen zy dezelve betrekken met het peerd dat hun als borstwering diende. Bert reikte de beide schietgeweren aen den Drossaert over, hem wel aenbevelende dengenen niet te missen, die geenen kiel zou dragen. Niet lang waren zy in de hevige spanning of de negen roovers die het peerd hadden hooren ademen, stonden voor hen. Wy zyn ontdekt, fluisterde Bert den Drossaert in het oor: mis den aengeduiden niet, of wy zyn verloren! Onversaegd kwam voorop; nog ongeveer tien stappen was hy van hen verwyderd, als hy den zynen toeriep: - Hier zyn ze, makkers, en nu zonder genade! - Aengenomen! hoorde men eene bekende stem van uit het bosch antwoorden, en op dit woord volgde onmiddelyk de losbranding van een schietgeweer! Onversaegd draeide op zich zelven; viel, en lag in zyn bloed te zwemmen! Waeghals wist zeer wel dat - schoon de Herkules der bende | |
[pagina 136]
| |
alreede weerloos was gemaekt - het spel in 't geheel niet als afgespeeld kon aenzien worden; derhalve maekte hy zich het oogenblik der verwarring ten nutte; sprong toe en sloeg de roovers even als de slagter, die eenen stier neêrvellen wil. Plotselings brandt een tweede schietgeweer los en Slim tuimelt naest Onversaegd op den grond! De Drossaert stond ten zelfden tyde naest Bert en bewees dat hy aen het rottingspel niet vreemd was. De Teut hoopte de zeven overige roovers op de vlugt te dryven; maer eensklaps ziet hy zynen strydmakker naest zich op den grond vallen! Slim had hem met een stervende hand nog eenen messteek toegebragt. Aerzelde Bert een enkel oogenblik, dan moesten de Drossaert, Anna en hy zelf het met het leven boeten! Anna's beeld vooral speelde hem voor den geest: hy werd byna razende van gramschap, maer bezat zich genoegzaem om met den stok de zwakke plaets der vyanden te vinden! Hy sloeg in 't vervolg slechts valsche en zoogenaemde verraderlyke slagen! Het eerste trof hy Koob Joosten tusschen de beenen: de ongedoopte Teut stiet een akeligen schreeuw uit en vloog wel tien stappen verre op den grond! De tweede slag was voor Fyngenreuk; het yzeren beslag vond eene plaets van onderen tegen den neus: by brulde als eene stier; eene wolk vuervonken kwamen voor zyne oogen en als een dansende beir sprong hy eenige oogenblikken rond en viel! Vooraen poogde Waeghals eenen messteek in den onderbuik toe te brengen; hy boog zich voorover en schoot toe! Maer Waeghals ried zyn voornemen; sprong twee stappen ter zyde, terwyl zyne stok tusschen 't hoofd en de schouders van Vooraen viel, als of het een yzeren hamer ware geweest! Vooraen viel op zynen neus, welken hy letterlyk verpletterde! De vier overige namen de vlugt; maer Bert velde er nog twee neêr onder het achtervolgen. Dit bloedige gevecht had slechts eenige minuten geduerd, en toch was de Teut afgemat; hetgeen hem niet belette voorzorgen te gebruiken, ten einde de roovers onschadelyk te maken. Dan | |
[pagina 137]
| |
spoedde by zich tot den Drossaert om hem hulp toe te brengen; hy vond Anna reeds met deze heilige taek in volle bezigheid. Met de tanden verscheurde zy haren hals- en neusdoek om de wonde des vaders te verbinden. Door Bert geholpen, werd het bloedstroomen gestuit, het peerd by de hand gehaeld en de gewonde op hetzelve geplaetst. Hy ging naest het dier en hield den Drossaert vast, terwyl Anna te voet volgde. In eene deerniswaerdige gesteldtenis, kwamen zy, een uer nadien, te Stamprooi aen en klopten op de deur van den ScholtisGa naar voetnoot1 der plaets. Spoedig werden de deur geopend, licht en vuer ontstoken, onder den tyd dat eene dienstbode den veldwachter ging roepen, die buiten dit openbare ambt nog diegene van baerdscheerder, heelmeester en veearts op elkander stapelde! De veelambtelyke persoon verscheen weldra, bezorgde de wonde des Drossaerds; verklaerde dezelve weinig gevaerlyk; maer legde den lyder een volstrekte rust, gedurende acht dagen, op. Bert Siemen was letterlyk overdekt met kneuzingen; daerenboven hadden de voorvallen der laetste twaelf uren het yzeren lichaemsgestel dermate geschokt en gemarteld, dat hy door een hevige koorts werd overvallen. Zoolang het gevaer geduerd had, hielden hem de felle gemoedsspanning en de beweging op de beenen; zoodra eventwel rust volgde, bezweek de jongen - die zooveel had afgezien zonder een oogenblikkelyke verflauwing - onder de werkeloosheid. Gelyk aen sommige zieken die, in hunnen koortsachtigen toestand, al hunne krachten verzamelen, het ziekeleger verlaten, hunne bewakers omverwerpen, het huis uitstuiven om, eenige stappen verder, levenloos tegen den grond te bonsen! Anna, op wier gevoelig en teeder lichaems- en gemoedsgestel de beschrevene voorvallen zeer ongunstig gewerkt hadden, | |
[pagina 138]
| |
zag zich desniettegenstaende genoodzaekt hare zorgen te vermenigvuldigen om ze tusschen de beide lyders te verdeelen. Zonder hare met bloed bespatte kleederen af te leggen, waekte zy drie dagen en byna drie nachten. Eensdeels wilde zy niet gedoogen dat iemand anders haren vader bezorgde; ten anderen weigerde Bert in zynen koortsachtigen toestand van iemand, 't en zy van haer, iets aen te nemen. Ondertusschen wilde de Scholtis, die oogenblikkelyk het opperhoofd - den Drossaert - erkend had, aen den boogen ambtenaer een bewys geven dat hy op zyn grondgebied over de goederen en persoonen waekte. Hy liet zich een omstandig verslag geven, rakende den aenslag en de plaets waer hy geschied was. Dan werd de geheimschryver ontboden, ten einde van alles relaes op te maken. Nauwelyks had de heelmeester met 't schrabsel en de windelbanden geëindigd, of hy hing den veldwachterssabel op zyde, doorliep de gebuerte en bragt in weinig tyds twee rotten schuttery op de beenen. De zestien gewapende mannen verschenen voor 't huis des dorpshoofds: de eene droeg eene vork op den schouder; de andere eenen drietand; een derde een verroeste pyk; een vierde een schietgeweer, hetgeen sedert tien jaren geen buskruid meer had gezien! Tusschen den geheimschryver en den veldwachter verscheen de Scholtis, dragende eenen sluijer om de lendenen - een luidsprekend en zigtbaer teeken van zyn gewigtig ambt - hy plaetste zich aen 't hoofd der gewapende magt en de stoet zette zich in beweging naer het slagveld! Zoo rap waren al de maetregelen genomen en met zooveel spoed ten uitvoer gebragt, dat de gewapende schaer met het krieken van den dageraed voor het sperrenbosch stond, waerin de aenslag had plaets gehad. Hier nam de Scholtis de loffelyke voorzorg van twee mannen van goeden wil uit te dagen, die de voorhoede - als verloren post - moesten uitmaken en het slagveld gaen bespieden! Men oordeelde | |
[pagina 139]
| |
het voorzigtig eenen overval van wege de zoozeer gevreesde Teuten te vermyden. Met gespannen spieren, opgestoken ooren en twee paer oogen, welke op 't allervlytigste de minste voorwerpen opmerkten, traden de twee mannen vooruit in het bosch, en op ongeveer twee honderd stappen afstands, werden zy gevolgd door het gros des legers. Na eenigen tyd te hebben voortgestapt, met eene omzigtigheid welke aen Hannibal tot roem en aen Fabius den Talmer ter eere zou verstrekt hebben, stiet de voorhoede op het slagveld, waer eenige uren vroeger het bloed stroomde. Daer vatte zy vasten voet, wachtte het leger af, en eene poos nadien bevonden zich de vereenigde strydkrachten op de aengeduide plaets. Tot groot genoegen van den Scholtis, was de vyand opgebroken, en wat nog meer beviel: hy had zyne zieken, gekwetsten en gesneuvelden medegenomen; zoodat er geene heelkundige bewerkingen noch lykschouwingen te doen vielen! Iets waeraen zich de veldwachter-baerdscheerder nogtans verwacht had, aengezien men aen zyne gebulte zakken kon afmeten, dat hy zich voorzien had van al zyne heelmeesterswerktuigen; byvoorbeeld van een mes, eene schaer, eene nyptang, een brandyzer, komfoortje, windelbanden en wat dies meer zy! Er bleef slechts een nauwkeurig verslag op te maken, rakende de bewegingen, alsmede de plaets te beschryven. Op bevel van den Scholtis, trad eene der dorpelingen, die zich byzonderlyk onderscheidde door zyn breeden, platten rug, vóór den geheimschryver, wien hy het achterdeel des lichaems - dat men niet noemt - voordraeide. Hy scheen denzelfden dienst meermaels reeds gedaen te hebben; want met een bewonderensweerdige hendigheid wist hy zynen drietand in den grond te plaetsen en op denzelven zoo te steunen dat zyn ruggestel met de beenen eenen openen driehoek beschreef. Op den breeden rug legde de geheimschryver een halve hand | |
[pagina 140]
| |
papier; kneep zynen neus tusschen eenen bril, verhief zyn snugger gelaet, liet den oogstrael op den Scholtis vallen, als wilde hy daerdoor te kennen geven dat zyne pen en geestvermogens ten dienste van den dorpsvoogd stonden. Deze laetste staerde ondertusschen op den grond, op de sperren, op de wolken en op de ryzende zon; hy ademde de lucht in met volle teugen en scheen den Hemel om eene inboezeming te smeeken! Maer geen hemelsche strael schoot in zyn brein om het met grootsche gedachten te bevruchten! Nogtans kwam het er op aen aen den Drossaerd te toonen dat hy pinnen in 't hoofd had. Na eenigen tyd achter de ooren gekrabd te hebben zonder voldoenden uitval, kreeg hy plotselings een goed gedacht, hetgeen men een uitvlugtsel mag noemen: Begin als naer gewoonte, zegde hy tot den geheimschryver! Deze liet het zich geen tweemael zeggen en begon te protocolliseren van de plekken bloeds tot de minste peerden- en menschenstappen welke op den grond bespeurd werden. Ondertusschen hield zich de Scholtis bedachtelyk met voorgewende opsporingen bezig, toch op eenen tamelyken afstand. De beschryving ging rap voort en geen uer was er verloopen, of de geheimschryver gaf door zyne werkeloosheid te kennen, dat er nog slechts te teekenen viel. Thans naderde de hopman-Scholtis; doorliep met fieren blik het geschrift en plaetste zyn handteeken; de veldwachter volgde en de geheimschryver sloot het protocollum. De wandelende lessenaer hernam zynen gewoonen plooi en werd, als te voren, een gewapende landman, in den vollen zin van het woord; want hy aenzag zich als eenen van de steunpilaren der openbare veiligheid. De veldwachter had de beide schietgeweren tusschen het hout gevonden, waer zy door den Drossaerd geworpen waren; hy nam die mede als stukken van bewys en overtuiging. De Scholtis het sein tot den aftogt gegeven hebbende, zette | |
[pagina 141]
| |
zich de staf huiswaerts in beweging; de rotten schuttery volgden met hunne wapenen naer willekeur.
Nog vóór den middag was de kolom in het dorp terug; al de wyven en kinders van Stamprooi stonden de burgersoldaten af te wachten en telden - deze met bezorgdheid, gene met hygende nieuwsgierigheid - het getal der wedergekeerden, ten einde met behulp eener substractie, het getal gesneuvelden te vinden! Zoohaest zich eventwel de klapschotels met eigene oogen overtuigd hadden, dat er geene dooden, zelfs geene gekwetsten waren, stoven zy naer huis en mompelden binnensmonds over hare teleurstelling: Dat was wel der moeite weerd om zooveel beslag te maken! Ondertusschen rukte de kolom voort, in geslotene ryen, tot voor de deur van den Scholtis, die - om een staelken van zyne welzegkunde te geven - de volgende aenspraek hield: ‘Dappere mannen van Stamprooi! Voor de duizendste reis hebt gy getoond, dat de stem van uwen Scholtis niet te vergeefs eenen oproep doet aen uwen moed en aen uwe bereidwilligheid! Gy stelt een onbeperkt vertrouwen in uwe overheid; en zy rekent op u, telkens dat ons grondgebied bedreigd wordt. Persoonen en goederen staen onder onze bescherming en onze pligt is geen ydel woord: wy beseffen denzelven en komt het er op aen onzen pligt te doen, dan staet ons de gemeente ten dienste! Gy hebt oneindig veel beleid getoond, op den nachtelyken togt, en hadden de roovers en baenstroopers niet het hazenpad gekozen, gy zoudt hun getoond hebben, dat gy de wapenen des noods weet te gebruiken! Zyn zy eventwel aen de magt onzer wapenen ontsnapt, de wet waekt en zal de booswichten weten te treffen met het zweerd der geregtigheid! Betrouwt op de hooge overheden; zy kennen ook hunne pligten en zullen ze uitoefenen! Keert in uwe haerdsteden terug; eet, drinkt, werkt en slaept | |
[pagina 142]
| |
in rust! de vyand zal Stamprooi vlugten als eenen oord, waer hy niet ongestraft persoonen noch goederen aenrandt!’ Hy eindigde met een bewys, hetgeen dieperen indruk op hun gemoed maekte dan al het voorgaende. ‘Gaet, zegde hy, met eene zachte stem, aenstaenden zondag 's achtermiddags in de gouden koornbeurs en drinkt er eene halve ton bier op myne kosten en gezondheid!’ Leve de Scholtis, riep de gewapende magt! zy ontbond zich en elk ging naer zyn huis. Met deftigheyd stapte de dorpsvoogd tot den Drossaerd, las hem het verslag voor, en toonde hem de overtuigingstukken, bestaende in twee schietgeweren, welke de Drossaerd met des te meer genoegen terugkreeg, daer hy aen dezelve zyn leven niet alleen, maer nog dat van Anna en Bert te danken had. Hy prees den Scholtis wegens de neerstigheid, welke hy had aen den dag gelegd en spoorde hem aen tot de meest mogelyke waekzaemheid ter beveiliging van persoonen en goederen. Gelukkiglyk was de wonde van den gryzaerd weinig gevaerlyk; de verlichte zorgen zyner dochter en de vreugde, welke hare tegenwoordigheid baerde, bragten hem weldra op beterhand. Niet minder gunstig vertoonde zich Bert's toestand; zyn yzeren lichaemsgestel zegepraelde in korten tyd over het zedelyke lyden. Anna, ofschoon fel geschokt, putte haer heilzaemste geneesmiddelen in de herstelling haers vaders en haers redders. |
|