Vaderlandsche poëzy. Deel 3
(1840)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 122]
| |
Het Jaer Veertig.aant.Wy hopen, dat de mannen die ons bestieren, hoe groot hunne voorliefde voor het fransch zy, ons zullen laten gelijk wy zijn moeten: Vlamingen, Nederduitschers, gelijk God ons geschapen heeft. Elk engel, die, als 't teeder moederoog,
Op 't lot der aerdsche koningryken waekt,
Stond voor 't gezicht der Oppermajesteit,
Tot haer bevel (een wenk, of woord) bereid.
Op snelle wiek, langs winterstarren-pad,
Teruggekeerd tot hare bakermat,
Zou ras de Maegd van 't afgeloopen jaer
Voor God verschynen, in der eeuwen schaer,
En leggen eerst den sluier, door de hand
Der aerd geweven, aen des hemels poort,
| |
[pagina 123]
| |
Gelijk een bruid, ter sponde stappend, neêr:
En de englenrei, gebogen voor den Heer,
Zong in verrukking op de gouden luit:
‘Treed in het licht, gy, onbekende Spruit!
Treed uit de nacht der eeuwigheid in 't licht,
Als de aerde, die, vol jonge aenvalligheid,
Vol onschuld, uit de hand des Scheppers viel,
Oorspronklijk-schoon. Lof zy den Heere, lof!’
En 't starrenchoor, met de oogen neêrgeslagen,
Herhaelde: ‘Lof aen d'Opperste der dagen!’
Toen trad een maegd, een dochter onzer eeuw,
Haer veertigst kind, tot een der Serafijns.
Nog fladderde op het maegdlijk schouderblad
Geen zilvren wiek. De lachende engel vat
Heur blanke hand, en treedt met haer hervoor.
Zy knielden: ‘Neig (sprak 't maegdelijn) het oor
N'r mijn gebed: uw wil geschiê; doch maek
Mijn kort verblijf ginds tot geen ballingschap.
Kort is een jaer, maer lang voor smaed, o Heer!
Dat ik tot u vol vreugde wederkeer',
Gelijk een bruid tot haren bruidegom!
En dat alsdan deze onbevlekte stoet
Me op 't onbevlekte voorhoofd welkomgroet'
Met broederkus. Lof zy den Heere, lof!’
En haer geleigeest zweeg, maer bukte, en bad,
Het aenschijn op den starrenvloer gelegen,
En alle de englen baden saem. en zwegen.
| |
[pagina 124]
| |
En plechtig heerschte er diepe stilte alom.
Toen rees er uit den glinsterenden drom
Der zaligen een stemme wonderschoon.
De onmeetlijkheid herhaelde dezen toon:
Vier eeuwen zijn voor God gekomen,
Sints een gevlerkte geest me in droom
Verscheen, en sprak: ‘Gy zijt verkoren
Opdat het licht in 't duister stroom'.
Begeef ter bede, als de ochtend zilvert,
U in het heiligdom van 't woud.
't Geheim, dat eens het brein bevleugelt,
Zy daer uw ziele toevertrouwd!
De Almachtige zag neêr op de aerde,
Die in een afgrond nederzonk.
Uw stout vernuft dat wil hy wapenen
Met zegeryken hemelvonk.
En, zie! er werd my naer 't orakel
Van 't troostend nachtgezicht gedaen;
En Neêrland groette 't eerste daglicht
Voor alle volken opgestaen.
Gekluisterd stond daer de gedachte,
Vereeuwigd op het sprekend blad;
En Godes woord doorvloog de schepping,
En 't licht beschreef zijn gloriepad.
| |
[pagina 125]
| |
Toen brak de moedertael de kluister,
Waer bastaerdy haer vast aen klonk:
En op het altaer van den Bybel
Onstak zy haer verheven vonk.
O, blijv' de Belg zijn vaedren waerdig,
En vereenzelvigd met zijn land.
De orkaen smijt' volken uit elkander,
De sprake blijft hun eeuwge band.
O, blijv' de Belg zijn vaedren waerdig!
Verschopp' hy hunne tael niet meer.
God schiep hem vryen Nederlander,
God schiep zijn tael. Lof zy den Heer!
En 't choor staerde op den zanger dezer beê:
Een gryzaert was 't met stralend aengezicht.
Een lauwerkroon omzwierde 't achtbaer hoofd:
't Was Koster, hy, wiens eer alle eere dooft.
En elke lier doorgalmde 't starrenhof,
En elke stemme zong den Heere lof.
Toen schoot een strael den throon uit des Alhoogen.
En zijn bevel sprak tot de biddende oogen.
't Was middernacht: aen d'overtrokken trans
Ging 't starrenchoor, al zingend, niet ten dans.
En, zie, daer trad de sidderende Maegd
Van 't, als een stormig nat, verloopen jaer
Voor d'Eeuwige, in der eeuwen dichte schaer.
| |
[pagina 126]
| |
De Heere wierp een rechterlyken blik,
Doorpeilde haer tot in het ingewand,
En reeds was ze in dien enklen blik geoordeeld,
Gebrandmerkt, of met zaligheid bevoordeeld.
De twaelfde bom van 't aerdsche klokkenbrons
Was nog niet koud; 't zweeg alles: en op eens
Daelde, aen de hand des Serafijns, de Maegd
Van 't veertigst jaer, niet langer zonder vlerk.
Het scheen, dat plots een vonkenpaer het zwerk
Ontviel: hun blik schoot d'allerjongsten strael,
Met heilge zucht, ter diamanten zael!
't Was middernacht: het halve wereldrond
Rustte onder 't floers, waermede zy 't omwond;
Maer voor hun blik lag, met geen nacht omwolkt,
Daer ieder land door natien bevolkt,
Gelijk een zee, waervan elk golfjen op-
gehobbeld, met haer esmerauden kruin,
Een rijk zou zijn. De hemelsche gezant
Wierp van omhoog, zijn dierbaer vaderland,
Op België een medelydend oog:
Hy wist het, ja, wat felle worsteling
Ontstaen ging tusschen onze moedertael
En bastaerdy, de vryheid en het juk
Des vreemdelings, 't licht en de duisternis,
De zedelyke dood en 't zieleleven,
Het Godsbevel en 's stervlings tegenstreven.
| |
[pagina 127]
| |
Hy wist het, ja, en hem ontspatte een traen.
Die traen zonk neêr; de algoede Levensvorst
Herschiep haer in een vonk, die op de borst,
De vaderlandsche borst van 't oude Gent
Ter nederviel; en zy ontwaekte plots,
En hief zich op, als in den storm een rots,
En schudde fier verfranschingsketen af,
En, als 't verzoeningslampjen op het graf
Van Artevelde, ontstak zy, trots de koorts
Des Gallomaens, de heilge fakkeltoorts
Der moedertael op 't graf van onze vaderen,
Verzoend met ons, ons, bloed van belgische aderen.
O gy, die vliegt op rustelooze vlerk
Rond de aerde, als gy van uwe reis het perk
Bereikt, en keert ter langgewenschte woon,
Dat dan uw lach mijn vaderland beloon'!
En zing alsdan tot de aengesnelde schaer:
‘De Belg herdenke altijd met fierte aen 't jaer,
Waerin de tael het vreemde juk verstiet.
Juich, Koster, juich in ziel verheemlend lied.
De broeder des Bataefs is in zyne eere
Verrezen, vry en groot. Lof zy den Heere!’
|
|