Het oude Nederlandsche lied. Deel 3

[p. 2111]

538. Wildi horen singhen.

1.
Wildi horen singhen
enen soeten sanc
van Jesus, die ic gheerne songhe,
al wordet lanc,
ende hoe hi in der eersten nacht
in eenre cribben wert ghelacht
al onverborghen.
Mer die een reine hertken heeft,
die en derf niet sorghen.

2.
Ende doe heer Jesus gheboren wert,
doe wasset cout.
In tween ouden hosen
hi ghewonden wert.
Daer stont een esel ende een rint,
die hoeden Maria haer lieve kint
ende onsen heren.
Die hem so wel ghedienen can,
hi lones hem sere.

[p. 2112]

 

3.

 

Jesus wert besneden

 

nae der ouden ee;

 

woudes u niet verdrieten,

 

ic songhes u mee.

 

Dat werden die heilighe drie coninghen ontwaer,

 

si brachten hare offer daer

 

ende hare gaven;

 

si baden dat weerde kindekijn

 

om sine ghenade.

 

 

 

4.

 

Joseph doe den esel nam

 

al bi den toom.

 

Wat vant hi aen den weghe staen?

 

een dattelenboom:

 

‘och eselken du moetste stille staen,

 

wi willen die dattelen plucken gaen:

 

wi sijn seer moede.’

 

Die dattelenboom ter eerden neech

 

in Marien schote.

 

 

 

5.

 

Maria las die dattelen

 

in haren schoot.

 

Joseph wasser een out man,

 

dats hem verdroot:

 

‘Maria laet die dattelen staen,

 

wi hebben noch veertich milen te gaen:

 

het wort seer spade.’

 

Wi bidden dat weerde kindekijn

 

door sine ghenade.

 

 

 

6.

 

Joseph nam dat eselkijn

 

al bi der hant.

 

Si quamen bi schoonre sonnen

 

in dat Egiptenlant.

 

Egipten is een seer goede stat,

 

daer Joseph ooc die herberghe bat

 

seer ellendich.

 

Maria die span veel goedes gaerns

 

mit haren handen.

 

 

 

7.

 

Maria die conde spinnen

 

dat vrouwelijn.

 

Joseph die conde timmeren;

 

si gheneerden sich fijn.

[p. 2113]

 

Doe Joseph niet meer timmeren can,

 

doe was hi also ouden man,

 

hi haspelde garen.

 

Jesus droech dat gaernken te huus

 

den riken ende den armen.

 

 

 

8.

 

Den heilighen gheest den hadden wi gheern,

 

al beiden wi lanc.

 

Wi willen noch van heer Jesus singhen

 

enen niewen sanc,

 

hoe lieve dat sijnre moeder was,

 

doe hi in haren armen lach

 

al onverborghen.

 

So wie heer Jesus minne draghet,

 

die en derf niet sorghen.

 

 

 

9.

 

Doe Jesus in der cribben lach,

 

dat heilighe kint,

 

drie heilighe coninghen tot hem quamen

 

uut Orient.

 

Si offerden daer drie gaven stout:

 

merre, wirooc ende gout,

 

si waren reine.

 

Dat kint dat is der enghelen heer,

 

der werelt ghemeine.

 

 

 

10.

 

Doe Herodes dat vernam,

 

die felle tyran,

 

dat dat kint gheboren was,

 

hi wert seer gram.

 

Hi sinen cnechten doe gheboot,

 

dat si brachten die kinder ter doot

 

so wredelike;

 

daer om so sijn si nu ghecroont

 

int hemelrike.

 

 

 

11.

 

Die enghel in der middernacht

 

tot Joseph quam:

 

‘Joseph vrient, staet op ghereet,

 

schaffet u van dan!

 

Herodes heeft der kinder ghedodet veel,

 

het gaet der nu al uut den speel

 

om Jesus wille.’

 

Joseph voer tot Egipten wert

 

in eenre stille.

[p. 2114]

 

12.

 

Doe Jesus aen den cruce clam,

 

die heilighe man,

 

ende Maria sijn lieve moeder

 

tot hem quam,

 

haer herte dat was in groter noot,

 

hi leet voor ons den bitteren doot

 

so minnentlike.

 

Dat sullen wi in ons hertken draghen

 

stedelike.

 

 

 

13.

 

Jesus is die beste weert,

 

dat weet ic wel;

 

daer hi aen der tafelen sit,

 

daer vaert men wel;

 

hi is die weert ende hi salt ooc sijn,

 

hi quijt die cost, hi betaelt den wijn:

 

dat doet hi gheerne.

 

Ic waer so gheerne nae deser tijt

 

in sine taverne!

 

 

 

14.

 

So wille wi dan heer Jesus bidden

 

om ene bede,

 

dat hi ons gheve nae deser tijt

 

sinen ewighen vrede,

 

ende daer toe ooc sijn soete aenschijn

 

ende mitten enghelen blide te sijn

 

eweliken.

 

Wie Jesus in sinen herten draghet,

 

den maket hi rike.

1, 8. Mer, bijgev., de voorslag bestaat in de melodie. - 2, 3. hosen = kousen. vgl. hiervoren III, nr. 535, bl. 2098 vlg., A, 5 en B, 5: ‘Ons is een kindekyn geboren’, 8, 3. - 4, 4. Vgl. het onmiddellijk voorgaande lied, 12, 2. - 5, 3. t.: Joseph was. - 6, 5-7. vgl. H.v.F., ter hierna a.p., bl. 64, str. 4. - 8, 9. Vgl. str. 1. - 13, 9. Vgl. hierna het lied: ‘Tis goed in Gods taverne te gaen’.

Tekst.

Hoffmann v.F., Niederl. geistl. Ldr., nr. 24, bl. 59, zonder wijsaanduiding. De aanvang der tweede strophe maakt het begin uit van de eerste strophe der Duitsche lezing: ‘Do Jesu Christ geboren wart // do was es kalt’. H.v.F., die dezen Duitschen tienstrophigen tekst mededeelt, herinnert aan de nauwe betrekkingen, die vroeger bestonden tusschen Duitsche en Nederlandsche kloosters eener zelfde orde, en waaruit tusschen beide landen wisseling van geschriften en liederen ontstond. Dezelfde schrijver weet niet uit te maken, of bovenstaande Nederl. tekst eene omwerking van het Duitsch is, dan wel zelf tot de Duitsche lezing aanleiding

[p. 2115]

gaf. Over de Duitsche bronnen, zie verder Böhme, Altd. Lb., nr. 523, bl. 628, en Erk u. Böhme, Deutscher Liederhort, III, nr. 1950, bl. 655. - Aangehaald door W. Moll, Johannes Brugman, 1854, II, bl. 159, met verzending naar Rud. Hoffmann's Leben Jesu nach den Apocryphen, Leipzig 1851, bl. 145.

Melodie.

Böhme, t.a.p., naar het Lb. van Haym von Themar, 1590; - naar dezelfde bron, Bäumker, Das kath. deutsche Kirchenlied, I, nr. 147, bl. 402, en Erk u. Böhme, t.a.p. Deze laatsten teekenen daarbij aan: ‘Wunderlich fremd, unserm Tongefühl zuwider, klingt das mollis der beiden vorletzten Zeilen in das mixolydisch herein’. Het is echter te veronderstellen, dat de ♭ bij het woord hertken, in de eerste strophe, daar niet behoort. - Vgl. hierna de melodie ‘Te lucis’, enz., die dienst doet voor het lied: ‘Heer vader, hebt den ewigen loff’.

Volgens Dit is een schoon suyverlijck boecxken (geest. goedk. Antw. 1570), Amst., Corn. Claesz., z.j., bl. 6 r^o (zie hiervoren III, bl. 1844), werd het lied: ‘Het is heden den dach van vroolijckheyt’ voorgedragen ‘,op de wijse; Doe Jesus ghebooren wert’.