Provo. De geschiedenis van de provotarische beweging 1965-1967
(1985)–Roel van Duyn–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 234]
| |
 Witte fietsen als Provo's steun voor de verkiezingscampagne van Cees Egas.
| |
[pagina 235]
| |
6 Provo wordt ‘opgeheven’De tekst van Het witte gevaar is door mij op 1 november 1966 bij deze uitgever ingeleverd. Dat Provo, als organisatie en beweging, geen jaar meer voor zich had, bevroedde ik toen niet. De documenten en knipsels die deze laatste periode belichten kan ik in dit hoofdstuk dus niet vooraf laten gaan door een beschrijvend verhaal uit mijn geschiedenisboekje. Ik beperk me deze keer tot het volgende chronologische overzicht:
Begin november 1966: van de 74 klachten die in de periode van 19 maart tot midden oktober bij de Amsterdamse officier van justitie zijn ingediend tegen het optreden van de politie, zijn er 9 gegrond verklaard. Bij deze 9 zijn er 4 van mensen die zich mishandeld achtten op 19 maart, op de Prinsengracht, tijdens de opening van de tentoonstelling over het optreden van de politie. De politiemannen die op 19 maart met de wapenstok de Prinsengracht ontruimden worden niet vervolgd. Wél echter wordt disciplinair opgetreden tegen hun verantwoordelijke superieuren. 30 november: de ontslagen hoofdcommissaris van politie, Van der Molen, vraagt voor het ambtenarengerecht nietigverklaring van het ontslagbesluit. Dat ontslag was door de regering (verantwoordelijke minister van binnenlandse zaken: Smallenbroek) gegeven, onder protest van burgemeester Van Hall. Maar Van der Molens ontslag wordt niet ongedaan gemaakt. December: een Revue-enquête wijst uit dat 71% van de Nederlanders voor de monarchie is en 15% voor de republiek. Maar liefst 37% vindt dat de provo's in het gevang moeten. Kerstmis: overal demonstraties tegen de Amerikaanse bombardementen op Vietnam. In Leeuwarden verstoren 40 tot 50 provo's de nachtmis in de Sint-Bonifatiuskerk onder het uitdelen van pamfletten: ‘Na de psalm weer napalm?’ 10 januari 1967: bij het huwelijk van prinses Margriet in Den Haag ontploffen enkele rookbommen. 18 januari: in Limburg beschuldigen provo's navo-generaal von Kielmansegg oorlogsmisdaden in Polen (1939) te hebben gepleegd. V.K. wordt niettemin gehandhaafd. Februari: provo's proberen in verschillende steden boer Koekoek te verhinderen propaganda-avonden te houden. In Kopenhagen houden provo's een ‘generale repetitie’ voor het - in juni te sluiten - huwelijk van de Deense prinses Margarethe. Met rookbommen uiteraard. De politieke partijen maken zich op voor de kamerverkiezingen. Oud-staatssecretaris Cees Egas (pvda) is Provo-kandidaat voor | |
[pagina 236]
| |
 Bernard en Luud voor het stadhuis. Luud volgt Bernard op als Provoraadslid.
het presidentschap van ons land. ‘Ik ben provo in de pvda’. Eind februari: Bernard de Vries stelt zijn raadszetel ter beschikking. Als reden geeft hij op: te kleine behuizing en géén telefoon. Luud Schimmelpenninck, nummer drie op de lijst, volgt hem op. Irène Donner-van de Weetering, nummer twee, laat zich passeren omdat zij Luud de aangewezen man vindt om het Witte Fietsenplan te verdedigen. In de pers spreekt men over een schisma tussen de ‘straatprovo's’ en de ‘intellectuele provo's’. Ed van Thijn klaagt in de gemeenteraad dat er niets komt van de instelling van een door hem voorgestelde commissie burgerij-politie. 3 maart: in zijn laatste raadsvergadering eist Bernard de Vries het ontslag van de heer Van Hall. Toen Koosje Koster door de politie op het bureau werd ontkleed was - aldus Bernard - Van Halls commentaar dat ‘het meisje het aan zichzelf te danken had’. Toen boer Koekoek in Frascati (Provo-centrum) wilde vergaderen en Koekoeks knokploeg met ploertendoders optrad gaf de politie ‘de boeren’ hulp. Van Hall verdedigt zich mat tegen Bernards beschuldigingen maar blijft voorlopig nog zitten. Maart: Robert Jasper Grootveld stelt tijdens een lezing in Leiden dat Provo een misverstand is van God Jan-publiek. 10 maart: een explosie beschadigt het van Heutsz-monument. Provo's in Parijs roeren zich. Het internationale provotariaat demonstreert er op straat. Medio maart: Luud Schimmelpenninck en anderen distantiëren | |
[pagina 237]
| |
zich van de aanslag op Van Heutsz, het is ‘een domme daad’ voor persoonlijke rekening. Luud maakt bekend dat Provo een ‘Ekonomies Terroristiese Raad’ heeft opgericht, die economische schandalen aan het licht zal brengen. Allereerst het failliet gaan van de bank Texeira de Mattos. 18 maart: in Amsterdamse boekhandels wordt het Provocartoonblad God, Nederland en Oranje door rechercheurs in beslag genomen. Het zou beledigend voor de koningin zijn. 23 maart: de rechter noemt, in de zaak tegen de 19-jarige Diewertje K., de Provo-boot een ‘broeinest van criminaliteit’. Het Nieuws van de Dag meldt dat er op dit vaartuig schurft heerst.  Luud als kikvorsman bij de Provo-boot.
3 april: jongeren die vanaf het Centraal Station gekomen zijn (‘csjeugd’) vernielen de Provo-boot. De politie heeft lang staan toekijken. Provo nodigt de vernielers uit om te komen praten. 4 april: Provo verbroedert zich met de cs-jeugd. Beiden zullen gebruik maken van de voormalige Apollobioscoop aan de Haarlemmerdijk. Provo verkoopt zijn boot voor huisvesting van zwervende, buitenlandse jongeren. 5 april: een groep van tachtig mariniers slaat nozems en provo's uit de hal van het Centraal Station. ‘Marine maakt schoon schip,’ juicht De Telegraaf. Na klachten van de winkeliers aan de Haarlemmerdijk besluiten b & w het Apollotheater voorlopig te sluiten. Van Hall wordt op het matje geroepen bij minister-president Piet de Jong, die eist dat het nu uit moet zijn met de ordeverstoringen in de hoofdstad. Het kabinet is in gespannen afwachting van het rapport-Enschedé over de gezagshandhaving in Amsterdam. 6 april: 200 matrozen rukken over de Haarlemmerdijk op naar het Apollotheater om er provo's en nozems te zoeken. Officieren bewegen hen tot afmarcheren. Robert Jasper: ‘Zij zijn in dienst verplicht hun haren kort te laten knippen en daarom zijn ze jaloers op ons.’ 7 april: de 80 matrozen krijgen twee dagen licht. Een Provodelegatie nodigt ‘het maritieme provotariaat’ uit voor een feest, met vertoning van de film De Jantjes. Kapitein ter zee De Jong vertelde Jantjes op weg naar de Provo-bioscoop op de Nieuwendijk. Klaar voor de aanval.
de delegatie dat de marine zich toch niet kan vereenzelvigen met de ideeën van Provo. ‘Er kan geen sprake zijn van verbroedering,’ licht hij toe, aangezien men onbekend is met het bestaan van het maritieme provotariaat. 15 april: Provo verspreidt De Teleraaf, een pseudo-Telegraaf. Oplage 20 000 exemplaren, gedrukt bij de Volkskrant. 17 april: een Vietnam-mars loopt uit op een complete chaos. 19 april: minister-president De Jong ontkent in de Tweede Kamer dat burgemeester Van Hall besloten zou hebben af te treden. Deze verklaart zelf tot zijn pensioen, in 1969, aan te willen blijven. 20 april: het rapport van de commissie-Enschedé komt met vernietigende conclusies voor het beleid van de Amsterdamse burgemeester. 24 april: de ruiten van het Griekse consulaat, dat een dictatuur vertegenwoordigt, worden ingegooid. Demonstraties en bijtende politiehonden in de stad. Bij het Huis van Bewaring op de Amstelveenseweg wordt gedemonstreerd voor de vrijlating van Hans Metz, die daar voor God, Nederland en Oranje zit. | |
[pagina 238]
| |
1 mei: na een demonstratieve 1 mei-optocht ernstige ongeregeldheden in het centrum van Amsterdam. 10 mei: minister-president De Jong draagt burgemeester Van Hall voor voor ‘eervol ontslag’. Wethouder Koets voelt zich daardoor ‘grotelijks belazerd’. 15 mei: de ‘opheffing’ van Provo in het Vondelpark. Nieuwe activiteiten worden aangekondigd, zoals de uitgave van een Witte Krant. Sommigen roepen: ‘Van Hall terug!’ Luud Schimmelpenninck laat weten door te gaan in de Raad. Er worden bananen gerookt. 17 mei: de waterpolitie entert in de Amsterdamse haven de Provoboot, die op weg was naar een andere ligplaats. 28 mei: ir. A. de Gier, ‘verkeersmisdadiger en stedebouwkundig misdadiger no. 1 in Amsterdam’ (volgens de ‘Subversieve Brief’ uit Provo nr. 7) springt voor de Amsterdamse rechtbank in de bres voor vier provo's (Rob Stolk, Hans Metz, Luud Schimmelpenninck en Roel van Duyn), die wegens opruien en het verspreiden van opruiende geschriften terechtstaan. 31 mei: de 21-jarige typograaf Peter Bronkhorst wordt tot 12 weken gevangenisstraf veroordeeld wegens belediging en belemmering van en wederspannigheid tegen de politie alsmede diefstal van de Nederlandse vlag. 21 september: de Zweedse Provo-beweging draagt zichzelf op symbolische wijze ten grave. Dezelfde dag stelt in Amsterdam de ‘Provoliquidaatsiecommissie’ een ultimatum aan de gemeenteraad. Die moet een aantal jeugdproblemen oplossen door bijvoorbeeld de kerk van de Vrije Gemeente aan de Weteringschans ter beschikking te stellen en een Speelstraat in de Nieuwmarktbuurt open te stellen. Luud Schimmelpenninck distantieert zich ervan. 18 oktober: in het Tijdschrift voor de Politie eisen mr. A. Heijder en J. Valken de eer op van de opheffing van Provo. Het zou te danken zijn aan het juiste antwoord van de politie op de ordeverstoringen. 1 november: de gemeenteraad van Amsterdam besluit demonstreren zonder vergunning in beginsel toe te staan. Er moeten door de organisatoren 24 uur van tevoren alleen nog wat formulieren worden ingevuld. Luud Schimmelpenninck stemt tegen omdat het ‘slechts een schijnverbetering is’. De Utrechtse hoofdcommissaris H.W. Offers legt, in een lezing over de openbare orde, uit dat gezag niet meer vanzelfsprekend is. Men heeft volgens hem ontdekt dat gezagsdragers ook maar gewone mensen zijn, die zelfs in kritieke situaties ernstige fouten kunnen maken. Het proces van ontmythologisering van het gezag is ingezet en zal voortduren. | |
[pagina 239]
| |
 Roel bij de opheffing van Provo, in het Vondelpark.
| |
[pagina 240]
| |
uit Provo nr. 14
| |
[pagina 241]
| |
Uit Provo nr. 15
| |
[pagina 242]
| |
Eerste intervjoe met Miss Blanche Het geluid van hoefgetrappel klinkt plotseling in zijn oren. Dat is om vier uur 's nachts in de Leidsestraat ongewoon en angstaanjagend, want als subversieve jongen denk je dan direkt aan politie. Ik laat de lijmpot en de pamfletten in de gracht vallen. Terwijl ik nerveus m'n handen droog probeer te wrijven hoor ik het paard van achteren op me af komen. Ik kijk om en sta verstomd. Op de witte schimmel zit een jonge vrouw. Ze is blond, draagt een rode jas, witte rijlaarzen en aan haar zij zie ik een zweepje. Ik gebruik eenvoudige woorden omdat ik deze eerste ontmoeting met Miss Blanche door bloemrijker woordkeus niet ongeloofwaardig wil maken, anders had ik geen moeite gehad het proza hier met poëzie af te wisselen. ‘Dat is jammer van de pamfletten!’ lacht ze. ‘Ben je bang voor me?’ ‘Ik dacht dat je politie was.’ ‘Juist het tegenovergestelde. Ik ben Miss Blanche.’ Ze is erg vriendelijk. Ik kan alles niet zo snel verwerken en stotter maar wat. Ze vraagt of ik een provo ben, wat ik gelukkig kan bevestigen. ‘Provoos hoeven met bang te zijn voor Miss Blanche.’ En als ik mijn naam genoemd heb, zegt ze verrast dat ze juist iemand als ik nodig heeft. ‘Wil je met me meegaan om te praten?’ Ik neem de uitnodiging aan. Ik ga achter haar op het paard zitten en Miss Blanche rijdt mij door de nauwe straatjes van de binnenstad. Bij de Hartenstraat gekomen blijkt deze versperd te zijn door geparkeerde autoos. ‘Er overheen, Sneeuwwitje!’ spoort Miss Blanche aan. In vliegende vaart vliegt Sneeuwwitje over de daken van de blikken obstakels. Zoiets heb ik nog nooit beleefd, toch ben ik niet onder invloed van LSD of zo. Bij een grachtenhuis staat Sneeuwwitje stil. Miss Blanche leidt Sneeuwwitje een poortje in en wenkt mij haar het huis binnen te volgen. Na veel trappen komen wij bij een zolder, die van Miss Blanche blijkt te zijn. Als ze het licht aandoet zie ik dat de zolder, hoewel groot, ons weinig plaats meer biedt. De zolder is volgestouwd met alle mogelijke artikelen: stapels boeken, platen, huishoudelijke apparaten zoals elektriese kookplaten, koffiepotten, slagroomkloppers, strijkijzers en aan rekken hangende jurken, rokken en zelfs bontmantels in overvloed. Ik kijk haar verbaasd aan. Ze zet een aantal elektriese broodroosters en kookplaten aan, die een prettige warmte beginnen te verspreiden. Zij gaat komfortabel op een berg lingerie zitten, ik op een stapel boeken. Ze kijkt trots. - Waarom rijd jij 's nachts paard in Amsterdam?! begin ik dit verwonderlijke vraaggesprek. - Ik moet je een heleboel vertellen. Het verhaal begint ongeveer een jaar geleden. Ik had toen vage ideeën over vrouwenemancipatie en ik vatte het plan op om een baan te zoeken. Ik was toen nog getrouwd met een man, iemand van de justitie. Z'n naam kan ik niet noemen, sorry. Het is een van die rechters waar de provoos mee te maken hebben gehad. Ik wilde dus werken. Maar als wat? Ik wist het niet en tenslotte ben ik op een advertentie afgegaan die me erg eksklusief leek. Er werd een aantrekkelijke jonge vrouw gevraagd, met wat toneelervaring, voor een grote firma. | |
Erg gek Het was erg gek. Het bleek dat de British American Tobacco Company iemand zocht die in het dagelijks leven de rol van Miss Blanche moest gaan spelen om zodoende reklame te maken voor die sigaretten. Dat merk deed het niet zo best meer. Nou, het leek me wel wal, want ik had vroeger een tijdje op de toneelschool gezeten en ik dacht: ik ben erg vrij in dat baantje en het verdient behoorlijk. Maar m'n man vond het niets. Hij vond het eksentriek en belachelijk. Al z'n kennissen zouden het idioot vinden want hun vrouwen schaamden zich al als ze een gewone, eerbare baan namen. De naam van de bekende mr. ... zou te schande gemaakt worden. Hij vond dat ik maar rustig in zijn schaduw verder moest leven en thuis op de kinderen moest blijven passen. - En heb je dat baantje toen toch genomen? Ik heb nooit gehoord dat de British zo'n Miss Blanche in dienst heeft gehad. - Oorspronkelijk ben ik met ze in zee gegaan. | |
[pagina 243]
| |
Voordat ik in funktie trad zou ik een week lang geïnstrueerd worden door een of andere reklame-psycholoog. Die week heb ik gedaan, maar toen ben ik van gedachten veranderd. De ruzie met m'n man en de gebeurtenissen met de provoos waren er de oorzaken van dat ik een geestelijke krisis doormaakte. Met m'n man brak ik. Achteraf geloof ik dat de klap voor hem groter geweest is dan voor mij: z'n autoritair zelfvertrouwen is erdoor ondermijnd. Ik brak niet alleen met hem omdat hij niet wilde dat ik dat baantje nam, maar vooral door jullie... Doordat hij een provo tot een gevangenisstraf veroordeelde wegens een onbenullig vergrijp, niet-doorlopen geloof ik. Met de British heb ik na die week dus ook gebroken. De provo ideeën over de verslaafde konsument brachten me zover. Ik begon in te zien dat ik in m'n baantje niets dan een verborgen of op z'n best openlijke verleidster zou zijn voor een produkt dat nergens goed voor is. Waarop alleen maar afschuwelijke winsten worden gemaakt door een kleine groep kommersiële profiteurs, terwijl twee miljard mensen op deze wereld nog geeneens behoorlijk te eten hebben. Als vrouw voelde ik me misbruikt voor de reklame van de misselijk makende middenstand. Ik ging erop letten en merkte dat gemiddeld één op de vijf advertenties in de een of andere vorm vrouwelijk seks-appeal als lokmiddel gebruiken. Ik begreep dat de vrouw van reklame-instrument tot provokatriese van de reklame moest worden en nam ontslag. Mijn Miss Blanche-kleren hield ik en het paard Sneeuwwitje heb ik maar meegenomen. Vroeger reed ik veel op Duindigt, maar tegenwoordig rij ik alleen nog een enkele keer 's nachts in Amsterdam. Overdag kan het niet vanwege het autoverkeer. Maar 's nachts herstel ik het evenwicht tussen natuur en techniek... Jullie zeggen autoterreur en dat is ook zo. Ik had met iedereen gebroken. Niemand van m'n oude kennissen wilde ik meer zien. Ik wilde iets doen. Ik wilde met de provoos samen gaan werken, maar ik wist niet hoe. Ik heb oppervlakkig kontakt gehad met een paar jongens van provo, maar ik kon niets bedenken waarmee ik hen werkelijk waardevol kon helpen. In het geheim begon ik voor mezelf te provoceren en ik wachtte op een geschikte gelegenheid om op te gaan treden als een openlijke, anti-kommersiële Miss Blanche. | |
Één-persoons-hoeren - Waarom denk je dat juist nu de gelegenheid is om in het Magies Sentrum op te treden? - Provo moet je zien als de opening van een schaakpartij heb jij terecht geschreven in Het witte gevaar. Eerst hebben jullie een gambiet gespeeld: een paar pionnen geofferd om in de aanval te komen. Hans Tuynman en andere provoos gingen de bak in. De aanval kregen jullie, maar volgens mij heeft de tegenstander zijn stelling nu beveiligd en dreigt de aanval dood te lopen. Daarom is het nu de tijd om de witte dame in het spel te brengen om een verblindende klap toe te brengen. En ik ben de witte dame. Zij moet in het spel gebracht worden om zich te wreken op de vijandelijke stelling. - Is de wraak niet tegenstrijdig aan de emancipatie van de vrouw? - Nee. De ‘emancipatie’ van de vrouw zoals die er nu voorstaat is niets dan aanpassing aan het mannenwereldje. De ‘geëmancipeerde’ vrouwen slagen er niet in aan het mannenwereldje een originele bijdrage te leveren. Of de vrouwen laten hun borsten met silikonen inspuiten om lustvoorwerpen voor de mannen te zijn, òf ze worden kantonrechter in Sneek om de mannen te imiteren. In geen van beide gevallen zijn ze de revolutionerende faktor in de maatschappij die ze zouden moeten zijn. Relatief zijn die vrouwen nog bevoordeeld, want de massa der huisvrouwen zijn nog steeds onderbetaalde één-persoonshoeren. Dr. Trimbos heeft gezegd dat de emancipatie van de vrouw pas een feit zal zijn wanneer de paus van Rome of de president van Amerika een vrouw zal zijn. Ik geloof juist dat dan de definitieve nederlaag van de emancipatie van de vrouw aan de man bereikt zal zijn, want dan heeft ze zich tot in de laatste en laagste konsekwentie van de autoritaire mannenmaatschappij onderworpen. Stel je voor dat de oorlog in Vietnam niet door Johnson maar door een vrouw geleid zou worden! Terwijl het toch een absolute noodzaak is, dat elke gefrustreerde groep in deze maatschappij zoals de vrouwen zijn energie voor vernieuwing en niet voor aanpassing gebruikt. De provoos zeggen het provotariaat is de laatste revolutionaire klasse in de welvaartslanden. En ik zeg dat de vrouwen de laatste revolutionaire sekse in de welvaartslanden zijn. Zij moeten zich wreken op de bolwerken van het heersende geslacht, de Autoriteiten en hun kommersiële Tempels, waarnaartoe de huisvrouwen elke dag hun bedevaartstochten maken. Het zijn bijna uitsluitend mannen die als Autoriteiten optreden en de gang van zaken bepalen in de warenhuizen. | |
[pagina 244]
| |
Totale revolutie De vrouwen kunnen door hun wraak een nog belangrijker aandeel leveren in de lieverevolutie dan het provotariaat, omdat ze als massa voor de kapitalistiese ekonomie van vitaal belang zijn. Bovendien sluit hun vrouwelijk karakter zich prima aan bij de aard van de lieverevolutie. Door die wraak, waartoe ik oproep, zullen zij zich pas werkelijk bevrijden. Irène van de Weetering heeft het witte wijvenplan ontworpen en dat is erg goed, maar het is niet meer dan één aspekt van de zich emanciperende vrouw. Ze moet niet alleen de seksuele taboes doorbreken, maar ook de ekonomiese, etiese en konsumptieve. Zij moet zich voor de totale revolutie inzetten. Het witte wijf moet Miss Blanche worden.
- Op welke manieren kunnen de vrouwen zich wreken? - Er zijn mogelijkheden te over als we ons seksappeal gebruiken als wapen tegen de Autoriteiten. Trouwens, ik ben er zeker van dat dat door sommige provomeisjes bewust of onbewust al gedaan wordt. De rel op de Prinsengracht van vorig jaar bijvoorbeeld is zeker gestimuleerd door de aanwezigheid van provoseksuele meisjes, die de politieagenten geprikkeld hebben tot gewelddadiger optreden. Ze deden een appèl op het sadisme van die agenten. Die provoseksualiteit moet voorlaan bewust en agressief gebruikt worden. Tegen de Autoriteiten: het klootjesvolk moet geboykot worden. Laat geen enkel meisje zich meer inlaten met jongens die niet aan de lieverevolutie werken. Meisjes en vrouwen mogen in het licht van de atoombom alleen nog subversieve elementen hun gunsten geven. Met provoseksualiteit kunnen de Autoriteiten geprovoceerd worden. Zij zijn de prooi van Miss Blanche. Christine Keeler was een mooi voor beeld! Het enige wat er aan haar ontbrak was revolutionair bewustzijn, hetzelfde gebrek als de Buikhuizen-provo heeft. Maar alles bij elkaar heeft Christine meer gedaan voor de vrouwenemancipatie dan Florence Nightingale en mrs. Pinkhurst samen. Zij heeft de macht van de vrouw aan de mannenwereld laten zien. Zij heeft ministers laten vallen. Provoseksuele meisjes zijn ook ideaal als spionnes voor het provotariaat. Het moet eenvoudig zijn om blokhoofden, hoge ambtenaren en militaire autoriteiten te verleiden en geheimpjes te ontfutselen. Of te sjanteren, met hun eigen bekrompen seksuele moraal. Geheimen kunnen door onmiddellijke openbaarmaking aan het volk de komst van de revolutie versnellen, omdat zij laten zien hoever Nederland al door luchtvervuiling, militarisme en uitbuiting van de konsumenten verpest is. | |
Jatten! - Uitbuiting van de konsumenten? - De huisvrouwen worden door de middenstand gebruikt als een passieve verzameling behoeftes die volgepropt moeten worden met allerlei smerige, belachelijke, ongezonde en te dure artikelen. Als de normale behoeftes bevredigd zijn moeten kunstmatige gekweekt worden. En terwijl hier een kampanje voor kleurentelevisie met als enige doel winst voor Philips op stapel staat sterven er in de onderontwikkelde gebieden elke minuut acht mensen alleen al aan de honger, de doodgewone honger. De wraak van de huisvrouw op de warenhuisbazen ligt voor de hand. Jatten! Alle artikelen gratis uit de handen van de kommersiële profiteurs van de westelijke welvaart roven en rechtstreeks doorsturen naar de armoelanden. Niet te veel zelf houden natuurlijk, want revolutionair konsumeren moet niet verward worden met hebzucht. Ik geloof dat dat de enige effektieve opstand van de bewuste konsument is. Wat je hier op zolder allemaal opgeslagen ziet is de oogst van één maand. Het meeste komt uit de Bijenkorf of C & A. Het bruikbare deel gaat morgen op de boot naar India, de rest wordt bij opbod verkocht. Het is ook de beste oplossing van de kleptomanie die onder de Nederlandse vrouwen ontstaan is door de reklame. De reklame heeft systematies allerlei verlangens aangewakkerd, die door geldgebrek niet allemaal bevredigd kunnen worden. De stortvloed van reklame moet beantwoord worden met een stormloop van dievegges. Zo wordt de kleptomanie gemobiliseerd in het kader van de lieverevolutie en de solidariteit met het proletariaat in de ontwikkelingslanden. - Maar geloof je niet dat veel vrouwen van diefstal - revolutionaire konsumptie - weerhouden zullen worden door hun gezin en het risiko dat eraan verbonden is? - Juist daarom, ómdat ze een gezin hebben, zijn de meesten niet geëmancipeerd. Het gezinsleven en de romantiek daaromheen | |
[pagina 245]
| |
van de damesbladen zijn een list van het heersen de geslacht om een paternalistiese maatschappijstruktuur in stand te houden. Het gezin moet veel losser worden! Daarom zijn het witte-kinderenplan en het witte-een-huisjesplan zo goed. Zonder die plannen is het witte-wijvenplan nooit helemaal te realiseren. | |
Wrekende horde Haar handen spelen met het rijzweepje, Miss Blanche kijkt, terwijl ze spreekt, me doordringend aan. Ze maakt de indruk van een legendariese heldin, die meent wat ze zegt. Vind je dat er propaganda gemaakt moet worden voor jouw ideeën over vrouwenemancipatie door wraak en lieverevolutie door kleptomanie? - Ja. Daarom wilde ik je spreken. Wat ik je vraag is een tijdschrift op te richten dat mij als middelpunt heeft en in slaat is de uitgebuite en overheerste massa van vrouwen te veranderen in een wrekende horde Miss Blanches. Roel van Duyn | |
Laat je man eens de afwas doen Een paar maanden geleden stond er een ingezonden stuk in De Telegraaf van een man die erg kwaad was over de benoeming van de eerste vrouwelijke rechter in Sneek. De kern van zijn brief was: stel je voor, het is toch een grove belediging om als man door een vrouw berecht te worden, dat kan niet. Ik kan me voorstellen dat er in linkse kringen in Amsterdam en daarbuiten een hoongelach is opgegaan over die reaktionaire vent, die natuurilijk in De Telegraaf schreef, waar anders? Pas op, vergis je niet, hoe denk je dat jouw progressieve echtgenoot reageert als je hem eens vroeg de afwas te doen? Vraag het maar eens! Wat is de afwas nou? Een tamelijk klein karweitje, bij lange na niet het vuilste en vermoeiendste van het huishouden. Uit de reaktie van je liefhebbende echtgenoot zal wel blijken hoezeer hij neerkijkt op het werk waarvan hij het vanzelfsprekend vindt dat jij het dagelijks doet. Zo zie je, de indeling links - rechts is niet alleen van toepassing op de politiek, er zijn ook linkse en rechtse huwelijken. Linkse huwelijken wijken af van het traditionele, autoritaire patroon waarbij alles om de man draait. In een links huwelijk heeft de vrouw een onafhankelijke positie, wat ook haar levensdoel mag zijn: ze is nooit de slaaf van haar gezin. In het rechtse huwelijk wordt de vrouw als een tweederangswezen behandeld dat als levensdoel de dienst aan anderen heeft. Zie bijvoorbeeld de bedroevende advertentie in VN: Zoek voor een weduwe (40) met 2 zoons (7, 2) CONTACT met een leuke vent, die als huisgenoot haar niet alleen een steun maar ook een doel voor alledag kan zijn. Brieven nr. 8368 bur. V.N. Wie denkt linkse huwelijken veel in linkse kringen aan te treffen heeft het mis. Veel linkse jongens trouwen hever met mooie onnozele grietjes waar ze lekker de baas over kunnen spelen dan met onafhankelijke individuen. Het lijkt wel of veel van die lieden die altijd hun mond zo vol hebben van het regentendom plotseling een zwaai van 180o maken als blijkt dat veel van die antiregenten zich kanten tegen onafhankelijkheidspogingen van hun vrouw (vaak onder het mom van taakverdeling), weten wat beter voor haar is, niet willen dat ze alleen uitgaat, jaloers zijn, wel zelf stiekum met andere vrouwen naar bed gaan, niet willen dat hun vrouw in de publisiteit komt, het normaal vinden dat ze smerig rotwerk doet en ook dat ze d'r mond houdt en met kopjes koffie komt aandragen terwijl ze zelf met hun mede-anti-regenten zitten te praten over politiek of over andere hogere zaken. | |
Hup, noemmaarop De houding van de dames zelf in deze kwestie is natuurlijk van het hoogste belang. Het qaat erom dat de vanzelfsprekendheid van de vrouwenrol doorbroken wordt. Het is niet vanzelfsprekend | |
[pagina 246]
| |
dat de man het geld verdient en dat de vrouw het huishouden doet, het is niet vanzelfsprekend dat de vrouwen praktisch geen invloed hebben op het gebied van literatuur, muziek, wetenschap, hup, noem maar op. Weg met de vanzelfsprekendheden! Ondermijn de rechtse echtgenoten! Breng de linkse regenten ten val! Carla Kuit | |
Warning to Shell management Beste direkteuren van de Shell
Is dat nu wel zo verstandig, zo'n grote olieraffinaderij - de grootste van de wereld, zeiden de kranten - te gaan bouwen vlak aan de bovenwindse kant van het dichtstbevolkte hoekje van Europa? Natuurlijk moet u dat, tot op zekere hoogte, zelf maar weten; maar wij willen wel alvast waarschuwen: de luchtverontreinigingsvoorschriften in Nederland zullen elke vijf jaar een stuk strenger gemaakt worden, totdat ze de strengste ter wereld zullen zijn. Provo zal er nauwlettend op toezien dat deze soep presies zo heet gegeten zal worden als hij hier wordt opgediend. Er zullen normen worden gesteld aan de reinheid van de lucht met als enige leiddraad de belangen van de omwonende: niet langer zal gekeuveld worden over ‘wat de stand van de techniek’ al of niet ‘toelaat’, want het is duidelijk genoeg: wat de industrie in dit opzicht kán, dat hangt alleen maar af van wat de direksie wil. Als de Shell wil meewerken door een proses te kiezen dat de lucht geheel schoonhoudt, dan wensen wij U veel geluk en voorspoed: maar als de Shell de luchtverontreinigingsbestrijding belemmert, traineert of saboteert, dan zal Provo een internatsjionaal schandaal verwekken, opgeluisterd door piromanifesterende kontra-sabotage. Te bedenken valt bijvoorbeeld, dat lichte mortieren, die op de fiets vervoerd kunnen worden, een draagwijdte hebben die tot over de Nieuwe Waterweg reikt. De bevolking van het Waterweggebied, die al veel geslikt heeft, hoeft niet alles te slikken. Raffinaasje in het Botlekgebied wordt daardoor iets duurder dan u wellicht heeft gedacht. Het zou best eens kunnen dat de regering tot nu toe verzuimd heeft U hiervan tijdig op de hoogte te brengen: wij doen dat daarom hier. Nu wij toch met elkaar aan de praat zijn, wil Provo U er tevens voorzichtig op voorbereiden dat de verkoop van benzine met lood- en broomtoevoeging binnen zeven jaar in Nederland geheel verboden zal worden: U zult zich dan, om het oktaangehalte op peil te houden, moeten redden met vertakte ketens met quaternair koolstofatoom, eventueel nog met toevoeging van 15% alkohol (bekend produkt uit Schiedam). U ziet het dus, als de goeie wil er is, kan het ook heel goed zonder broom en lood, dat weten we aan beide kanten van de demarkaatsielijn. Voor 1980 zal de benzinekonsumpsie in Nederland sterk afnemen, door een verbod van benzinemotoren in de sentra van alle grote steden. Spieren en elektromotoren zullen de eksplosiemotoren op den duur geheel vervangen. De toekomst is dus meer aan de akkumulatorfabrieken dan aan de petroleumraffinaderijen. Wedden dat géén Uwer kommissarissen U tot nog toe zo'n nuttige wenk gegeven heeft? H. Uylenbrands |
