| |
| |
| |
611. Adieu mijn vroude, adieu solaes.
Adieu mijn vroude, adieu solaes,
mijn blischap laet ic bi u staen;
ic wil mi in desen ternoy besluten,
ter doren des lidens bin ic in ghegaen.
In desen ternoy wil ic nu striden
ende volghen den banier, dat voor mi gaet;
minen Heren wil ic ghetrouwe wesen
ende gaen int casteel, dat teghen mi staet.
Dat casteel is mi als seer enteghen,
daer ic mit willen bin inghegaen;
want liden en wil mi niet begheven,
so langhe als ic dat leven haen.
Och God ende Onse Vrouwe mach icket wel claghen,
sint dat ic eerst in dit leven quam,
so en drufte ic die wateren des rouwen niet halen
uter cisterne van Bethlehem.
| |
| |
Och God ende och God, wat is dit leven,
daer men dus veel in liden moet;
en haddes God selven niet ghegheven,
ten waer te liden om gheen goet.
Allen troost der creaturen is mi ontweken:
dat claghe ic God ende Onser Vrouwen,
ende alle solaes heeft mi begheven,
mer liden en dede mi nie ontrouwe.
Ghevanghen bin ic in swaren verdriet:
help rike Here God, dat claghe ic di;
ic worde ghelaten aen allen siden,
mer trouwelic staet mi liden bi.
Alle solaes der werelt heb ic begheven
ende hope daer groot loon af te ontfaen,
ende waende voort aen in vreden te leven,
mer als mi dunket is liden mijn loon.
Och God, die hem wel conde gheliden,
waer dat lief of waer dat leet,
die soude hem nae wel seer verbliden,
als dat aen een sterven gaet.
In druc waer ooc wel troost gheleghen:
die hem te rechte soeken can,
dat moest een constich meister wesen
ende legghen alle sine vlijt daer aen.
Mit rechte moghen wi van desen liden wel spreken,
want wi twee ghesellen sijn;
als ic mijns Heren Godes verghete,
so roepet mi liden weder in.
Een ternoy is mi van swaren verdriet,
help rike Here God, dat claghe ic di;
heb ic troost of en heb ic en gheen,
ic moet mi liden ende swighen al stil.
Een ternoy te striden en is mi gheen spel,
des claghe ic God mijn avontuur;
gave hi mi troost, hi dede so wel,
want mi dat leven wort so suur.
| |
| |
Als ic van desen ternoy hoor spreken,
van vresen doet mi mijn herte so wee;
schilt ende speer moet al tebreken,
die helm des vreden gaet al ontwee.
O Maria, der sondaren troost,
waer heeft ie ridder ternoy ghestreden,
God selven heeft hem daer uut verloost;
mer al mijn troost is druc ende liden.
Vremde ben ic in veren lande,
daer ic dus veel in liden moet,
ende onghetroost moet ic daer gaen
als een ellendich pelgrim doet.
Ic bloeyde als enen groenen twijch,
doe mi die grauwe roc wert aenghedaen;
och God, ic moet verdorren eer tijt,
want druc ende liden heeft mi bevaen.
Ic mach der tortelduven wel liken,
die haren gaden verloren heeft;
so vlieghet si op enen dorren twijch
ende si is trurich tot alre tijt.
Ic bidde Maria, der moeder Godes,
dat si mi helpe mit hare hant,
dat ic in desen stride voldure,
want mine siel daer voor staet te pant.
Maria, en wilt mi niet vergheten,
aen u, weerde vrouwe, staet alle mijn troost,
ghi sijt een sterne des meers gheheten,
ghi hebter dit jaer so menighe verloost.
Weest vrome ende wilt u niet versaghen,
maer hebt altoos enen goeden moet,
so moochdi u nae wel seer verbliden,
alst hier aen een sterven gaet.
Als dese joncfrouwe dus heeft gestreden
ende wat sal dan daer wesen dat loon?
Die blischap des hemels mit allen heilighen,
ende God sal selven wesen haer croon.
4, 4. Kronijken, eerste boek, XI, 17, 18. - 9, 1. De zin is: degene die lijdzaam of geduldig kon zijn. - 14, 4. helm des heils, galea salutis. Jesaja LIX, 17; Epheze VI, 17; I Thess. V, 8.
| |
| |
| |
Tekst.
Hoffmann v.F., Niederl. geistl. Ldr., 1854, nr. 82, bl. 167. met wijsaanduiding: ‘Het ghinghen twee ghespelen goet // aen gheenre wilder heiden’, naar het Berlijnsch 15de-eeuwsch Hs. 8,185. Voor de wijs, zie hiervoren II, nr. 296, bl. 1060: ‘Wie wil hooren een goet nieu liet’, eigenlijk aanvangend met de tweede strophe: ‘Daer ghingen twee gespeelkens goet’, en III, nr. 567, bl. 2228: ‘O goede Jesus, wees ons bi’. - Dr. J.A.N. Knuttel, Het geest. lied in de Nederlanden voor de Kerkhervorming, Rott. 1906, bl. 362 vlg., ziet dit lied, waarin geklaagd wordt over het aanvaarde nieuwe leven, aan, ondanks ‘tal van slechte (bedorven?) regels’ en het ‘in de hoogste mate slordig rijm’, als uitgaande van een groot dichter.
| |
Melodie.
Bäumker, Niederl. geistl. Ldr., nr. 2, Vierteljahrsschrift, 1888, bl. 170, naar het 15de-eeuwsch Hs. van Weenen, nr. 7970, voor het lied: ‘Des werrelts myn is al verloren’, lied, dat teruggevonden wordt (zie hierna; zie mede Bäumker, t.a.p.) in het Berlijnsch Hs. 8,185, bl. 73a ‘met het opschrift: ‘Adieu myn vroechden, adieu solaes’, stemopgave die, zooals Bäumker zegt, op een wereldlijk lied met zelfden aanvang wijzen kan.
J. Bolte, Das Lb. der Anna von Köln (15de-16de eeuw), in Zeitschr. für deutsche Philologie, XXI (1889), bl. 129 vlg., vermeldt, bl. 138, onder nr. 63, eene Nederduitsche lezing: ‘Adde myn vroude, addee solaec (sic), // myn blitscap laet io (sic) bi u staen’, 25 str.
|
|