De schaduw van de regen

[p. 61]

VII

In mijn herinnering zie ik een kleine kamer voor me, heet en schemerig achter neergelaten gordijnen, en in die kamer twee mensen, een vrouw in een bed met geverfde haren over de kussens, en een meisje. Twee vrouwen, drijvend op de stroom van het leven, langs elkaar heen, de een stroomafwaarts en de ander stroomopwaarts. Ze konden elkaars stemmen verstaan, zo dicht waren ze elkaar genaderd in dat kamertje onder het gloeiende zinken afdak. En Parijs rondom, een stad in de hitte, liggend op haar rug in de zon, een enorme stad, ondergronds murmelend, het leven teruggetrokken van haar peripherie, het asfalt van haar wegen zacht geworden, maar zelf grimmig, onverzettelijk, een steenwoestijn. Ik zie het meisje opstaan en zachtjes de gordijnen opzijschuiven om naar buiten te kijken in de hete stille straat. Ze kijkt lang en ziet veel dingen die er niet zijn. De vrouw in het bed kijkt naar de schemerige kamer en ook zij ziet dingen die er niet zijn. Soms zien zij hetzelfde, maar op geheel andere manier. Zo glijden zij langs elkaar heen. Eliane en ikzelf, vijfentwintig jaar geleden. ‘Denk er aan dat je niemand opendoet,’ zei Eliane, en ik herinner me dat ze dat steeds herhaalde: ‘Ik wil niemand zien, niemand, hoor je me!’ Ik ging naar haar toe en vroeg: ‘Voel je je wat beter? Wil je iets hebben?’

Zij schudde het hoofd. Ik ging op de stoel bij haar bed zitten. ‘Als je wilt,’ zei ik, ‘ga ik morgen weg, of over een paar dagen als je wat beter bent...’

Ze gaf geen antwoord. Ik staarde naar haar rug die ze

[p. 62]

mij had toegewend en steunde mijn ellebogen op mijn knieën. Toen vroeg ze, zonder mij aan te zien: ‘Wat is dat voor een vrouw, waarmee je vader hertrouwd is?’

‘Gewoon...’ zei ik, ‘nog jong. Ik ken haar eigenlijk nog niet.’

‘En je grootmoeder, hoe vindt die haar?’

‘Dat weet ik niet. Grootmoeder heeft nooit iets over haar gezegd. Ze zien elkaar niet veel...’ De zinnetjes gingen over en weer, kleine zinnetjes die nauwelijks betekenis schenen te hebben.

‘Zien ze elkaar niet veel?’

‘Nee.’

Eliane lachte een onprettig lachje: ‘En jij, ga jij ze vertellen dat je bij me bent geweest?’ Nu keek ze me wel aan. Ik voelde me rood worden.

‘Natuurlijk niet,’ zei ik.

‘Waarom niet? Vertel het ze maar, vertel het ze maar gerust!’

‘Ze hebben er niets mee te maken.’

‘Je bent een merkwaardig kind...’ zei ze en lachte. En toen zag ik dat ze huilde. Ze huilde op een hopeloze manier, als een drenkeling die zijn mond opent en zich overgeeft aan een macht, groter dan hijzelf. Niet wetend wat te doen, knielde ik bij het bed en drukte haar hoofd tegen me aan. Ik zag haar handen die in het laken grepen, ik zag de schuwe moedervlekjes op haar magere armen; een onverklaarbaar radeloos gevoel greep mij aan.

‘Ik blijf bij je,’ stamelde ik, ‘altijd, altijd...’

Onhandig zat ik met haar hoofd in mijn armen, haar

[p. 63]

tranen maakten mijn jurk nat. Eindelijk nam ze de zakdoek die ik haar reikte, en snoot haar neus.

‘Zou je bij me willen blijven?’ vroeg ze, haar ogen verzonken tussen de gezwollen leden.

‘Ja,’ zei ik, al iets minder oprecht, omdat ik haar wilde troosten.

‘Wil je dan niet terug naar je vader?’

‘Nee, ik blijf liever bij jou...’ Er ontbrandde hoop in mij dat ik zou mogen blijven, in die wereld boven aan de brandtrap, dat ik op het toneel zou mogen staan zoals Offra. Misschien zag ze iets op mijn gezicht, ik zag haar kijken naar mijn huichelachtige mond, en ik wendde mijn ogen af.

‘Nee,’ zei ze opeens weer achterdochtig, bitter. ‘Ik wil niet dat je blijft. Ik wil dat je je school afloopt, dat je een gewoon normaal leven leidt... Aan mij is niets verloren... laat mij maar...’

Ik stond op uit mijn knielende houding en wreef mijn knieën die rood waren van de mat.

‘Laat me slapen,’ zei ze. ‘Zorg dat er niemand binnenkomt.’

Ik reikte haar de slaaptabletten en liep de kamer uit. In het zijkamertje ging ik op een stapel boeken zitten, er hing een geur van oud papier. Gedachtenloos nam ik een boek van de grond en sloeg het open. Op de voorpagina stond een embleem: een Y en een B, met een handje er tussen en binnen een cirkel samengevat. Y.B. Yves Borat. Ik liet het boek zakken, denkend aan Yves. Twee vrouwen drijvend op de stroom van het leven, de een stroomopwaarts, gretig uitkijkend naar de nieuwe landschappen, de ander stroomafwaarts...