|
| |
| |
| |
580. Tis guet in Goeds taweerne te gaen.
| |
A.
Tis guet in Goeds taweerne te gaen,
betalen is daer off gedaen,
dat seit ons sinte Iohan;
want Ihesus kelre is op gedaen,
daer scenct hi ons den sueten traen,
Wie is die mensche, die niet en can
wt Ihesus kelre drinken dan?
ende laet die werrelt, tis tiit.
| |
| |
‘Heer Ihesus weert, scenct ons een wyn
al wter milder herten dyn,
die ghi doch hebt betaelt
mitten cruys den bitteren pyn;
laet ons dat mede deelachtich syn;
al hebhen wy lanc gedwaelt,
ghi hebt voir ons so wel betaelt,
wy mogen mit vrouden gaen tot di.
‘Waerdyn, compt voort, past ons gelach;
wi hebben gesondicht menich dach,
doet ons betalen een verdrach
ende neemt op u, oft wesen mach,
maect ons der sonden quyt.’
‘Tsal u geschien’, sprac si mit vliit,
‘hoe veel des is, ic neemt op my.’
Laet ons gaen danken ons werdyn,
Marie, die edel coninghin,
Laet ons gaen drinken mit bliden syn
in Ihesus kelre mit rechter myn,
ende sceyt oec niet van daen.
Die waert heeft ons guetlic gedaen,
op sinen cost, soe gae wy vry.
1, 3. Johannes, 2, 6-10. - 2, 1. Vgl. hiervoren III, nr. 538, bl. 2111, str. 13 van het lied: ‘Wildi horen singhen enen soeten sanc’. - 3, 1. Van den Bergh: past ons een lach; de zin is duidelijk: vereffen onze rekening. De ‘waerdyn’ is hier Maria. - 3, 4. t.: verdracht.
| |
B.
This guet in Ihesus taverne te gaen,
tis al betaelt ende afgedaen,
Jhesus kelre is opgedaen,
daer die schenct men ons den soeten traen,
| |
| |
Wie is die mensche die des niet en kan
in Ihesus kelre te wyne gaen?
Hebt Ihesus lyeff, hebt Ihesus lyef,
hebt Ihesus lyef ende laet die werlt tis tijt.
‘Heer Ihesus weert, schenct ons den wijn
al uter milder herten dijn,
ghi hebden so wal betaelt.
Al anden cruce die bitter pijn,
laet ons die mede deelachtich sijn;
al hebben wi langhe ghedwaelt,
ghi hebt voer ons so wal betaelt;
op uwen cost so gae wi vry.
‘O suete weert van deser taverne,
ic waer dijn gast te male gheerne;
want alle die werlt is my en verdriet,
noch my en mach versaden niet
dan Ihesus, der zielen lief,
mijn suete gast in deser tijt,
mijn hoge weert in hemelrijc.
‘O weert, ghi hebt den besten wijn
die ye mit monde gedroncken mocht sijn,
dat weten dijn gasten wal;
die er drincken mochte van dinen wijn,
die solde wal ewelick salich sijn
ten mach begripen ghiens menschen sin
wat dese wijn hevet smakes in.
‘O weert, een droepken van dinen wijn
verblidet soe seer dat herte mijn,
dat icks niet geseggen en kan;
och die des drincken mocht een toge,
dar die gasten drincken eren moge,
Hoe mach den gasten te moede sijn,
die altoos drincken van Ihesus wijn.’
| |
| |
- ‘O mensch, wildi drincken van minen wijn,
so moet hi duer gegolden sijn,
want anders en macht niet sijn;
want solde ic drincken mijns selves wijn,
hi moste van my betalet sijn,
ic gaf my altemael so geern
al om te ontsluten dese tavern.’
- ‘O weert, mocht ic drincken van dinen wijn,
ghien dinck en solde my soeter sijn,
ic wil mijns selves getrostet sijn
ende wesen altoes dijn dienrekijn
Ic wil di volgen dach ende nacht
op dat ic dijns gebruken mach.’
‘Nu haestet u, edele ziele mijn,
te drincken van heer Ihesus wijn,
Hoe moet die taverne bereidet sijn
dar Ihesus is schenker ende wijn?
Och die dar bi mocht sijn!
O weert, wi bidden di alle gelijc,
maect ons dijn gasten int hemelrijc.’
‘O alle mijn troest, o schone weerdinne,
ic bidde di doer dijns kindes minne,
wilt laven dat herte mijn;
ghi hebt den sloetel van Ihesus wijn;
als ghi wilt, so drincket dyn dienrekijn
die suete weert en weigert di niet,
wat ghi begeret dat geschiet.
‘O Maria, coemt voert ende past onse gelach
ende neem dat op u, oft wesen mach,
maect ons van sonden quijt.
| |
| |
Wi hebben gesondicht so menigen dach,
och helpt ons oftet wesen mach,
dat laeten waer wal tijt.’
- ‘Het sal geschien’, sprect si tot di,
‘hoe vele dats is, ick neemt op my.’
Wi willen gaen dancken onser weerdinne,
Maria, der hemelscher conynginne
soe mogen wi drincken mit bliden synne
in Ihesus kelre mit rechter minnen,
ende en scheiden dar niet van dan.
Die weert wil ons so vriendelic ontfaen,
op synen cost so gae wi vry.
| |
Tekst en melodie.
A. Bäumker, Niederl. geistl. Ldr., nr. 32, Vierteljahrsschrift 1888, bl. 224.
| |
Tekst.
B. Hs. met het jaartal 1495, voortkomende van het Minderbroeders-Convent te Nijmegen, vroeger toebehoord hebbende aan J. Fr. Willems, thans nr. 19550 der K. Brusselsche Bibl., bl. 461 vo, vermeld door Mone, Übersicht, 1838, nr. 259, bl. 188. - L. Ph. E. van den Bergh, Nieuwe werken van de Maatschappij der Nederl. letterk. te Leiden, Vde dl., IIde st., bl. 14 en muziekbijlage, deelt, naar een gedeeltelijk vernietigd Hs. der Haagsche Bibl., eene variante van de eerste drie strophen van tekst A hierboven mede. De door voornoemden uitgever, naar hetzelfde Hs. gedrukte melodie, naderhand ook uitgegeven door Bäumker, t.a.p., bl. 226, is een minder goede lezing van de door ons hierboven medegedeelde zangwijs. Ziehier Bäumker's notatie:
| |
| |
Tis goet in ihe - sus ta-vaern te gaen.
be - taelt is daer en of ge - daen.
dat seit ons sin - te Jo - han.
want ihe - sus kel - re is op ge - daen,
daer schenct hy ons den soe - ten traen.
Wie is die men - sche die niet en can.
wt ihe - sus kel - re drin - ken dan.
Hebt ihe - sus lief, hebt ihe - sus lief,
hebt ihe - sus lief ende laet die we - relt tis tyt.
De aanvang der tweede strophe heeft op het einde van den eersten versregel: a g f e d.
J. Bolte, Das Lb. der Anna von Köln (XVde en XVIde eeuw) in Zeitschrift für deutsche Philologie, XXI (1889), bl. 129 vlg., deelt onder den titel: ‘Zwei geistliche parodien eines trinkliedes’, de twee door hem naast elkander gebrachte en aan het voormelde lb. ontleende teksten mede. De uitgever wijst op het verband van deze teksten met het bovenstaande lied en op de verwantschap van het refrein met dat van: ‘Nu wil ick eens omme gaen’ (zie hiervoren II, nr. 378, bl. 1381) en van nog een ander refrein: ‘Rot röslein auf der heiden’, van het lied: ‘Wil uns das meidlein nimmer’, voorkomend bij L. Lechner, Neue teutsche lieder, 1579, nr. 2.
Onder den titel: ‘In den Rosen’ (geistliches Trinklied der Nonnen am Niederrhein) geven Erk u. Böhme, Deutscher Liederhort, III, nr. 1162, bl. 86, de melodie. Wij laten deze met de twee teksten volgen:
| |
| |
| |
A.
Laist ons syngen ind vroelich syn,
myt Jhesus ind den vrunden syn;
wer weiss, wie lange wir hie sullen syn?
dar sullen wir al gar hennen gaen,
so moegen wir hertzen vroude ontfaen,
He sal ons schencken den cypren wyn:
wir moissen alle droncken syn
al van der suesser mynnen syn.
Jhesus is eyn voenckelgen,
syn glessgen heltt ein droenckelgen,
syn leffelgen eyn moentfoelgen.
Setzt das glessgen vur den mont
ind drynckt ws all op den gront,
dair vyndt ir den hilgen geist ter stont.
Laist dat glessgen umme gaen,
so moegen wir vroelich heymwartz gaen
ind alle zyt in vreude staen.
| |
B.
dar sullen wir all gar ynnen gaen,
So dryncken wir den cypren wyn,
Jhesus sal der schencker syn.
Jhesus is eyen vonckelgyn,
dat glesgen helt eyn drunckelgen.
Setzt das glesgen vur den mont,
drynct it ws by[t] up den gront.
Laist dat gelesgen umme gaen,
so mögen wir myt vrouden heym gaen.
Jhesus sal ons leitzman syn,
des sullen wir eme al gar danckber syn.
B. 4, 2. byt, Hgd. bir = tot.
Vgl. hierna het Marialied: ‘Ave Maria, soete maecht’, dat op de melodie van een drinklied werd gezongen.
|
|
Auteursrecht onbekend