Prijsverzen op de dood van Egmont
(1839)–Prudens van Duyse–
Auteursrechtvrij
[pagina 1]
| |
 | |
De Dood van Egmont.
| |
[pagina 2]
| |
De dageraed flikkerde op Egmonts kasteel,
Dat oprees met mosschige transen,
Met spitsigen toren, met zwartend rondeel,
Waer vaendelen waeien, en glansen.
En Vlaenderens Leeuw, 't onverwinlyke dier,
Blonk heerlijk er op, als op zege weêr fier;
En glorielicht scheen hem te omdansen.
En Spanjaerden rennen naer 't oude gesticht,
Dat statig omhoog blauwt van verre.
De valbrug stort neder, met ramlend gewicht,
En krakende rolt op heur harre
Eene yzeren poort: en hun vliegende blik
Staert woest op twee vanen, lang de aerde ten schrik,
Als bloedspellende orelogssterre.
't Zijn vanen aen Gallies krygerenstoet
Door Egmont, den dappere! ontwrongen,
Wanneer hy, ontvonkt van der Vaderen moed,
Den roem van hun kroost heeft voldongen;
Wanneer Sint Quintyn hem, en Grevelink zag,
Begroet door de zege met minlyken lach,
En allen zijn grootheid bezongen.
‘'k Herken (riep een ruiter by 't oopnen der poort)
De vanen van Gallische benden,
Wie Egmont, bestuerder van Vlaenderens oord,
Nog kortelings trad op de lenden.
Die zege was schoon: wy ontkennen het niet;
Maer ook waer mijn broeder een leger gebiedt,
Daer durft men 's Lands eere niet schenden!’
| |
[pagina 3]
| |
Don Pedro, de broeder van Alva, zie daer,
Wiens spijt zich verluchtte in die woorden.
Zijn voorhoofd verbleekte: hem drukte zoo zwaer
De glorie en pracht dezer oorden.
Wat gaf hem de luister der Belgische vaen?
Hy meende, dat enkel een' fier Kastiljaen
De heirstaf en degen behoorden.
Zoo trotsch als zijn broeder, herdenkt hy altijd,
Hoe hy ook de vlagge moest stryken,
Wen hy Lamorael, in een ridderenstrijd,
Te Brussel met lauwren zag pryken.
Hy haette den Ridder, hy haette den Held:
Hoe gaerne zag hy niet den schedel geveld,
Waer hy, en de Frank, voor moest wyken!
En 't orelogsbrons, aen den vyand ontrukt,
Verkondde van 't hoogste der wallen,
Dat Gallies lelie lag nedergebukt
Voor Egmont, den koenste van allen!
't Gebrom der kanonnen dreunt, donderend, rond,
En schijnt Sint Quintyn! met ontzachlyken mond,
En Greevlink! by beurten te schallen.
De Spanjaerden rennen in 't Graeflyke slot,
En stappen de hoofdzael te binnen.
Ach, konden zy deelen in 't plechtig genot,
Wat schouwspel verrukte hun zinnen!
Held Egmont rees op uit der Vaderen stoel,
En drukte hun hand met zulk innig gevoel:
En Don kon alleen hem niet minnen.
| |
[pagina 4]
| |
Herinner u 't teedre en heldhaftige beeld
Eens Ridders in vroegere dagen,
Wiens oogslag den vyanden siddering teelt,
De vuist aen den degen geslagen;
De vriend des verwonnen, zoo nedrig als groot,
De vader des legers, wiens dank hem vergoodt,
En de afgod van burgers en magen.
Dat 's Egmont! - Hier zaten, ter zy' van den Held,
Oranje, zoo deftig, al zwygend;
En Hoorne, ook de geessel van 't fransche geweld,
En immer zoo schitterend krygend.
Daer zat, ja, het driemanschap plechtig gepaerd,
Zoo vrank en zoo vry, en zoo Neerlandsch van aert,
En immer in volksliefde stygend.
Daer stonden, die, blakend in belgischen moed,
Naest Egmont te Grevelink vochten.
De vrouwen versierden dien dapperen stoet,
Als bloemen in lauwren gevlochten;
En dankbaer beloonde haer lieflyke lach
Wie Nederlands vryheid in d'ijslyken slag,
Ten pryze huns bloeds-zelven, kochten.
En eensklaps ontsluit zich de deure der zael:
Een Vrouwe, van kinderen omgeven,
Treedt in - en, bekroond met schier vorstlyken prael,
Schijnt Egmont zacht nader te zweven.
Een Vrouwe, den adel geprent op 't gelaet;
Een Vrouwe, verhoogd door verrukkend sieraed -
Door kroost, in wie ze elfmael mag leven.
| |
[pagina 5]
| |
Zoo bloeit en zoo gloeit een ontslotene roos,
Met zilveren dauw op de wangen:
Ze omsluierde zich in haer purperen bloos,
Van teedere knopjens omhangen.
Deez' schynen den stoet van der tuinen Vorstin:
De bloemenkrans toovert op ziel en op zin,
Door 't beeld eener moeder gevangen.
Sabina - zy glimlacht met minnenden mond -
Mocht reeds zyne blikken ontmoeten.
't Gulhartige welkom dwaelt, murmelend, rond,
By 't plechtige buigen, en groeten.
Nu staert zy op Egmont, dan weder op 't kroost,
Haer blijdschap en sieraed, haer trots en haer troost,
Wanneer ze diens afzijn verzoeten.
't Is feest op het slot; 't is voor Grevelink feest;
En gastvryheid huldigt, als zonen,
De vreemden met Vlaemschen, onvleienden geest,
En vlecht om hun bekers ook kroonen.
't Is feest; en 't opruimende wijnpurper gloeit,
Waer heimlijk een traen van Sabina in vloeit;
Een danktraen, die God will' beloonen!
Hier pronkten de schatten van 't Belgische veld,
Gestort uit volvruchtbaren horen.
Daer geurden, in kunstige vazen gesteld,
De schatten in tuinen verkoren;
Maer 's Gastheeren ridderlijk, open gelaet
Verstrekte den dissche ten schoonste sieraed:
De zegewensch dreunt hem in de ooren.
| |
[pagina 6]
| |
Een Zanger rijst op in den feestlyken stoet;
Een Zanger, de roem van de scharen
Die Redekunst vieren met dwangvry gemoed,
In dichten en spelen ervaren.
Hy draegt, als een David, de almachtige luit,
En lokt er de akkoorden zoo tooverend uit,
En dartelt en danst op de snaren.
Beeld der Ridders en der Helden, spruit van adelouden tronk,
't Was uw stael, dat, als een bliksem, in het oog der Franken blonk;
't Was uw moed, die elken kryger met uw sterkte heeft omgord;
't Was uw ziel, die elken kryger leeuwentrots heeft ingestort.
Tunis geesel, Keizer Karel spelde die verbreidende eer,
Als Afryke d'eedlen jongling voort zag stappen in het heir;
En den sterken wal beklimmen, waer de halve maen op stond,
Die voor 't stoute Leeuwenvaendel, en het glansend kruis, verzwond.
Hem ook roemden christenslaven (als ze op hun ontsloten band
Zalig staerden) nevens Karel, als den roem van 't Vaderland.
Jeugdige arend, steeg hy na hem in den gloriezonnegloed:
Viel uit 's Gryzaerts vuist de donder, hy greep dien met heldenmoed.
Waeit uit onze torentransen, Vanen, die voor Egmont vielt!
Overheersch het Lelienwimpel, Vaen, door 't Leeuwenbeeld bezield,
Waer zyne onverwinbre koenheid zege en vryheid vast aen bond.
Zwier den vyand dreigend tegen, op deez immervryen grond!
Telg uit Vorstenstam gesproten, en aen Vorstenstam gepaerd,
En met vruchtbaer ooft doorvlochten in uw uitgebreid geblaêrt,
Bloei voor de eeuwen! - Zalige Egmont! hoe benijdbaer is uw lot:
Groot zijt ge in het oog des Konings, grooter in het oog van God.
| |
[pagina 7]
| |
Zalige Egmont!... Gallie siddert voor oud Belgies echten zoon,
En de liefde vlocht elf roozen in zijn frissche huwlijkskroon.
Koom, Sabina! druk aen 't harte dien verwinnaer in uw vrind,
Die met een warme liefde Neêrland en Sabina mint!
Hy zwijgt, en doorloopt de wellustige lier,
En schept onnavolgbare akkoorden,
Met stouteren greep, en bevalliger zwier;
En allen verstomden die 't hoorden.
Reeds heeft hem Sabina in de armen gekneld,
En prest aen den boezem, in vlammen gesteld,
Den Ridder van Nederlands oorden.
Nu drukt hy zoo teeder aen kloppende borst
Het elftal, daer beiden op pronken.
Waer zag men ooit ryker en zaliger vorst,
Wat pracht en wat prael dien omblonken?
‘Mijn vrienden (roept Egmont)! mijn gade! mijn kroost!
Geen schoonere zonne heeft voor my gebloosd.
Op Nederlands glorie gedronken!’
Der Belgen bokalen verhieven zich plots,
Maer traegzaem der vreemden bokalen.
Er dwaelde om hun lippen een heimlyke trots,
En nijd scheen hun gluerblik te ontstralen.
En gul en goedhartig, een zelfde gezin,
Dronk ieder genoode de vreugde nog in
Als 't duister zijn sluier liet dalen.
| |
[pagina 8]
| |
De slingrende reien omzwierven de zael,
By talryke flonkrende luisters.
Zy sprongen, en zongen in hartlyke tael
Den vyand geklonken in kluisters;
Tot allen de rustkoetze wenkte, als de dag
Ter kimmen ontwaekte met maegdlyken lach,
By 't langzaem versterven des duisters.
Gelukkigen Egmont! gezegend uw spond',
Gezegend uw wrekende degen!
Gy stamelt uw bede met dankbaren mond
Om d'immer aenwassenden zegen,
En stort aen Sabinas godvruchtige borst.
Neen, ryker en zaliger was er nooit vorst:
Droom zacht, in hare armen gelegen!
 |
|