Het oude Nederlandsche lied. Deel 3

[p. 2309]

586. Al binnen der hooger mueren.

1.
Al binnen der hooger mueren
al van Hierusalem,
daer woont eeh ionghelinc binnen,
mijn herte stel ic aen hem;
want hi is al so schone,
want hi voert eenen name
die hem soe wel betaemt:
Iesus heet hi; hi spant der maechden crone, iae crone.

2.
Hi heeft twee schoon bruyn ooghen,
si lichten also claer,
daer mede heeft hi ghetoghen
mijn hertken in hem so naer

[p. 2310]

 

in sijnder hoogher conde,

 

al ben ick hier ghelaten

 

in deser nederheyt;

 

sijn aenscijn blinct veel claerder dan die sonne.

 

 

 

3.

 

Hi heeft twee blosende wangen

 

ghelijck die schoon roset,

 

daer mede ben ick bevanghen

 

al inder minnen net.

 

Waer om soude ick dan trueren?

 

Ick sal mi selven laten

 

in dieper ootmoedicheyt.

 

So mach mi Iesus, mijn lief, te wille ghebueren.

 

 

 

4.

 

Ghi maechdekens sult weten,

 

dat ghi hebt eenen brudegom fijn;

 

al is hy hooghe gheseten,

 

een lief is hi ghemeyn.

 

Hi is die schoonste veltbloeme,

 

so soet is hi van ruecke

 

ghelijck dat paradijs.

 

Mijn herteken is te bat dat ick hem noeme.

 

 

 

5.

 

Ghi hertekens, van seden

 

sijt Iesum, u lief, getrouwe;

 

al laet hi u noch beneden,

 

ghi sult hem namaels aenscouwen,

 

Stelt u in sijnder proeven,

 

hi is so soeten minnaer,

 

hi is van groter machten;

 

daer mede sal hy u herteken noch doergroeven.

1, 8. iae crone, duidt een aan het einde der strophe ontnomen refrein, ook voor de overige strophen aan. - 2, 5. conde = conne, wijsheid. - 4, 8. De zin is: mijn hart is er te beter om, het doet mijn hart goed, dat ik hem noem. - 5, 7. t.: hi is van groter machten daer.

Tekst.

Een dev. en̄ prof. boecxken, Antw. 1539, nr. 122, bl. 152; - Dr. J.G.R. Acquoy, Het geestelijk lied in de Nederlanden vóór de Hervorming, 1886, bl. 98, en Id., Middeleeuwsche geest. ldr. en leisen, 1888, nr. 11, bl. 22, aant. bl. 53.

Melodie.

Een dev. en̄ prof. b., t.a.p.; - Dr. Acquoy, in zijn laatstgenoemde werk, t.a.p., waar de schrijver aanhaalt: Ambros, Gesch. der Musik, uitg. 1862, III, 96 = 1881, III, 97: ‘Ein Obligo, den Tonsatz in dem Modus zu

[p. 2311]

schliessen (onze melodie uit een modern oogpunt beschouwd, vangt aan in f dur en sluit in den aanverwanten toon van d mol) in dem er angefangen (wie wir heutzutage den aus C oder D begonnenen Satz in C oder D schliessen), bestand für die alten Meister nicht. War z.B. der Gesang anfangs phrygisch, so konnte der Schluss ohne Weiteres ionisch oder mixolydisch sein.’ Deze stelling heeft eigenlijk betrekking op de meerstemmige muziek. In onze eenstemmige diatonische oude liederen, zoowel als in den Latijnschen kerkzang, is de tonaliteit steeds goed afgeteekend, slechts bij uitzondering is zij wankelend; in elk geval staat de toonaard in het begin en op het einde, zooals in ons lied aanvangend in f en sluitend in d, in rechtstreeksche betrekking. Vgl. bij Dom. Amb. Kienle, Théorie et pratique du chant Grégorien (vertaald door Dom. Laurent Janssens), Tournai, 1888, bl. 56*, de antienne van den 1^sten toon: ‘Hodie Christus natus est’. Zie mede hiervoren I, nr. 116, bl. 459, de melodie: ‘Ic weet een vrouken wel bereyt’.