Luizenjournaal

Laatste brief

Michael: Op het voorhoofd van deze gehoornde god schrijf ik een brief aan jou, Jesse. Ik grif mijn naam in de witte schedel en vervolgens de jouwe en daaronder zet ik: Alles goed, 23 april 1846. Een buffaloschedel, zo wit dat alle zonnestralen daar op toe rennen en hem doen gloeien, duidelijk zichtbaar op een verhoging. Hij zal de boodschap bewaren al moet het lang duren, een postkantoor in de oneindigheid. - Alles goed, dat betekent niet veel, dat betekent alleen dat ik nog in leven ben. Een hitte die wij niet kennen groeit om ons heen en doet onze lippen barsten. Onze paarden beginnen op konijnen te lijken, hun ogen puilen uit en hun oren hangen slordig, hun

[p. 91]

karkassen beginnen door hun vel te groeien.

Een ontkleurde colonne, grijs op grijs, zo bewegen wij ons door het verbrande landschap op zoek naar gras, naar water. De Indianen hebben het gras verbrand vele mijlen om ons heen. De vruchtbare as stuift in wolken in de kieren van onze lichamen en doet ons kuchen en rochelen. Onder aanvoering van Porter Rockwell - je weet immers dat zijn huid door onze profeet gezegend werd zodat deze nooit door een kogel kan worden doorboord? - voerden wij een charge uit tegen de Sioux die opnieuw munitie en paarden probeerden te stelen.

Maar wij doodden er niet genoeg, er waren altijd weer meer dan wij konden doden, er zijn er ook nu nog die rond deze vlek van verbrande aarde rondzwerven, pogend ons de pas af te snijden naar het water. Deze heidense grond is hun bondgenoot. Er woont hier nog een andere god, de oude heidense god van de wraak. Een god zonder genade, zonder vergeving van zonden. Een god die wij zullen verdelgen. Porter Rockwell gaat voor ons uit met zijn lange haren bewegend in de aswind en met zijn onkwetsbare huid. Hij snuift de wind op, speurend naar een spoor van vochtigheid in de lucht. Hij is zelf de tel van zijn heilige moorden kwijt, misschien waren het er tachtig, misschien honderd, hij doet er zijn mond niet over open. Hij is geen pocher.

Maar ik weet nu zelf hoe het is met het doden. Het is er mee alt met een tafel van vermenigvuldiging. Het is je eerste dode die telt, hij blijft in je ingewanden zitten en wil bloed drinken, steeds meer, het is als een tweede dorst. Je haat al degenen die je gaat doden, eenvoudig omdat zij het zich laten doen, omdat zij je perverteren met hun zacht vlees en brekende ogen, hun walgelijke weerloosheid. Maar het bloed van die verraderlijke wezens is koppig als wijn, het doet alles schemeren voor je ogen, je hoofd rijdt mee op een lichaam dat buitensporig is van kracht.

De eerste dode die je hebt gemaakt, die je toebehoort, dat slaafse ding zonder meer enige betekenis, vertrapt, bemodderd, met een gezicht

[p. 92]

als een gat, hoe kan het zijn dat het zo'n macht krijgt? Het wordt een meerkoppig gedrocht dat zit te knagen in je ingewanden, het kijkt je aan uit het gezicht van ieder volgend slachtoffer, het vraagt erom gedood te worden.

Porter Rockwell snuift de lucht op, de vliezen van zijn ogen, de rossige haren in zijn neus speuren vocht. Hij heeft vier verkenners uitgestuurd naar het noorden en het oosten, niet terug naar het westen, hij gaat nooit terug, je ziet aan zijn ogen dat hij gehoorzaamt aan een bovenmenselijke wil. We zitten in de schaduw van een partij rotsblokken en wachten tot de grootste hitte van de dag voorbij zal zijn, de hoofden van depaarden hangen laag, een ratelend geluid komt uit hun kelen, het wit van hun ogen wordt geel, ze zuchten met hun lippen weggetrokken van hun tanden. Voor de paarden is het 't ergste, iedere dag telt voor hen zo zwaar als een jaar, de jaren hollen hun lichamen door; schonkige schoften, oude paarden met de vacht vol as. Maar dan komt Joseph terug met een geschoten antilope en wij kijken naar hem alsof hij Noachs duif is met het eerste groene blad. - Alles goed, grif ik in de buffaloschedel.

Deze nacht viel er een stortregen. We sprongen op om het water in onze open monden op te vangen, we drenkten de paarden. Alles bewoog en rinkelde en stampte en schreeuwde en hinnikte. Maar het bleef doorregenen, een kleine zondvloed uit de hand van de god der wrake, alleen voor ons om ons weg te wassen van het oppervlak van dit beroete stuk aarde. Een wind blies de tenten de lucht in. Hoe de patronen droog te houden was het grootste probleem. Je kon ze beter inslikken dan onder je kleren dragen. We groeven stenen weg, waaronder de aarde nog droog was, legden zo veel mogelijk schietgerei daarin en plaatsten de stenen er weer bovenop. Het was een nacht waarin zich zelfs geen wolf liet horen.

Porter heeft verordineerd dat wij vandaag zullen vasten om te boeten voor onze zonden.

[p. 93]

Het ziet er naar uit dat wij door een onzichtbare tegenstander schaak zijn gezet. Nog niet mat, we kunnen nog een stap naar rechts doen en een stap naar links, we kunnen onze tegenstander nog enigszins afmatten. Met achterlating van het kanon, drie doden en zes paarden zijn we ontkomen naar het rotsgebergte, dat men Wind River Mountains noemt, maar nog steeds zijn er - onhoorbaar en onzichtbaar - Sioux aanwezig, die niet in een gesloten aanval, maar op een haast verstrooide manier een pijl of een kogel in ons vlees schieten. Ikzelf kreeg een pijl in mijn voet terwijl ik lag te slapen. De voet zwelt als een boosaardige vrucht, barst uit de schoen, ontembaar. Nog vier van ons zijn kreupel en ziek. Ik zag Porter naar ons kijken met zijn precieze ogen waarin kleine scherpe radertjes schenen rond te draaien. Hij koos de nog krachtigste paarden uit en verdween geruisloos en snel met de mannen die niet gewond waren. Soms moet je een rotte tak afsnijden om de boom in leven te houden.

Wij met ons vijven strompelen voort, kijkend met koortsogen naar de tekens die de bergketens schetsen tegen de lucht, we weten niet hoe al dat gesteente te hanteren. We zijn genoodzaakt om te gaan zitten en na te denken. - Ik geloof niet, Jesse, dat je me terug zult zien. Van het hele spinsel waarmee je me had omsponnen, verstikkend en teder tegen je borsten en je buik, is nog alleen die dunne draad over: die ene gedachte naar je toe.

Want zo is het met ons gesteld... een fluisterstem snijdt door ons heen. Wat is het? Waar is het? Het verleden wentelt door ons heen, voor ieder is het iets anders: een land opgetrokken uit herinneringen, uit pijn, tederheid, jeugd, opgezet en gebalsemd tussen de grafstenen van het verleden. En dan komt de dood. Telkens opnieuw, en juist dan wentelen de herinneringen door je hoofd, nestelen zich tussen wat je waarneemt en denkt. Wat zijn wij geweest? Wat is de waarheid?

De waarheid is mijn mantel, Jesse. Die sta ik niet af. De waarheid is als een wind in de rug. Onmogelijk om niet loyaal te zijn daartegenover. Neem je mijn waarheid weg, dan blijf ik naakt achter, dan

[p. 94]

ondergraaf je min fundamenten, dan wordt alles een onzinnige onderneming.

Waarvoor zou ik mijn huis hebben verlaten en mijn vrouw? Voor een voet die een dode klomp vlees is geworden? Een klompachtig ding, meer de hoef van een dier. Neem min waarheid weg, en mijn voet grijnst mij aan. Nu verdraag ik en duld ik. Met de waarheid van anderen wil ik niets te maken hebben. Laat ze niet komen als wormen aan mijn gave appel.

Hier in het gebergte kan de grond de warmte van de dag niet vasthouden. De nacht komt als een koude minnaar over de aarde heen liggen. Zie je de maan? Als een dikke oranje sinaasappel? Hoe hoger zij stijgt hoe witter zij wordt en hoe kouder het wordt in het gebergte.

De mannen rond het vuur maken geen geluid, behalve een enkele mompeling, een luchtbel die naar de oppervlakte komt vanuit dat zwarte gebied van de slaap, de halfdood. Er zit er een te slapen met zijn gezicht naar het vuur, zijn huid is rood en hard en vertoont barsten omdat het vel de overgang van de ijskoude massage van de wind naar de hitte van het vuur niet heeft kunnen doorstaan. Er ligt er een met zijn voeten in de zwarte as. - Slapers die dromen dat zij doodgaan of doden die dromen dat zij leven?

Beesten en mensen zijn gelijk geworden: ze zitten neer in stupide verwondering, mensen van steen en beesten van steen, hun hersenen liggen als een koude massa in hun schedels, ze denken niet eens meer aan het vullen van hun buik. Ze zijn voorbij aan de troost van de buik. Alleen het vuur bestaat nog en likt met een hete tong aan hun droge ogen. Er zit geen helder gesneden gedachte meer in die koppen. Ik ben de enige die de laatste etappe markeert.

Ik haat je niet, Jesse, al denk je dat misschien. Je hebt mij gebruikt zoals ik jou gebruikt heb, we zijn elkaar niets verschuldigd. Je hebt mij altijd voor jou alleen willen hebben, je hebt mij willen opeten als een wijfjesspin haar mannetje, maar jouw tijd van baren is nu toch voorbij; je kunt rustig

[p. 95]

oud worden. Ik hang in een ander web. Kijk, ik zit hier en ga creperen.

Wat voor eisen stel je aan jezelf wanneer je op een godverlaten stuk steen zit in het Grote Rotsgebergte, in de nacht die koud is omdat hij zich nergens kan verwarmen, naakt op naakt, nacht op steen, kou op kou? De kracht heeft mijn lichaam verlaten: water dat weggestroomd is uit een kruik met een gat. Stof van steengruis zit in mijn mond, maar speeksel om het weg te slikken heb ik niet meer; het zal er nog zijn als mijn mond is vergaan. Maar iedere minuut dat ik leef is van mij, iedere ademhaling is van mij - ‘Gij zult de grote massa niet volgen in het kwaad,’ zei een stem tegen mij, terwijl ik mij liet dopen. Het ijs van de rivier brandde de waarheid in mij. Met die waarheid heb ik geleefd.

Wat mij nu te doen staat is in mijzelf de kracht opbouwen om dood te gaan. Maar dat is geen kracht meer van bloed en van aderen. Dat is de kracht van de vonk die in mijn kop zat, toen ik mijn leven begon op te bouwen. Ik wens niet de dood te ondergaan, maar: dood te gaan. Zolang ik leefde heb ik altijd een uitweg gevonden om te ontkomen aan de dood, nu wens ik dat de dood een uitweg zal zijn voor het leven.

Kan ik nog zien? Niet zo helder meer, maar ik kan nog zien. Ik zie dat twee van ons bezig zijn een muildier te villen. Dat zijn twee die dromen dat zij nog leven. Ik geloof niet dat zij mij nog iets zullen aanbieden, wat zou ik ook moeten met een stuk ezelvlees, een truffel in een getruffeerde gans. Ik ben zo stijf en dik gezwollen, alleen mijn hoofd wil nog leven. Alsof ik tot de nek ben ingegraven. Alleen nog wat gedachten zijn er over, alleen nog een wimper die ik kan optillen als een vizier. Ik kijk door een gat naar buiten.

Denk ik nog na? Ik zie een vlieg wandelen over het blauwe vlees van het muildier.