|
| |
| |
| |
Jan van Avêne.
(1279).
I.
De dochter Boudewijns, dien 't Oost
Verhief ten keizerstroon,
Margretha (die met menig leed,
Als moeder en gravinne, streed, -
Lag rustig op haer sterfbed neêr,
En bad, en dankte God den Heer,
Met dood en graf vertrouwd.
Twee zonen knielden voor haer koets,
Dampierre, aen wien zij Vlaendrens staf
Sints jaren liefdrijk overgaf,
En Bossaerts zoon, Johan, het bloed,
Die laet zijn moeder viel te voet,
Na veete en woest gevecht.
| |
| |
Ze knielden beide diepbedrukt:
Johan, die elken traen bedwingt,
Wat rouw zijn kinderhart bespringt,
Snikt, vóor haer koets gekromd:
‘Vergifnis, ach! voor elken grief,
Vergifnis, moeder, moeder lief,
‘Vergifnis, moeder, voor den ramp
Als ik in 't oorlogsveld verscheen,
En u....’ - ‘Niet verder, spreekt zij, neen!
Ik ook, ik heb wellicht gefaeld,
Waer is de sterfling die niet dwaelt,
Al spreke liefde en plicht?’
En vrouwe Margaretha zwijgt,
En over 't knielend paer,
Dat ze even mint te dezer stond,
Houdt zij, met doodverbleekten mond,
Heur handen zwak en zwaer:
‘Mijn kindren, God roept mij tot hem
Aenhoort nog eens mijn moederstem:
God stelt ze krachten bij.
| |
| |
Ik zegen u, Dampierres zoon,
Eens goeden vaders waerd.
Ik zegen u, Johan, mijn kind,
Die steeds uw vader hebt bemind
'k Vergat sints lang al wat ik leed,
Mijn onverdeelbaer kroost.
Vergeet mij niet, wat ge ook vergeet:
Mijn zegen blijve uw troost!’
En hare levensboei ontsloot,
En 't paer verzonk in rouw:
Dampierre, Vlaendren reeds tot heer,
En Bossaerts zoon, geen bastert meer,
Wiens vader worstelde met spot,
Als van onvorstlik ras, -
Wiens vader, rustend nu bij God,
Wiens vader, 't outer toegewijd,
En blakerde in verboden gloed,
Maer 't vuer van 't ridderlik gemoed
Zoo heerlik schittren liet,
Dat hij zijn schuld had uitgewischt
En d'eersten eerrang had betwist
| |
| |
| |
II.
Men wacht op graef Joans bevel.
Hij spreekt: ‘Drie dagen lang
Rouwe ieder toren onzes lands!
Dat ons blazoen, in de eigen glans,
Naest Vlaendrens schild er hang'!
Ja, prijken zij drie dagen daer,
En blink' ter eer van 't vlekloos paer
De grave rouwt met heel zijn hof.
En ieder schudt den rouwdosch uit,
Behalven Bossaerts eedle spruit,
Warsch van den minsten troost.
Naer Leuzes kerk, naer vaders graf
Brengt hij een breeden stoet:
De traen rolt van zijn wangen af,
En tuigt van 't vroom gemoed.
Men wacht op graef Johans bevel:
Hij spreekt: ‘Richt vader zacht.
Leg hem in gouden fierter neêr,
Als Henegouwens graef en heer,
Sints twintig jaer verwacht.
Hij koomt: bereidt hem de eerebaen,
Bereidt hem staf en zwaerd,
En juicht hem toe, en gloeit hem aen:
| |
| |
Hij koomt, hij keert in zijn gebied,
Die voortleefde in ons hart;
Hij koomt, die steeds u heeft bemind,
En die uw liefde wedervindt
Na d'uitwisch aller smart, -
Die 't hoofd te rust legde, en 't niet boog,
Door deugd en kommer groot.
Hij leest zijn welkom in uw oog:
Mijn vader is niet dood!’
| |
III.
Men hangt den held, reeds twintig jaer
Bevrijd van aerdsche pijn,
Den weidschen gravenmantel om,
Waerop de gouden keting glom
Ten tooi van 't hermelijn:
Men siert met gravenhoed zijn hoofd,
En geeft hem zwaerd en staf;
En 't volk, dat wondren licht gelooft,
Zegt hem ontsnapt aen 't graf.
Met dit eerwaerdig overschot
En reist van de een' naer de andre stad,
Als met een onwaerdeerbren schat:
De kist verkeert in troon.
Hij stelt alom ter plechtige eer
Zijn vader voor, en hiet,
Dat men, als Henegouwens heer,
Dien hulde in 't nieuw gebied.
| |
| |
En beiden stapt het magistraet
Het blanke stael in de eene hand,
In de andre een fakkellicht geplant;
't Brengt beiden d'eigen groet,
En kleen en groot, en man en vrouw,
Bewijst hun vreugdbetoon,
En zweert te samen liefde en trouw
| |
IV.
Het nooitgezien tooneel liep af,
Door gantsch een volk verstaen.
Geen prachtstoet meer, geen feestgeluid:
Het hof schudt al die schittring uit,
En trekt het rouwkleed aen,
En sleept, met neêrgeslagen oog,
Naer Leuzes kerk zich voort,
Vanwaer 't ter blijder-inkomst toog,
En allen treden statig stil
In 't zwartbehangen choor.
Daer stijgt de hooge floersen baer,
Omringd van blanke-toortsenschaer,
Als of de graef slechts gistren viel
Die hier ter ruste keert,
Zoo trilt het rouwlied door de ziel,
Die deugd en ramp vereert.
| |
| |
Het rouwlied zweeg, de priester ging,
Bij 't stervend orgelspel,
En graef Johan kust nog eens teêr
Zijn' vader, Henegouwens heer, -
Nog eens, ten jongst vaerwel.
Men trekt dien thands, met eer omstraeld,
En langzaem wordt hij neêrgedaeld,
En 't marmren praelgraf sluit.
De smet, waer vijandschap zijn stam
Die pausen zelv' had uitgedaegd,
En vorstenvonnissen verlaegd,
Week voor dien liefderouw.
En graef Johan, wiens heerlikheid
Den staf vereende en 't zwaerd,
Bleef, rijk aen zielemajesteit,
|
|
Auteursrechtvrij