| |
| |
| |
Rome in rouw. 1849.
I.
Propheet van Pathmos, die uw stoute tafereelen,
Breed als 't verbeeldingsrijk, met oosterkleuren maelt; -
Die 't Godslam op 't altaer, van heerlikheid omstraeld,
En 't choor der zaligen zoo hemelsch kunt penseelen; -
Die in den afgrond nederdaelt,
Of, op het blanke ros, den Dood doet rennend dagen,
En 't aerdrijk schildert, overstroomd met helschen plagen;
Joannes, ziener, wien de toekomst openligt;
Die de eeuwen vóor u wenkt, als buigende slavinnen,
En haer den sluier rukt van 't donker aengezicht;
O gij, wiens hart verademde in 't beminnen,
Hoe klopt de boezem u, bedolven onder 't zand
Van Ephesus doorluchtig strand?
Want (de eeuwe bleef 't aen de eeuw vertolken)
De heuvel, die u overdekt,
Beweegt zich, bij 't geschrei der volken,
Wanneer uw boezem golft, door deernis opgewekt.
Gewis, hij stoorde uw droomloos slapen,
Die jammerkreet, gelijk een ramporkaen
Uit Romes wallen opgegaen:
‘Hoe is dat Romen in Jeruzalem herschapen?
| |
| |
Hoe is 't Hosannalied, voor Pius opgestaen,
En voortgesneld door alle rangen,
Door 't: Kruisigt hem! op eens vervangen?
Hoe is de diadeem vertrappeld in het slijk,
De hooge diadeem, waerop drie kroonen pronken?
Hoe is de Priestervorst in tranen weggezonken,
Bij d'uitroep: God, waer ligt mijn rijk?’
Dreunt mij geen stem in 't oor, als zij die eens de dooden
Ten oordeel wekt: ‘Ik ben de God der goden;
Ik ben 't die kroonen bied,
En afruk, als het uer der vorsten sloeg; ik liet
Zijn bloedig martelkruis zelfs aen den Heiland slepen.
Die sprak, door kommer aengegrepen:
‘Mijn rijk is van der weereld niet.’
| |
II.
Dus mijmerde ik: de nacht, stilzwijgend neêrgeschoten
Op zwarte wiek, omving mijn ledekant.
Een lichtgeest raekte mij, met zijn fluweelen hand,
Het peinzend brein, en 't oog was mij gesloten,
En 'k was van dezer aerd niet meer,
De zielenweereld ingevlogen.
Ik dronk verrukking in, met onverzaedbren togen:
'k Beluisterde het starrenheir.
En 't zong voor 's Heeren troon, met neêrgeslagen oogen:
‘Aen God, aen God alleen zij de eer!
Hij is de vorst der koningrijken;
Hij is, die is in eeuwigheid.
O mensch, de starren en de volkeren bezwijken,
Maer ook het graf verkondt zijn liefde en majesteit.’
| |
| |
En 'k sidderde als een blad, dat winden fel bespringen.
En 'k voelde mij den polsslag koortsig slaen,
Als moest ik op de harp den lof des Heeren zingen,
En mijn onsterflik zielsbestaen.
| |
III.
Een grijzaert stond voor mij, een man der oude dagen,
Wien broederliefde uit de oogen brak,
En die, met sneeuwen baerd, de kruin omhoog bleef dragen,
Gelijk een patriarch; en de achtbre grijzaert sprak:
‘O zoon der aerde, wien haer jammer 't hart doet bloeden,
En die haer toekomst in wilt dringen, 'k zal u voeden
Met manna in uw rouw. Mijn luit
Weêrgalmde op 't volksgeschrei, bij 't rinkelen der keten,
Terwijl Europa, in doodsschaduwen gezeten,
Verbleekt, gelijk een plots verweduwlikte bruid.
De Christenheid, wie 't kruis tot scepter wierd geschonken,
Verheven zielsvorstin, volheerlik uitgeblonken
In sombren katakombennacht, -
De Christenheid, eens groot door liefdes oppermacht,
Die op den dorsten grond het mildste vocht deed regenen;
Wie akkervelden (eens woestijnen) zingend zegenen,
Blijft eeuwig groot, bezield met eeuwig jonge kracht.
God wapende den mensch, dien liefde hoog doet zetelen,
Met goddeliken blik: bevoorrecht sterfling boort
Hij in de toekomst bij den optocht van vermetelen,
Door valsche orakels aengespoord.
| |
| |
Zij zijn een werktuig in de hand van 't Alvermogen:
Gelijk 't barbarrenrot, door 't Noorden uitgebraekt,
En 't oude Rome toegevlogen,
Wier heerschzucht elk gevoel van menscheid had verzaekt.
Maer ook de laetste zuil van 't nieuwe Rome zinke,
De ceder valle op Libanon,
De christene aedlaer, in wat boei hem de aerde klinke,
Verbreidt de wiek, opdat hem 't Godslicht tegenblinke.
En wie verspart hem ooit de baen ter liefdezon?
De berg van Ararim, wiens kruin een altaer voerde,
Ziet vruchtloos naer den dienst van vroegere eeuwen uit;
Maer eeuwig staen zij vast, wat storm den zwakke ontroerde,
Wie Jesus woord in geest en waerheid samensnoerde,
Als snaren éener hemelluit.
Wat outer schittert ginds, op oorlogspuin gerezen,
Te groot voor kunst- en pronkgewrocht?
Door bloed en tranen is 't gekocht.
De liefde, als priesterin van God zelv' uitgelezen,
Genaekt: een hooger glans straelt van haer vriendlik wezen,
En bij haer offerand wordt de Opperste geprezen
In elken menschen-ademtocht.
Zij slaet heure armen, als een moeder, om heel de aerde.
Ze is 't beeld van vrijheid, waerheid, licht:
Al wat verdrukking, al wat zielsverbastring baerde,
Verzinkt voor d'opslag van haer heilig aengezicht.
Ja, ze is ten hoofdpilare aen 't heiligdom gegeven;
Ze is de eeuwige outerlamp, en de onverjaerbre psalm;
Ze is 't hemelrijk beneên en in 't verhoogde leven,
En waer heur blanke hand het wierookvat doet zweven,
Daer geurt onsterfelike walm.
| |
| |
De volksgod van de wraek, voor Jesus woord bezweken,
Verdween, en de Eeuwge blonk als vader van heel de aerd.
Hij wil der oudren schuld op 't schuldloos kind niet wreken,
Wiens hart de liefdewet bewaert.
Een lichtgeest vonkelt neêr. Den afgrond ingevlogen,
Sluit hij den put met sterke hand,
Die dampen zendt ten starrebogen,
En legt de dweepzucht, de schijnheiligheid, de logen
Aen onverbrekeliken band.
De Heere heft zijn wan: gezuiverd is zijn koren,
Dat liefderijkere eeuwen voedt.
Gelijk de wil der schaer in 's Heeren lof verloren,
Moge, onverdeeld, de ziel des menschdoms hem behooren,
Versmolten in des Heilands gloed!’
| |
IV.
Joannes zweeg, en was verdwenen.
Nu klom een melody, en klonk door 't ruime henen.
En ik, van zalig licht omschenen,
Ik hief mijn handen op tot u, Alzegenaer,
En bad. En lange na 'k ontwaekte,
Ruischte in mijne ooren 't woord, dat Christnen Christnen maekte, -
Joannes woord, waerin een aerdsche hemel blaekte:
‘O kinderkens, bemint elkaêr!’
|
|