Prijsverzen op de dood van Egmont
(1839)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 27]
| |
 | |
Vijfde Zang.aant.Voor ons is hy de bron van laefnis en verrukking,
Drie eeuwen zijn er schier vervlogen,
Sints Egmonts bloed verspoelde in 't zand,
En tranen dryven nog in de oogen
Van 't hem beweenend Vaderland.
Nog stroomt het bloed versneld door de aderen,
Als wy met stille schreden naderen
Tot zijn kasteel, welks fiere kruin
Ook boog, maer welks herinneringen,
Geen tijdvernieling kan verdringen:
Zijn naem beheerscht der eeuwen puin.
Dat vry de Tijd dan rustloos horte
Op 't overschot, met dolle vuist;
En de eene steen op d'andren storte,
En 't gantsche burchtslot treur' vergruist;
Het hart geniet er: 't mag er dweepen
Van heldengrootheid, aengegrepen
Door mymering by 't maengeglim.
Dit puin spreekt tot wiens ziel er luistert:
Het windtjen, dat door 't loover fluistert,
Wordt daer de stem van Egmonts schim.
| |
[pagina 28]
| |
Men zegt, de plaets school lang verdoken,
Waer Neêrlands Martlaer ruste vond.
In 't einde (als wou hem God gewroken)
Ontsloot het zwygend graf den mond.
Een wierookgeur klom naer den hoogen
Van 't altaer, dat hem borg voor de oogen;
En Belgie vond den lijkschat weêr,
Meer kostlijk dan 't juweel, gedolven
Uit diepe, onmeetbaer-diepe golven,
En zonk voor de outer-grafsteê neêr.
Men zegt, na 't daglicht is vervonkeld,
Dat Neêrland eeuwig vloeken moet -
Waerop de slang, rond hem gekronkeld,
Den dood dronk aen zijn heldenbloed,
De maen geheimnisvolle stralen
Meer liefelijk laet nederdalen
Op 't plekjen, dat zijn asch bevat,
En daer verheven harpen spelen,
Gelijk aen 't zielversmeltend kwelen
Des nachtegaels, van liefde zat.
Neen, 't is geen sterven zoo te sneven;
Zoo voor het heilig Vaderland
Den laetsten druppel bloeds te geven,
Waer 's misdrijfs beul de zenuw spant;
't Is, na doorworstelde gevaren,
Na eindloos dobbren op de baren,
Bly landen aen een frissche kust;
't Is 't wandelstof van matte voeten
Afschudden, en de koetze groeten,
Waerop de deugd zoetlachend rust.
Maer, onder d'arm des doods gebogen,
Met Filips ongunst overlaên,
| |
[pagina 29]
| |
Sloot Alva zijn verwilderde oogen;
En de angst ontprestte de eerste traen
Aen d'yzren boezem des verwaten;
Maer, van zijn eigen zoon verlaten,
Stond hy - verbleekt - voor de Eeuwigheid;
Maer haest verstoof 't vermolmd gebeente:
De donder brak zijn grafgesteente,
Waer slechts de vloek had op geschreid.
Zag Antwerp 't trotsche standbeeld slechten,
Aen eigen roem door hem gesticht,
Die met zijn zweep, spijt menschenrechten,
Ons sloeg in 't siddrend aengezicht;
Laet Egmonts beeltnis eerbied wekken,
Wiens schild het Land mocht overdekken,
Wiens lijk de brug ten vryburcht was;
En overheersch' de bloem der Helden
De dankbre Sotteghemsche velden,
Gewijd door de onvergeetbare asch.
Wy zullen daer den eed herhalen,
Die 't stoutste klom in 't bangst gevaer,
Te sterven, of te zegepralen
Op ieder dweepend aertsbarbaer;
Daer zullen wy 's Mans deugd herdenken,
En wie der menschheid rechten krenken,
Dien dondren wy 't woord Egmont toe.
Wy zullen, van der Vadren schimmen
Omfladderd, 't eerschavot beklimmen,
Maer krommen nimmer voor zijn roê.
Wat lauwren, Egmont! u versieren,
Gewonnen op het punt van 't stael,
De schoonste die uw hoofd omzwieren,
In bovenaerdschen zegeprael,
| |
[pagina 30]
| |
Zijn die uw hand, bezwykend, plukte,
Als gy voor zielendwang niet bukte,
Maer hem den slangenkop vertrad.
Hoe hoog uw heldenluister stege,
Uw dood schenkt Neêrland vruchtbrer zege,
Met heilig Martlaersbloed bespat.
Zoo sneefde, in vlammen opgevlogen,
Met Spanje fierversmadend hart,
Die Claessens, ons gesteld voor de oogen
Door Hollands stoutgespierden Bard.
Hy wou aen 't laetste kroost getuigen,
Dat de eedle Belg, eer dan te buigen,
Ter wrake snelt naer Godes woon.
De donder, door zijn hand ontstoken,
Riep Filips toe: Ze zijn gewroken!
En 't monster waggelde op zijn troon.
De Vryheid heeft haer zegewimpel
In Egmonts offerbloed gedoopt.
Wat dwang haer 't voorhoofd tegenrimpel',
De onchristen vuermijt moet gesloopt.
De Vryheid heeft het zwaerd verheven,
Door Egmonts trouwen hals gedreven,
En zwaeit dien fier voor 't Geuzenvolk:
Zoo hief eens Brutus, trotsch te moede,
Den dolk nog klam van kuischen bloede,
En dwang verbleekte voor dien dolk.
De Vryheid deed de vonk ontsprankelen,
Die 't Volk met éénen schok bezielt,
Dat 's vyands overmacht doet wankelen,
Ontzenuwt, overmant, vernielt.
Die fiere dochter des Alhoogen
Daelde uit de ontsloten hemelbogen,
| |
[pagina 31]
| |
Als Egmonts ziel die binnenvloog.
Zy richtte uw schedel op, Oranje!
En, velde dien ook 't moordziek Spanje,
Flips vonnis las uw brekend oog.
ô Egmont, schutsgeest dezer Landen,
Niet slechts voor Belgie stierft gy; neen!
Uw veege hand ontsloot de banden,
Gesmeten om Bataefsche leên.
Gezegend leven! heilig sterven!
't Deed u de Martlaerskroon verwerven,
Die in altaer het graf herschept;
Verbroederingsältaer der Volken,
Die gy beschut voor boei en dolken,
Gints, waer ge vrye wieken rept.
ô Zoon van onvergeetbre smarte!
ô Onverwinnelyke hand!
ô Beeld van 't trouwe Neêrlandsch harte!
ô Steun van 't weenend Vaderland!
Ik kniel voor d'eêlsten zyner telgen.
Snelt toe, stroomt toe, ô dankbre Belgen;
Brengt lelien en roozen aen,
En stort den schat van Belgies gaerde
Op 't graf, dat onze vryheid baerde:
'k Heb ook dien heilgen plicht voldaen!
Neen, Gy zijt Neêrland niet ontvloden,
Uw dierbre Moeder. Uit het graf!
Schud, schud den sluierdoek der dooden
Van uw omglansde leden af;
Sta op, 's Lands Ridder, Raed en Zone!
Vonk' ieder bloeddrop in uw kroone,
| |
[pagina 32]
| |
Als zoo veel paerlen, Flipsen blind.
Sta op, wou Frankrijk ons doen sidderen!
Beziel den arm van uwe aenbidderen:
't Sein Egmont zy hun 't Schild en Vrind!
Op 't schittrend voetspoor der Bataven,
Zing' Belgie nu haer grooten Zoon,
Wiens roem in 't hart niet blijft begraven,
Meer uitblinkt in der Belgen toon.
Zelfs tomben sterven, zuilen zinken;
Verheven snaren blyven klinken
Van luistrend na - tot nageslacht;
De Bard is eeuwig vorst der zielen,
Die voor der Vadren grootheid knielen:
Men zucht zijn assche toe: Rust zacht!
Dank, Hemel! die mijn geestdrift baerde,
Die my der Dichtkunst lachjen schonkt,
En ophieft boven 't slijk der aerde,
En zielen aen mijn zangen klonkt.
De Dichtkunst, weêrgalm van de chooren
Die psalmen voor den Ongeboren,
Schenkt laefnisvocht met milde hand.
Zie, Hoofdvorst, van den throon der wolken
Op 't worstlend lyden van de volken:
Bescherm, verhoog mijn Vaderland!
Zinspreuk:
Gy maekt een altaer van zijn graf;
Dat naekt de stoet der gloênde borsten,
Die, stom by 't eermetael der vorsten,
Troost in den cyther schept, en vindt.
P. van Duyse, El. op Hofman.
 |
|