Het oude Nederlandsche lied. Deel 2

[p. 1718]

448. Eylacen, ick mach wel claghen.
(Klaaglied van Don Frederico, 1573)

1.
‘Eylacen, ick mach wel claghen
tot u, o mijn oude vaer,
hoe sal ick moghen verdraghen
dit bitter lijden swaer!
Met beven ende schromen
claghe ick u mijn verdriet,
dat ick in Hollant ben ghecomen,
Godt verderf hem, diet my riet!

2.
‘Dit derf ick niemandt wijten
dan u, stede van Amsterdam,
ghy dedet niet dan roepen ende crijten,
tot dat ick in Hollant quam;
daer op soo quam ick loeren,
op u belofte certeyn,
ten was niet dan der Geusen voeren,
soo ghy seyt, haer macht was cleyn.

[p. 1719]

 

3.

 

‘Ick betroude dat door raet der papen;

 

dat is my nu misluckt;

 

dat bedde daer ick meende te slapen,

 

dat is my nu ontruckt;

 

van Rammekens moest ick ruymen,

 

dat maect my therte seer bang,

 

Termuyen meenden wy te sluymen,

 

maer waren daer oock veel te lang.

 

 

 

4.

 

‘Mijn beloften achten sy cleyn van waerden,

 

mijn boosheyt een yeghelick ruyckt,

 

die ick al binnen Naerden,

 

en te Haerlem heb ghebruyckt;

 

daerom sy malcander sweeren,

 

en doen my wederstoot,

 

sy spreken: laet ons dapperlick weeren,

 

wy en moghen niet quader als doot.

 

 

 

5.

 

‘Ist dat ick wt Hollant moet wijcken,

 

en Zeelant met schanden verlaet,

 

soo sullen my de lieden na kijcken,

 

waer ick gae byder straet;

 

een yeghelijck sal segghen:

 

daer gaet Duckdalven soon,

 

die Hollant moeste laten legghen;

 

sulck schempen ben ick niet ghewoon.

 

 

 

6.

 

‘O stadt, ghy moecht wel beven,

 

die daer leyt aen de watercant,

 

wanneer ick Hollant moet begheven,

 

soo coem ick u ter handt,

 

ick sal u plonderen ende rooven

 

u kisten ende cantooren schoon,

 

ghy mocht my wel ghelooven,

 

want het is u verdienden loon.’

 

 

 

7.

 

De landen te verderven,

 

daer toe zijt ghy ghesint,

 

dat soude moeten besterven,

 

dat alder iongste kint;

 

maar Godt sal niet ghelijden

 

soo grouwelicken moort,

 

sy sullen haar noch verblijden,

 

als ghy sult wesen verstoort.

[p. 1720]

 

8.

 

Ghy steden onghewonnen,

 

blijft vroom tot deser tijt,

 

diet quaet aen u begonnen,

 

die zijn haer macht meest quijt;

 

dus wilt Godt dancken en loven,

 

hy maeckt u cloeck en stout,

 

die cracht coemt u van boven,

 

dat ghy u soo vromelick houdt.

 

 

 

9.

 

Oorlof, ghy borghers allen,

 

u steden doch wel bewaert,

 

ghelooft nu gheen schoon kallen,

 

al van den Spaenschen aert;

 

die wreede macht wt Spaengien,

 

wilt stellen achter de handt,

 

dat de loffelicke Prins van Oraengien

 

mach regeren zijn eyghen vaders landt.

2, 6. rekenend op uw belofte. - 3, 5. In Augustus 1573 werd Rammekens beschoten door Karel van Boisot, een Watergeus en werden de daarin zijnde Spaanschen tot overgave gedwongen. - 3, 7. t.: Termuyen, enz.; de zin is: te Arnemuiden dachten wij te smullen. - 8, 3. t.: dit quaet.

Tekst.

Een nieu Geuzen lb., 1581, bl. 48 r^o, onder de ‘Oorlof liedekens van Duckdalve’, met opschrift: ‘van Don Frederico synen soon. Op de wijse Rijck Godt wie sal ick claghen / etc.’, hierboven weergegeven; - Dr. J. van Vloten, Nederl. Geschiedzangen, 1852, II, bl. 69; - H.J. van Lummel, Nieuw Geuzenlied-boek, nr. 65, bl. 154; - Dr. A.D. Loman, Twaalf Geuzeliedjes, 1872, nr. 9.

John Lothrop Motley, De opkomst der Nederl. Republiek, vertaald onder toezigt van Dr. R.C. Bakhuizen van den Brink, 2^de druk, 's-Grav. 1860, III, bl. 117, leert, hoe Don Frederik, tijdens het beleg van Haarlem (dat duurde van 11 December 1572 tot 12-Juli 1573) aan zijn vader verlof deed vragen tot het opbreken van het beleg, en hoe deze den afgevaardigden bode Don Bernardino de Mendoza terugzond, met dit antwoord: ‘Zeg Don Frederik, zoo hij niet besloten is het beleg voort te zetten tot dat de stad ingenomen is, dat ik hem niet langer voor mijn' zoon erkennen wil, wat ook vroeger mijne meening mag geweest zijn. Komt hij in het beleg te vallen, dan wil ik zelf het komen voortzetten, en mogten wij beide omkomen, dan zal de Hertogin uit Spanje daartoe overkomen.’

Melodie.

Zie hiervoren I, nr. 184, bl. 681: ‘Rijc God, wie sal ic clagen’. Don Frederik's klacht is aldus een pastiche van dezen laatsten tekst.