Wilhelmina Drucker en de schandaalroman George David

XV.

Eenige jaren geleden lazen wij in een der voornaamste dagbladen de recensie van Daudet's Jack. In de beoordeeling van het boek vonden wij de uitdrukking: Dergelijke toestanden zijn, voor ons Hollanders, onbegrijpelijk, zij zijn geheel Fransch.

Reeds toen jeukte ons de pen in de hand, ten einde de geschiedenis van George David te boek te stellen, en daardoor te bewijzen, dat dergelijke toestanden even goed in Nederland, als in Frankrijk kunnen plaats vinden.

Den naam van destijds nog levende personen ontziende, konden wij eerst heden uitvoering aan ons plan geven.

Want hoe licht zou men een der personen uit de schildering kunnen herkennen. Wij hebben daarom getracht namen en plaatsen zoo min herkenbaar te maken als mogelijk was.

Toch is er bij enig nadenken veel verschil tusschen den Franschen Jack en den Nederlandschen George David op te merken.

[p. 103]

Ook de gevolgen zijn verschillend.

De ridderlijke Franschman, die zoo gaarne eene lans breekt voor een gevallen meisje, die zelfs eene verontschuldiging zoekt voor de echtbreekster, verjaagt de schuldige moeder van Jack uit zijne omgeving.

Heeft Dumas ons niet eene Mevrouw Thauzette in zijn Denise gegeven, wel is waar vol gebreken en vol lichtzinnigheden, maar daarom toch altijd nog eene echte moeder.

En wij voegen ons bij de opinie der Franschen en veroordeelen niet de schuldige vrouw, hoe diep ook gezonken, maar laten dit recht over aan hen die zonder zonden zijn; maar de slechte moeder, de vrouw gedaald beneden het wild gedierte, achten wij den naam van vrouw onwaardig.

Wij stellen ons het keurig tooneeltje voor (de serre) uit Pailleron's ‘Le monde où l'on slennuie,’ en zeggen even als deze, tegen de oudste actrice, ‘dit is aan uw adres,’ den jongeren acteur zullen wij zoo aanstonds zeggen wat het best aan zijn adres past.

Wij Nederlanders, die steeds trotsch zijn op onze zedelijkheid, zullen wij minder edel handelen, dan de Franschman, dien wij zoo gaarne met den naam van lichtzinnig bestempelen?

Voor het oogenblik is vrouwe Plucker eene geëerde vrouw, zij is eindelijk de bezitster van de door haar begeerde millioenen, haar pracht overschaduwt alles en een ieder, en in de stad harer inwoning weerklinkt haar naam op aller lippen. Hoeveel braven worden door het slijk harer schitterende equipages bespat? Hoe trotsch ziet zij op anderen neder, en het woord ‘zedelijkheid’ ligt in haar mond bestorven.

Thérèse, die haar doel heeft bereikt, tracht naar een nieuw leven; het is niet genoeg dat zij eene schitterende woning, een prachtige equipage, juweelen en schitterende kleederen heeft, zij wil ook voornaam zijn en daarom zal zij opnieuw kuipen en kruipen om in de rei der voorname en edele vrouwen te worden opgenomen.

Zal haar dit gelukken? Wij zeggen volmondig neen! Zoolang er nog één van de in dit werk beschreven martelaars leeft, neen Thérèse! Het is u al eens vroeger gezegd, bij de milloenen behoort ook de vloek, gij weet het best wat die te beduiden heeft. Ge hebt te gelijk met de millioenen ook den vloek er over aanvaard. Bewaar ze goed. Ge hebt er te veel voor gedaan om er niet hoogst zuinig mede om te gaan.

In de stad harer inwoning, wonen echter werkelijk edele, voorname vrouwen. Wij hebben er eene gekend, die uit een edelen, oud Hollandschen stam gesproten, met een lang en vlekkeloos leven achter zich, op zekeren dag een jong meisje, bijna nog een kind, voor zich zag verschijnen, haar vertellende dat zij de onwettige dochter was van den overledenen zoon van die hoogst achtenswaardige vrouw; die voorname, bijna vorstelijke vrouw deed niet gelijk eene Thérèse Taamme of een Ludwig Plucker; getroffen door de gelijkenis die zij in dat meisje, op haren zoon geloofde te ontdekken, werd zij eene grootmoeder, een beschermengel voor dat kind.

[p. 104]

Die vrouw, werkelijk trotsch, wilde niet dat haar bloed armoede leed.

Zoo Thérèse Taamme, hoogmoedige vrouwe Plucker, doet de werkelijk voorname vrouw.

Hij, haar waardige edele zoon bekleedt een der voornaamste rangen in onze Nederlandsche maatschappij, en wordt hoewel nog jong, reeds ten voorbeeld gesteld aan het jonge Nederland.

Maar wij, die hem kennen, vragen zuchtend, bezit Nederland dan geen enkel kundig, geen enkel bekwaam man meer, dat men een Ludwig Plucker, de zoon der landloopster, dergelijke ambten doet bekleeden?

En toch niettegenstaande zijne voorname positie, is Ludwig Plucker niet tevreden, hij wil hooger, altijd hooger!

Minister, gezant, misschien gaan zijne wenschen nog hooger!

Ten onrechte noemt men ons de Chineezen van Europa, deze zijn vrij wat wijzer dan wij.

Men deed verstandiger ons de Javanen van Europa te heeten, goedig, maar dom.

Is het wonder dat de natuur ons belacht, ziende dat wij het schuim zijner natie ten onzent op het kussen zetten, ja! ze zelfs met de hoogste betrekkingen vereeren.

Nog eens, bezitten wij dan geen kundige mannen in ons Nederland, die dusdanige posten kunnen bekleeden of zoude Thérèse Taamme in haren wakenden droom, de onmogelijke zaken toch misschien goed gezien hebben?

Zou Ludwig Plucker niet iederen vreemdeling doen denken, dat het in Nederland genoeg is te kruipen, te vleien en een masker te dragen?

Hij, de man zonder eergevoel (zonder woord), zonder godsdienst, heden Israëliet, morgen vrijdenker, overmorgen Christen al naar de omstandigheden het medebrengen. Hij, de man met zijne overdrevene woorden, waarvan niet wij, maar Pailleron zegt, dat de sprekers ze zelf niet begrijpen, zou hij bij al zijn lange woorden niet één woord weten te vinden om in deze iets van de zuivere waarheid weg te nemen?

Zou Pailleron of Sardou, uit al deze ware feiten niet stof voor een keurig drama kunnen putten?

Voor het tegenwoordige is onze acteur liberaal, zou hij van de liberalen niet de portefeuille kunnen verkrijgen, om na verkrijging daarvan conservatief te worden, aan de conservatieven een titel vragende?

Komt een man als Ludwig Plucker dan geen titel toe?

Heeft hij den baronnennaam niet ruimschoots aan George David Taamme, zijn broeder, verdiend?

Aan wien de schuld dat dergelijke fortuinzoekers zich op onzen bodem nestelen?

Aan u mannen! gesproten uit roemrijke geslachten, aan u zonen van aristocraten, aan u mannen uit patricische geslachten voortgesproten. Aan u allen die een roemrijk verleden hebt op te houden!

Uwe lauwheid, uwe onverschilligheid is de oorzaak dat dergelijke

[p. 105]

fortuinzoekers, die niets hebben te verliezen, maar alles te winnen, van dag tot dag een smet op Hollands roemrijk verleden werpen.

Want welke liefde kan een Ludwig Plucker voor Nederland gevoelen? Immers geene, innerlijk zal die man, opgevoed door een Duitschen man en vrouw, slechts Duitscher zijn.

Hij vraagt slechts roem en grootheid aan Nederland.

Maar indien hij overtuigd was dat Duitschland mannen van zijne gehalte kon gebruiken, dan zou hij liever aan dat land zijn roem te danken hebben.

Bij gebrek aan grooter, zal hij zich echter met het kleine Nederland tevreden stellen.

Is er iets natuurlijker, iets zekerder, dan dat Ludwig Plucker de mannen zal uitlachen, die hem tot ladder hebben gediend?

Toonen lafaards en schurken niet altijd op dusdanige wijze hun dankbaarheid?

Dankbaarheid en heldenmoed, die heeft Ludwig Plucker ten alle tijde getoond in ruime mate te bezitten en daarom zeggen wij Pailleron na: Ludwig Plucker, de laatste woorden zijn aan uw adres.

En thans nog een woord aan uw adres, mannen uit oude en fiere geslachten, die wij zoo even misschien ten onrechte, lauw en koel noemden.

Aan u te toonen dat het oude roemrijke bloed nog door uwe aderen vloeit!

Aan u! Nederland van dergelijke fortuinzoekers te bevrijden.

EINDE.