Luizenjournaal

[p. 106]

Schreeuwen

Jesse: Dikwijls ga ik mee met de oude vrouw, 's ochtends wanneer het kamp nog maar nauwelijks is ontwaakt en alleen de paarden nieuwsgierig naar ons kijken. We lopen zonder spreken in het ritselen, het ademen, het bijna onhoorbare aanwezig-zijn van gedierte, in de wind, onder de eerste stralen waarmee de zon alles aanraakt.

Zodra we buiten gehoorsafstand zijn van het kamp, sjort de oude vrouw haar rokken omhoog boven haar stakige benen en klimt op een heuveltje of op een rotssteen - hoe oud is ze? tachtig, vijfentachtig, niemand weet het en zijzelf evenmin want zij heeft de bijbel verloren waarin haar geboortedatum stond opgetekend, maar zij gaat daar boven op het heuveltje staan en strekt haar armen wijduit, een bruin wollen fladderend kruisbeeld - en begint heel diep te ademen en te schreeuwen met gierende uithalen.

‘Het maakt mijn longen schoon,’ zegt ze. ‘Het vult ze met bloed.’ Ze klopt zich even op de borst, schraapt en kucht en schreeuwt weer, en de prairiewolven en de opossums die nog niet verdwenen waren samen met de nacht, verdwijnen nu haastig met een stille galop van een behaarde rug.

‘Dat moet jij ook doen, Jesse,’ zegt ze.

Ik ging met haar mee aanvankelijk omdat ik toch geen rust had nadat David was verdwenen. Ik dacht dat ik mijn verstand zou verliezen. - Drie dagen lang hebben mannen te paard de omgeving afgezocht, maar na die drie dagen kregen wij bevel het kamp op te breken en verder te trekken, - het was zinloos, zeiden ze, nog langer te wachten. Sommigen meenden dat hij gekidnapt werd door Indianen omdat ze voetsporen gevonden hadden in een zandplaat van de rivier.

Iedere ochtend ging ik met die oude vrouw mee omdat ik over het land wilde uitkijken, over dat lege land dat mijn man en mijn zoon had opgeslokt en dat mij toch op de een of andere manier een teken moest geven. ‘Schreeuw dan,’ zei de oude

[p. 107]

vrouw. Maar ik kon niet schreeuwen.

‘En wat heb ik dan nog over,’ zei de oude vrouw, en ze strekte haar magere armen uit, gaf zichzelf een slag op de borst. ‘Niets dan dit. Maar het is altijd nog iets.’

Ik keek naar haar, naar haar kleine slimme ogen, haar haren die bewogen. En ik zag: kracht. Verbijsterende buitennatuurlijke kracht, een levenlang opgezouten en nu vrijuit stromend omdat de remmen, die een mens klein houden, zijn weggevallen. Onverslijtbaar in die onverslijtbare jurk van bruine schapewol loopt ze iedere dag naast de beesten, ze kan een wagen repareren als een man, ze kan de ossen genezen met smeerseltjes van meel en kruiden en buffalovet. Zonder twijfel heeft ze betere longen dan ik. Het bittere stof van de alkalivlakte doet haar nauwelijks kuchen; iedereen zou in de ochtend moeten schreeuwen zoals zij dat doet.

Elke morgen loop ik met haar mee. Ik weet niet meer of ik nog een teken verwacht wanneer ik uitkijk over die lichtende vlakte, die leegte van roze en grijs en goud. Dit is het land dat mij niets beloofde en dat daar ligt: naakt zoals ik naakt ben. Op de een of andere manier hoort het bij mij; wonderbaarlijke roze gouden kom, gevlekt als een panterhuid door overtrekkende wolken.

Hoe dikwijls denk je niet dat je dood bent van binnen, dat je tederheid, je passie dood zijn omdat de voorwerpen waarop zij zich richtten weg zijn. Dan denk je dat het allemaal gestorven is met je jeugd en New England en je huis in Nauvoo, gestorven samen met de kinderen die je gebaard hebt, verdwenen met je man en je zoon, weg, zoveel zoetheid, zoveel hitte van passie, weggeblazen in de wind. Waarheen gaat dat?

Maar dan sta je daar met je enkels vochtig van de dauw op het harde gras, met die stem achter je die zegt: schreeuw dan. Dan weet je achter je die oude ogen verzonken in hun benige kassen als geglinster van water in een diepe put. En op een dag is het of er zich iets ontrolt binnen in je en je opent je mond en je schreeuwt - tot je eigen verbazing. Het vult je longen met bloed. Heb ik zo ook geschreeuwd toen ik mijn

[p. 108]

eerste kind baarde? Bloed, bloed. Je moet nu eenmaal blijven varen op die stroom van het bloed, op die rivier van leven, waarheen het je ook brengt.