Voor kleine parochie (Cahiers van een lezer)

[p. 26]

5

Lioubomir Mitzitch, Avion sans Appareil, poème anti-européenne (sic), Zenit, Belgrado. (Drieh. Jan. '26.)

Zestien bladzijden (de helft van dit kleine boekje) zijn in het Servies geschreven, in hiërogliefen; de andere helft wordt ingenomen door de Franse vertaling, van de schrijver en van de heer Wladimir Skerlitsj. De schrijver - hij bewijst het met twee portretten op de omslag: op het ene is hij erkend poëet, in 1918, zonder baard, op het ander, in 1925, niet meer erkend poëet, hoewel met een baard - de schrijver is anti-esteet; zijn toon is profeties, en hij schrijft kort. Moderne schrijvers schrijven kort opdat het oog van de lezer niet telkens worde als een blauw potlood dat telkens het overbodige schrapt; de goede lezer denkt bij hetgeen hij leest, als er te veel staat, denkt hij er af; en wie lang schrijft, vergemakkelikt het lezen ook niet, want het kost inspanning artisjokken te eten. En toch, sommige kortheden, zou men het geloven? zondigen nog door een te-veel.

De toon van Lioebomir Mitzitsj is simpelweg profeties, en zijn anti-Europees poëem een oproep tot de Balkan, die een jonge man schijnt te zijn, om zijn uitgeputte minnares, Europa, af te zweren.

Que tout le VIEUX puant soit écroulé
que violemment pousse le NOUVEAU

NOUVEAU

NOUVEAU

staat er in de vertaling. Want: amère (sic) est le fruit de la civilisation sur le continent balcanique.

[p. 27]

Men kan er voor of tegen zijn; maar de dichter, dunkt mij, heeft gelijk. Ik geloof als hij aan de wenselikheid van zijn barbarisme - zijn barbarogénie, om met hem te spreken - wanneer ik in zijn boekje lees. Ne forçons point notre talent, zei een gepruikt Frans dichter. Marinetti haatte ook alle esteten en het maanlicht. Het ‘Zenitisme’ schijnt de schroef te zijn der Balkanlanden. Ik verklaar mij niet op de hoogte. Er staan stoute beelden in dit gedicht:

Je viens déjà de courber la colonne vertrébale paneuropéenne.

Wij zijn, in deze streken, goedbeschouwd, erg slecht ingelicht; wie vermag enigszins te raden van welk groot, aktueel of toekomstig, belang, deze Lioebomir Mitzitsj voor zijn land is?

Hij zegt zéér stoutweg zijn mening ook:

...Je n'aime pas les poètes rêveurs

Et non plus les femmes morveuses.

En hij stelt vragen:

Y a-t-il encore de la place pour l'homme balkanique?

Neen, er zijn weinig regels die voor ons helemaal mee te voelen zijn. Het is toch eigenlik niet Europees genoeg, dit anti-Europees enthousiasme. Ik persoonlik heb bijv. de vrouw nodig om mij met deze dichter te verstaan. Lioebomir Mitzitsj heeft een knappe vrouw, aan wie hij zijn gedicht heeft opgedragen. Bij de twee opdrachten (een in het Servies, een in het Frans) staan van haar twee verschillende foto's, het ene met een hoed, bij een winkelruit, hups, glimlachend, - het andere van achter een gordijn half te voorschijn komend, dramaties. Welnu, de bekentenis moet mij van het hart: ik zou voor die vrouw kunnen

[p. 28]

voelen. En ik voel voor deze dichter, omdat hij zijn gedicht aan die vrouw heeft opgedragen. Haar naam is poëties als een liefdezucht: Anoesjka. Anouchka - à toi, ma femme magnifique, staat er. Ik kan er niets aan doen, ik vind dat lièf, zelfs bij een profeet. Ik wil dan ook eindigen met een aanhaling van de regelen die voor mij de schoonste zijn van dit poëem:

Au matin
Je caresse les hanches et les épaules ravissantes de ma femme
Si virginalement elle le permet.