Het oude Nederlandsche lied. Deel 2

[p. 1553]

416. Wie wil hooren singhen.
(Van den Coninck van Castilien, 1506)

A.

1.
Wie wil hooren singhen
een druckelijc nieu liet,
van die coninc van Castilien,
hoe dat hi wten lande schiet.

2.
Trompetten ende claroenen
dede hi so seere slaen,
dat si alle souden comen
die met hem wilden gaen.

3.
Als si opt water quamen,
daer geschieden iammer groot;
die scepen vlogen van malcander,
si waren alle in grooter noot.

4.
Die coninc sprac: ‘Joanna,
wel edel vrouwe mijn,
dit is bi uwen schulden,
dat wi in desen noode zijn.’

5.
Die coninc totten stierman sprac:
‘wel edel stierman fijn,
nu brenget mi weder te lande;
mi en roect niet waer wij zijn.’

6.
Die stierman fyn totten coninc sprac:
‘wel edel heere mijn,
ic en can u niet te lande gebrenghen,
ic en weet niet waer wi zyn.’

[p. 1554]

 

7.

 

Die coninc viel ootmoedelijc

 

op beyde zijne knien:

 

hi badt gode van hemelrijck,

 

dat hem gracie mocht geschien.

 

 

 

8.

 

Die stierman totten coninc sprac:

 

‘wel edel here mijn,

 

mi dunct ic hoore die vogelen singhen,

 

ic hope het sal wel zijn.’

 

 

 

9.

 

Doen si in Engelant quamen,

 

men hiet hem willecoem zijn;

 

men scanc hem daer te drincken

 

den alderbesten wijn.

 

 

 

10.

 

Van daer so gingen si seylen

 

al na dat Spaensche lant,

 

met zijnder edelder vrouwen,

 

al in behoudender hant.

1, 2. druckelijc = treurig. - 7, 2. tekst: zijn. - 10, 3. sic Willems; t.: tot zijnder, enz. Filips gemalin vergezelde hem op den tocht, zooals overigens blijkt uit str. 4.

Och, wie wilt hoeren zynghen.
B.

1.
Och, wie wilt hoeren zynghen
een droeflic nuwe lied,
al vanden coninc van Castille,
hoe dat hy in Spanghe reet.

2.
Ze deden zyn claroenen,
die trompetten slaen,
om dat zy zouden comen
die met hem te water souden ghaen.

3.
Als zy te water quamen
doe ghesciede dat iammer groet;
die scepen vloghen van cante,
och, zy waren in groeter noet.

[p. 1555]

 

4.

 

‘Och, stuerman’, seit hy, ‘stuerman,

 

och lieve stuerman fyn,

 

och, helpt ons weder te lande,

 

ic en weyet niet waer wy zyn.’

 

 

 

5.

 

- ‘Och, coninc van Castilie,

 

ghenaedighe heere myn,

 

ic en can u niet te lande gebrynghen,

 

ic en weet niet waer dat wy zyn.

 

 

 

6.

 

‘Och heere,’ sprac zyn stuerman,

 

‘ic ben in groeten druc,

 

dat ic myn edel heere

 

hebbe gebracht int ongeluck.’

 

 

 

7.

 

Die coninc viel oetmoedelic

 

op beide zyne knien;

 

hy bat God ende Maria,

 

dat hem zyn ghenaede mocht gescien.

 

 

 

8.

 

Die stuerman sprac totten coninc:

 

‘nu hebbe ic goeden moet,

 

ic hore die voghel zynghen,

 

ic hope tsal al zyn goet.’

 

 

 

9.

 

Daer na quam hy in Spanghe,

 

al in dat verre lant;

 

och, wy zullen alle beweinen,

 

dat hy oyt in Spanghe quam.

 

 

 

10.

 

Och Hollant, Brabant, Zeelant,

 

och Vlaendre boven al,

 

wy sullen langhe beweinen,

 

dat hy oyt in Spanghe quam.

1, 1. t.: wild. - 1, 2. ruwe leed. - 1, 3. van des. - Castile. - 1, 4. Spaghe, voor Spāghe = Spanghe. - 2, 1. clarone. - 2, 2. troepette sclaen. - 2, 3. zoude. - 2, 4. te wale sande ghaen. - 3, 1. te wale. - 3, 2. doe ghesciet dat rama. - 3, 3. cate. - 3, 4. groete. - 4, 1-2. sturman. - 4, 2. fin. - 4, 3. weder, bijgev. - 4, 4. weyet, bijvorm van weet. - 5, 2. ghenaede. - 5, 3. ic en kan her, kan ook zijn haar, d.i. het schip. - 5, 4. warde wy zyn. - 6, 1. heere, bijgev. - sturman. - 6, 2. groete. - 6, 4. gebrach in ongeluch. - 7, 2. ob beide zyn knien. - 7, 3. en Marie. - 8, 1. totten, bijgev. - 8, 2. goede. - 8, 3. voghele. - 8, 4. het tsal. - 9, 1. Spaghe. - 9, 2. verre, bijgev. - 9, 3. beweine. - 9, 4. noyt in Spaghe. - 10, 3. beweine. - 10, 4. noyet in Spaghe.

[p. 1556]

Tekst.

A. Antw. lb., 1544, nr. 167, bl. 252, ‘van den Coninck van Castilien’; - daarna Uhland, Volksldr., 1844, nr. 175; - Willems, Oude Vl. ldr., nr. 27, bl. 59; - Dr. J. van Vloten, Nederl. geschiedzangen, 1852, I, 163; - L. de Baecker, Chants hist. de la Flandre, 1855, bl. 245. - Aangeh. door Dr. P. Fredericq, Onze historische volksldr., nr. 43, bl. 53. - Cornelia Cath. van de Graft, Middelndl. historieldr., 1904, nr. 19, bl. 126; volledige tekst, met aant. en opgave van de historische bronnen. Filips de Schoone, zoon van Maximiliaan I en Maria van Bourgondië, in 1496 in het huwelijk getreden met Johanna, dochter van Ferdinand den Katholieke en Isabella van Castilië, aanvaardde na den dood van deze laatste (1504) het wapen en den titel van Koning van Castilië. In 1506 vertrok hij met zijne gemalin naar Spanje, ten einde bezit te nemen van het hem toegevallen rijk; maar op zee door een zwaren storm overvallen, zag hij zich verplicht eene Engelsche haven binnen te loopen en werd gedurende drie maanden door Hendrik VII in Engeland opgehouden.

B. A. Ricour, Bulletin du Comité flamand de France, Dunkerque, I (1856), bl. 177, naar een 16^de-eeuwsch Hs. van de Bibliotheek te Dowaai, dat echter niet terug te vinden is.

Het lied ‘van den timmerman’ (zie hiervoren I, nr. 40, bl. 217) heeft denzelfden aanvang en denzelfden strophenbouw; de zangwijs van dit laatste zou hier dus kunnen toegepast worden.