|
| |
J
J, m. J. f. || J, chiffre romain, één. J.-C., Jésus-Christ, m. Jezus Christus.
Jabiru, m. (H.n.) Ringooievaar, m.
Jable, m. Gergel, m., bodemgroef, f. || Kim, f. Jabler, v.a. Gergelen. Jablière, jabloire, f. Gergelijzer, kroosijzer, kroosmes, n.
Jabot, m. Vogelkrop, m. || Borststrook, hemdlub, f. Faire j-, eene hooge borst zetten. Jabotage, m. Gesnap, n. Jaboter, v.n. Babbelen. Jaboteur, euse, m. et f. Babbelaar, m., snapster, f. || Afrikaansche merel, m.
Jacamar, m. (H.n.) Goudvogel, m.
Jacasse, f. Snapster, f. Jacasser, v.n. Snateren. || Babbelen. Jacasserie, f. Gesnap, gewauwel, n.
Jacée, f. (Bot.) Wilde amberbloem, f.
Jacent, e, adj. Verlaten, onbeheerd.
Jachère, f. Het braakliggen, n. Laisser en j-, braak laten liggen. || Braakland, n. Jachérer, v.a. Braakland omploegen.
Jacinthe, f. (Bot.) Hyacint, f.
Jaco, m. (H.n.) Ongekuifde papegaai, m.
Jacobée, f. (Bot.) Sint-Jakobskruid, n. Jacobin, e, m. et f. Jacobijn, predikheer, m.; jacobijnernon, f. || (Hist.) Jacobijn, m. || (fam.) Roode demokraat, m. Jacobinière, f. Jacobijnenclub, club van roode democraten, m. Jacobinisme, m. Jacobinismus, n.
Jaconas, m. (Comm.) Glad neteldoek, n.
Jactance, f. Pocherij, grootspraak, f. Jactation, f. (Méd.) Onrustig woelen, n. Jaculatoire, adj. 2 g. Oraison j-, schietgebed, n. || Fontaine j-, springbron, f.
Jade, m. Graveelsteen, bittersteen, m.
Jadis, adv. Weleer, voorheen, eertijds.
Jaguar, m. (H.n.) Tijgerkat, f.
Jaïet, m. v. Jais.
Jaillir, v.n. Uitspringen, opborrelen. || (fig.) Voortkomen, geboren worden. Jaillissant, e, adj. Springend. Jaillissement, m. Het (uit)springen, opborrelen, n.
Jais, m. Git, zwart barnsteen, n. De j-, gitten. Noir comme j-, gitzwart. || Smalt, f.
Jalabre, m. (H.n.) Sneeuwhoen, n.
Jalage, m. Wijnbelasting, f.
Jalap, m. Jalappeplant, f., jalappewortel, m.
Jale, f. Groote nap, m. || (Tob(be), f. Jalée, f. Schaalvol, kuipvol, f.
Jalet, m. Rond keitje, n.
Jalon, m. Bakenstok, m., richtvaantje, n. || (fig.) Leidende gedachte, f., richtsnoer, n. Jalonnement, m. Het zetten van bakenstokken, n. Jalonner, v.n. Bakenstokken (of) richtvaantjes zetten. || -, v.a. Met baken-
● Cela fera des jaloux, dat zal veel afgunst verwekken.
stokken afteekenen, afpalen, afbakenen. || (Mil.) J- une ligne, de richting door het plaatsen van een man aangeven. || (fig.) Aanduiden, afbakenen. Jalonneur, m. Richtvaantjeszetter, m. || (Mil.) Soldaat m. die de richting aangeeft.
Jalousé, ée, adj. Benijd. Jalousement, adv. Met ijverzucht. Jalouser, v.a. Jaloersch (of) ijverzuchtig zijn (op), benijden. || Se j-, elkander benijden. Jalousie, f. Jaloerschheid, ijverzucht, afgunst, f., nijd, m. J- de métier, broodnijd. || Bezorgdheid, f. || (Bot.) Amarant, f. || Zonnescherm, zonneblind, n. Jaloux, ouse, adj. Jaloersch, afgunstig, nijdig. || IJverzuchtig (op), bezorgd (voor), zeer verlangend (naar). || (Mar.) Licht kenterend. || (Mil.) Gevaarlijk, blootgesteld. || -, m. et f. Jaloersche, ijverzuchtige, benijder, nijdigaard, m.; benijdster, f., wangunstige, m. et f.
Jamaïque, f. (Géogr.) Jamaïka, n.
Jamais, adv. Nooit, nimmer(meer). Je ne vous ai j- vu, ik heb u nooit gezien. || Immer, ooit. Qui a j- vu pareille chose? wie heeft zoo iets ooit gezien? À (tout) j-, voor eeuwig. || -, m. Au grand j-, nooit of nimmer.
Jambage, m. Steunmuur, grondmuur, m. || Post, stijl, m. || (Call.) Been, n., neerhaal. m. Jambe, f. Been, n. J- deçà, j- delà, schrijlings. Courir à toutes j-s, zoo gauw loopen, als men kan. N'avoir plus de j-s, niet meer voortkunnen van moeite. Prendre ses j-s à son cou, het op een loopen zetten. Jouer q. sous j-s, iemand met gemak de baas zijn. Traiter par dessous j-, minachtend behandelen. Faire j-s de vin, braaf drinken om duchtiger door te stappen. Cela ne me rend pas la j- mieux faite, dat zal mij niet veel helpen. Cela me fait une belle j-! wat heb ik daaraan? Couper bras et j-s, allen moed benemen. || J- sous poutre, noot, neut, f. J-s de force, dakstoelstutten. m. pl. Jambé, ée, adj. Bien j-, welgebeend. Jambette, f. Beentje, n. || Zakmes, knipmes, n. || (Charp.) Rustbalk, m. || (Mar.) Stut, m. Jambier, ére, adj. (Anat.) Tot het been behoorend. || - m. Scheenbeenspier, f. || Slachtboom, m. || -, f. Beenbekleeding, slobkous, f. Jambon, m. Ham, hesp, f. Jambonneau, m. Hammetje, n. || (H.n.) Holsterschelp, f.
Jan, m. (Jeu) Jan, m. J- de retour, keerjan.
Janissaire, m. Janitsaar. m.
Janoterie, f. Kinderachtigheid, domheid, f. Jansénisme, m. Jansenisme, m. Janséniste, m. Jansenist, m. || -, adj. 2 g. Jansenistisch.
Jante, f. Velg, f. Jantier, m., jantière,
| |
| |
Velgdrevel, m. Jantille, f. Schepbord, n. Jantiller, v.a. Met schepborden voorzien.
Janus, m. (H.n.) Janus, m. || (fig.) Valschaard, m. Janvier, m. Januari, m., louwmaand, f.
Japhétique, adj. 2 g. Van Japhet. Race j-, blank menschenras, n.
Japon, m. (Géogr.) Japan, n. || (Comm.) Japansch porselein, n. Japonais, e, adj. Japansch, Japaneesch. || -, m. et f. Japanees, m.; Japansche (vrouw), f. || -, m. Japansche taal, f. Japonner, v.a. Japaneeren.
Jappement, m. Gekef, n. Japper, v.n. Keffen. Jappeur, m. Keffer, m.
Jaque, f. Jak, n. J- de mailles, maliënhemd, n.
Jaque, m. Vrucht f. van den broodboom.
Jaquemart, m. Uurslager, m. Armé comme un j-, van top tot teen gewapend.
Jaquette, f. Jurk, f., jak, n. || Secouer la j- à q., iemand afrossen. || (fam.) Dame j-, ekster, f. || (Artill.) Broekband, m.
Jaquier, m. (Bot.) Broodboom, m.
Jard, m. Hard haar, n.
Jarde, m. (Vétér.) Hazenhak, m.
Jardin, m. Tuin, hof, gaard, m. J- potager, moestuin. || (fig.) C'est une pierre dans mon j-, dat mag ik in mijn zak steken. Il en fait comme des choux de son j-, hij gaat daarmede om, alsof het zijn eigen was. || (Mar). Kap der galerij, f. Jardinage, m. Tuinbouw, m., hovenierderij, f. || Uitdunning f. van bosschen. || Kleurvlekken f. pl. (in een diamant). Jardiné, ée, adj. Gevlekt. Jardiner, v.n. Hovenieren, tuinieren. || -, v.a. Uitdunnen. Jardinet, m. Hofje, tuintje, n. Jardineux, euse, adj. Troebel, onrein. Jardinier, ière, m. et f. Tuinbouwkundige, hovenier, m.; tuinierster, f. J- fleuriste, bloemist, m. J- pépiniériste, boomkweeker, m. || -, adj. De tuinen betreffende. Plante j-e, tuinplant, f. || -, f. Bloemtafeltje, n., bloemmand, f. || (Tiss.) Garen boordsel, n. || (Cuis.) Mengelmoes n. van groenten.
Jardon, m. (Vétér.) Hazenhak, m.
Jaret, m. Pruim, f.
Jargon, m. Gele diamant, m.
Jargon, m. Brabbeltaal, f., koeterwaalsch, kramerslatijn, n. || Gekweel, n. Jargonner, v.n. et v.a. Brabbelen, koeteren. || Snateren. Jargonneur, m., -euse, f. Brabbelaar, koeteraar, m., -ster, f.
Jarlot, m. (Mar.) Sponning, f.
Jarnac, m. Donner un coup de j-, een steek onder water toebrengen.
Jarosse, f. (Bot.) Voedererwt, f.
Jarre, f. Waterkruik, f. || Aarden huisfonteintje, n.
Jarre, m. v. Jard.
Jarret, m. Knieboog, schenkel, m. Avoir du j-, een onvermoeibaar voetganger (of) danser zijn. || (fig.) Raidir le j-, sterven. Tendre le j-, zich gewichtig aanstellen. || Sprong, m., bocht, f. || (Hort.) Spriet, m. Jarreté, ée, adj. Koebeenig. || (Archit.) Uitwijkend, bochtig. Jarreter, v.a. Kousebanden aandoen. ||, v.n. Uitwijken, bochten krijgen. Jarretier, ière, adj. v. Jarreté. || -, m. (Muscle) j-, knieboogspier, f. Jarretière, f. Konseband, m. || (fig.) Il ne lui va pas à la j-, hij kan in zijne schaduw niet staan.
● Trousser la jaquette à quelqu'un, iemand van de roede geven.
Jarreux, euse, adj. Ruig, borstelig.
Jars, m. (H.n.) Gent, ganzerik, m.
Jas, m. Ankerstok, m. || Eerste zoutpoel, m.
Jaser, v.n. Snappen, babbelen. || Uit de school klappen. Jaserie, f. Gebabbel, gesnap, n. Jaseur, euse, m. et f. Babbelaar, snapper, m.; praatster, klappei, f. || (H.n.) Zijdestaart, m.
Jasione, f. Klokjesbloem, f.
Jasmin, m. Jasmijn, f. || Jasmijnboom, m. Jasminé, ée, adj. Jasmijnachtig. || J-ées, f. pl. Jasmijnplanten, f. pl.
Jaspe, m. Jaspis, jaspissteen, m. J-sanguin, bloedjaspis. Jaspé, ée, adj. Jaspiskleurig. || Gemarmerd. Jasper, v.a. Bespikkelen, marmeren, jaspeeren. Jaspure, f. Bespikkeling, marmering, f.
Jatte, f. Kom, f., nap, m. || Meelkist, f. || (Mar.) Waterbak, m. Jattée, f. Komvol, f.
Jauge, f. IJkmaat, f., ijk. m. || Roeistok, m. || (Charp.) Maatstok, m. || (Mar.) Meetschaal, f. || Tonnenmaat, f. || Meetlijn, f. || Het ijken, peilen, n. || Meetvat, n. || (Agric.) Ouvrir une j-, de eerste voor ploegen. Fumer à vive j-, rijkelijk bemesten. Jaugeage, m. Het peilen, n. || Roeigeld. n. || (Mar.) Scheepsmeting, tonnemaat, f. Jauger, v.a. Roeien, peilen, meten. J- cent tonneaux, honderd ton meten. || (fig.) J- q., iemand beoordeelen. Jaugeur, m. Roeier, peiler, m. || (Mar.) Scheepsijker, m.
Jaumière, f. Hennegat, n.
Jaunâtre, adj. 2 g. Geelachtig. Jaune, adj. 2 g. Geel. || Contes j-s, ongelooflijke dingen. || -, adv. Rire j-, grijnslachen. || -, m. Geel, n., gele kleur, geelheid, f. J- d'oeuf, dooier, m. Jauneau, m. (Bot.) Schelkruid. n. Jaunet, m. (pop.) Geeltje, goudstuk, n. || (Bot.) Boterbloempje, n. Jaunet, ette, adj. Geelachtig. Jaunir, v.n. Geel worden. || -, v. a Gelen, geel maken. Jaunissant, e, adj. Gelend. || Rijpend. Jaunisse, f. (Méd.) Geelzucht, f. Jaunissement, m. Geelwording, f.
Javanais, e, adj. Javaansch. || -, m. et f. Javaan, m.; Javaansche (vrouw), f.
Javart, m. (Vétér.) Kootzweer, f.
Javeau, m. Zandeiland, slijkland, n., plaat, f.
Javel (Eau de), f. Bleekwater, n.
Javelage, m. Het in zwaden leggen. Javelé, ée, adj. Door den regen bedorven. Javeler, v.n. In zwaden liggen. || -, v.a. In zwaden leggen. Javeleur, m. Zwadenmaker, m.
Javeline, f. Werpspies, f., werpschicht, m.
Javelle, f. Zwade, zwaai, f. || Rijsbussel, m. || Tomber en j-, in duigen vallen.
Javelot, m. Werpspies, f., werpschicht, m. || (Astron.) Pijl, m. || (H.n.) Pijlslang, f.
Je, pron. de la prem. pers. sing. Ik.
Jé, m. Ruimstok, m.
Jeannette, f. Lint n. met een kruisje. Jeannot, m. Stoffel, m. Jeannotisme, m. Kinderachtige zinbouw, m.
Jectigation, f. Onrustigheid, f. Jectisses, adj. f. pl. Terres j-, opgeworpen grond, m. Pierres j-, bouwsteenen m. pl., die met de hand kunnen gelegd worden.
Jéhovah, m. God, Jahve, m.
Jéjunum, m. (Anat.) Ledige darm. m.
Jérémiade, f. Vervelende klaagrede, f.
Jésuite, m. Jezuïet, m. J- de robe courte,
| |
| |
lekejezuïet, m. || (fam.) Huichelaar, m. Jésuitesse, f. Jezuïtes, jezuïtin, f. Jésuitique, adj. 2 g., -ment, adv. Jezuïetisch. || Schijnheilig, huichelachtig Jésuitisme, m. Jezuïetenleer, f. || Schijnheiligheid, f. Jésus, m. Jezus, m. || -, adj. et m. Papier J- Jezuspapier, n.
Jet, m. Worp, gooi, m. J- d'une pierre, steenworp. Arme de j-, werptuig, n. || (Fond.) Geut, f. D'un seul j-, in eene geut; (fig.) in eens, in een adem. || Gietgat, n., giettrechter, m. || (Mar.) Het uitwerpen. || (Litt.) Premier j-, eerste schets, f. Du premier j-, in eens. || (Peint.) Plooienval, m., plooienschikking, f. || Sprong, straal, m. J- d'eau, waterstraal, m. || J- d'abeilles, jonge bijenzwerm, m. || (Bot.) Scheut, m., spruit, loot, f. Canne d'un seul j-, stok m. uit een schot. || (H.n.) J- marin, zeescheede, f. Jetage, m. Het werpen. J- d'un pont, het leggen eener brug. Jeté, m. Halfpas, m. Jetée, f. Havendam, dijk, m., havenhoofd, n., kisting, f. || (Steen)gruis, n. || Bijenzwerm, m. Jeter, v.a. Werpen, smijten, gooien. J- les armes, de wapens wegwerpen. J- la sonde, looden. J- les fondements, den grond leggen. J- un pont, eene brug slaan (over). J- au sort, (om iets) loten. J- à la mer, overboord werpen. || (Impr.) J- du blanc, wit laten. || (fig.) J- son dévolu (sur), zijn oogen werpen (op). J- le grappin (sur), zich meester maken (van). J- de la poudre aux yeux, zand in de oogen strooien. || (Comm.) J- à la tête, voor een appel en een ei verkoopen. || (fig.) Plaatsen, zetten, stellen. || Richten, wenden. J- l'épouvante, schrik verspreiden. J- des soupçons contre q., iemand in verdenking brengen. || Montagne qui jette du feu, vuurspuwende berg, m. || (fig.) Van
zich geven. J- son venin, zijn venijn uitbraken. J- feu et flamme, vuur en vlam spuwen. J- des propos, iets bedektelijk te kennen geven. J- un soupir, eenen zucht loozen. J- les hauts cris, luid schreeuwen (of) klagen. J- son feu, zijn toorn luchten; ongegronde verwachtingen wekken. || J- un plan, een plan ontwerpen. || J- du pus, etteren. || (Chass.) J- sa tête, zijn gewei afwerpen. || J- un canon, een kanon gieten. || (Bot.) Schieten, spruiten. || -. v.n. Gieten. || Zwermen. || (Méd.) Etteren. || Se j-, zich werpen, zich storten, vallen. Se j- dans l'eau, in het water springen. Se j- au cou de q., iemand om den hals vliegen. Se j- sur q., iemand op het lijf vallen. || (fig.) Se j- dans la dévotion, een godvruchtig leven beginnen. || (Géogr.) Se j-, zich uitstorten, loopen, vloeien. Jeton, m. Penning, m., speelmerk, n. || Faux comme un j-, zoo valsch als een kat. || Bijenzwerm, m.
Jeu, m. Spel, n. J- innocent, pandspel, n. Mettre au jeu, inleggen, inzetten. J- de mots, woordspeling, f. J-x d'esprit, vernuftspelingen, f. pl. Se piquer au jeu, voortgaan met spelen; (fig.) in iets volharden. || (fig.) Tirer son épingle du j-, zich uit eene verlegenheid redden; (of) bij tijds zijn kapitaal uit eene zaak trekken. Mettre q. en j-, iemand in iets verwikkelen. Mettre qc. en jeu, iets te werk stellen. Faire voir beau j- à q., iemand beetnemen. || (Prov.) J- de main, j- de vilain, uit kortswijl vechten is gemeen. C'est un j- joué, het is een bestoken werk. Être à deux de j-, elkander niets te benijden hebben.
● Jeter les yeux sur quelque chose, zijn oogmerk op iets richten.
|| Inleg, inzet, m. Jouer un j- d'enfer, om veel geld spelen. || (Mus.) Spel, n. C'est le vieux j-, dat is versleten. || (Mec.) Speelruimte, speling, f., spelens, n. || J- d'avirons, stel n. riemen. J-x de lumière, lichtspelingen.
Jeudi, m. Donderdag, m. J- saint, witte donderdag.
Jeun (à), loc. adv. Nuchter. Jeûne, m. Het vasten, n., onthouding van spijs, f. || Vasten, f. Jour de j-, vastendag, m.
Jeune, adj. 2 g. Jong, jeugdig. J- homme, jongeling, jonkman, m. || Fou comme un j- chien, zoo zot als een musch. J- levron, wildzang, m. || Le j-, de jongere, de jongste. || Lichtzinnig, onbezonnen. Jeunement, adv. (Chass.) Kortelings, onlangs.
Jeûner, v.n. Vasten.
Jeunesse, f. Jeugd, f., jonge jaren, n. pl. || Jeugdige onbezonnenheid, f. || (Prov.) J- est difficile à passer, jeugd heeft geene deugd. || Jeugd, f., jongelieden, m. pl. || Jong meisje, n., jongedochter, f. Jeunet, ette, adj. (fam.) Zeer jong, piepjong.
Jeûneur, euse, m. et f. Vaster, m.; vastster, f.
Joaillerie, f. Juwelierskunst, f. || Juweelhandel, m. || Juweelen, n. pl. Joaillier, ère, m. et f. Juwelier, m.; juwelierster, f.
Jobard, e, m. et f. Domkop, m. et f., onnoozele hals, m. Jobarderie, f. Domheid, f.
Joc, m. Mettre à j-, stilleggen.
Jockey, m. Jonge rijknecht, jockey, m.
Jocko, m. (H.n.) Joko, m.
Jocrisse, m. Keukenklouwer, Jan-hen, m. || Domkop, sul, m. || Domme dienaar, m.
Jodoigne, f. (Géogr.) Geldenaken, n.
Joie, f. Vreugd(e), blijdschap, f. Se donner à coeur j-, zijn hartje ophalen. || Genieting, f.
Joignant, e, adj. Naastgelegen, belendend, aanpalend. || -, prép. Naast. Joindre, v.n. Sluiten. || -, v.a. Aaneenvoegen, verbinden. J- les mains, de handen samenvouwen. || (fam.) J- les deux bouts, met moeite rondkomen. || Bijvoegen, toegeven. || J- les efforts, de pogingen vereenigen. || Achterhalen, inhalen. v. Rejoindre. || Se j-, zich vereenigen; zich aansluiten (bij). || Se j-, bijeenkomen. Joint, e, adj. Bijeengevoegd. Ci-j-, hiernevens, hierbij. A pieds j-s, met beide voeten tegelijk. || J- que, loc. conj. Voeg er bij dat, bovendien. || -, m. Gewricht, n., geleding, f. || (fig.) Trouver le j-, de zaak bij het recht einde aanvatten. || (Archit.) Voeg, f., stuik, m. Jointe, f. (Vétér.) Koot, f. || (Charp.) Plank, f. || Vulzijde, f. Jointé, ée, adj. Gekoot. Jointée, f. Dubbele handvol, f. Jointif, ive, adj. Aansluitend, samengevoegd. || -, f. Beschot n. van aaneengesloten latten. Jointoiement, m. Het toestrijken n. der voegen. Jointoyer, v.a. De voegen toestrijken. Jointure, f. Voeg(e), f., gelid, gewricht, n. || Koot, f.
Joli, e, adj. Fraai, aardig, mooi, bevallig. || (iron.) Belachelijk, ergerlijk. || -, m. Het mooie, n. Joliet, ette, adj. Mooi, aardig, lief. Joliment, adv. Lief, netjes. || (iron.) Duchtig, deerlijk. Jolivetés, f. pl. Snuisterijen, f. pl.
Jombarde, f. Fluit f. met drie gaten.
Jonc, m. Bies, f., riet, n., rusch, f. J- épineux, stekende brem, f. J- fleuri, waterbies- | |
| |
gras, n. J- odorant, kemelshooi, n. De j-, biezen. Canne de j-, rotting, m. Jon(ca)cé, ée, adj. Biesachtig, rietachtig. Joncer, v.a. Met biezen bevlechten. Jonchaie, f. Biesbosch, rietveld, n. Jonchée, f. Strooisel, n. À j-, met gansche handen vol. || Roomkaasje, n. Joncher, v.a. Bestrooien, bezaaien. Jonchère, f. Rietbosch, biesveld, n. Jonchets, m. pl. Knipperspel, n. Jonciforme, adj. 2 g. Biesvormig, rietvormig. Joncoïde, adj. 2 g. Biesachtig, rietachtig.
Jonction, f. Vereeniging, f. || Samenloop, m.
Jongler, v.n. Goochelen. Jonglerie, f. Goochelarij, f. || (fig.) Bedriegerij, f. Jongleur, m. Goochelaar, m. || Kwakzalver, m. || (Litt.) Dolende minstreel (of) spreker, m.
Jonque, f. Jonk, f.
Jonquille, f. (Bot.) Tijloos, sprokkelbloem, f.
Jottereaux, m. pl. (Mar.) v. Joutereaux.
Jouable, adj. 2 g. Speelbaar. Jouailler, v.n. Om eene kleinigheid spelen. || Slecht spelen.
Joubarbe, f. (Bot.) Huislook, n., donderbaard, m. J- des vignes, hemelsleutel, m.
Joue, f. Wang, kaak, koon, f. Coucher en j-, aanleggen (of) mikken (op). En j-! feu! leg aan! vuur! || (Mar.) Boeg, m. || (fig.) Wang, f. Jouée, f. Muurdikte, vlucht, f.
Jouelle, f. Latwerk, n.
Jouer, v.n. Spelen, zich vermaken. || J- des gobelets, goochelen; (fig.) bedriegen. J- des mains, elkander slaan. J- cartes sur table, met open kaart spelen. || J- sur les mots, woordspelingen maken. J- de son reste, het laatste wagen. J- au plus fin, list gebruiken. J- du pouce, opdokken. J- des couteaux, van leer trekken, J- des jambes, het hazenpad kiezen. J- de la prunelle, pinkoogen. || (Mus.) Spelen. J- de la flûte, op de fluit spelen. J- à vue, van het blad spelen. || Werken. Faire j- une pompe, eene pomp doen werken. Faire j- une mine, eene mijn laten springen. || (fig.) Faire j- toutes sortes de ressorts, alle middelen in het werk stellen. || -, v.a. Spelen. J- gros jeu, grof spelen. || (fig.) J- q., iemand foppen (of) verschalken. || (Mus.) Spelen, uitvoeren. || (Théât.) Spelen, opvoeren, vertoonen. || Belachelijk maken. || Gelijken (op). Cette étoffe joue la soie, die stof ziet er uit als zijde. || Se j-, spelen, zich vermaken. En se jouant, al spelende, zonder moeite. || (fig.) Se j- de qc., met iets spotten (of) lachen. Se j- de q., iemand verschalken. Se j- à q., iemand onbezonnen aanvallen. Jouet, m. Speelgoed, n. || (fig.) Speelbal, m. || Gebitkettinkje, n. Jouette, f. Klein hol. n. Joueur, euse, m. et f. Speler, m.; speelster, f. J- de farces, kluchtspeler, grappenmaker, m. J- de gobelets, goochelaar, m.
Joufflu, e, adj. Bolwangig, dikkoonig. || -, m. et f. Dikwang, m. et f., bollenblazer, m.
Joug, m. Juk, n. Mettre au j-, in het juk spannen. || (fig.) Dienstbaarheid, f., dwang, m. || Waagbalk, m.
Joui(ll)ère, f. Zijsluismuur, m.
Jouir, v.n. (Iets) genieten, genot hebben (van). J- de q., iemands omgang genieten. || (Iets) gebruiken, bezitten. Jouissance, f. Genot, gebruik, bezit, n. || Vermaak, n., genieting, f. || (Fin.) Renteuitbetaling, f. Jouis-
● Jouer de malheur, niets dan tegenspoed hebben.
sant, e, adj. (Jur.) Genietend, het genot hebbend. Jouisseur, m. Genotziek mensch, m.
Joujou, m. Kinderspeelgoed, n.
Jour, m. Dag, m., daglicht, n. Petit j-, schemering, f. Il fait j-, het is dag. L'astre du j-, de zon, f. Le point du j-, de dageraad, m. || Vivre au j- le j-, van de hand in den tand leven. || Dans quinze j-s, binnen (of) over veertien dagen. Un j-, eens. J- ouvrable, werkdag. J- gras, vleeschdag. Tous les j-s, dagelijks. J- de l'an, nieuwjaarsdag. De deux j-s l'un, om den anderen dag. L'autre j-, onlangs. Du j- au lendemain, op den dag van morgen, zonder verwijl. || (Comm.) J-s de faveur, loopdagen, m. pl. Mettre à j-, in orde brengen, tot den loopenden dag bijschrijven. || Ruimte, opening, f., licht, n. J- d'escalier, traplicht. Faux j-, valsch licht. Se faire j-, zich een doortocht banen; (fig.) aan het licht komen. A j-, met openingen. Percé à j-, doorgebroken; (fig.) doorkeken. || (fig.) Leven, n., leeftijd, m. Donner le j-, het leven geven. Mettre au j-, het aanzijn schenken; (fig.) aan 't licht brengen, in 't licht geven.
Jourdain, m. (Géogr.) Jordaan, f.
Journal, m. Dagboek, dagregister, dagverhaal, n. || Dagblad, n., courant, f. || -, adj. m. Livre j-, dagboek, journaal, n. Journalier, ère, adj. Dagelijksch, alledaagsch. || Veranderlijk, onzeker. Les armes sont j-ères, het lot der wapenen is wisselvallig. || -, m. Daglooner, m. Journalisme, m. Journalismus, n. Faire du j-, aan dagbladen medewerken. || Dagbladen, n. pl., dagbladpers, f. Journaliste, m. Dagbladschrijver, m. || Zetter m. aan een dagblad. Journée, f. Dag, m. || Dagwerk, n. Travailler à la j-, in dagloon werken. Homme de j-, daglooner, m. || (Prov.) J- gagnée, j- dépensée, zoo gewonnen, zoo geronnen. || Dagloon, n., daghuur, f. || Dagreis, f. || (Mil.) Slag, veldslag, m. Journellement, adv. Dagelijks.
Joute, f. Steekspel, tornooispel, n. || (fig.) Strijd, m. Jouter, v.n. Lansen breken, een steekspel houden. || Vechten, een strijd aangaan. Joutereaux, m. pl. Mastwangen, f. pl., klampen, m. pl. Jouteur, m. Steekspeler, kampvechter, m. || (fig.) Kampioen, m.
Jouvence, f. Jeugd, f. Fontaine de j-, verjongingsbron, f. Jouvenceau, m. Jongeling, m. Jouvencelle, f. Meisje, n.
Jovial, e, adj., jovialement, adv. Opgeruimd, blijgeestig. Jovialité, f. Blijmoedigheid, opgeruimdheid, f.
Joyau, m. Juweel, kleinood, n.
Joyeusement, adv. Vroolijk, blij, lustig. Joyeuseté, f. Boert, snakerij, f. Joyeux, euse, adj. Vroolijk, opgeruimd, lustig. J-euse entrée, blijde inkomst, f.
Jubarte, f. (H.n.) Snavelvisch, m.
Jubé, m. Oxaal, n. || (fig.) Venir à j-, zich onderwerpen.
Jubilaire, adj. 2 g. Het jubelfeest betreffend. Fête j-, jubelfeest, n. || -, m. Jubilaris, m. Jubilation, f. Vreugd(e), f., groot gejuich, n. Jubilé, m. Jubeljaar, jubelfeest, n. || Jubileum, n. || (Jeu) Faire j-, de kaarten overhoop werpen. || -, éc, adj. Docteur j-, jubeldoctor, m. Jubiler, v.n. Zich luidop verheugen, juichen.
Jubis, m. In de zon gedroogde rozijnen, f. pl.
| |
| |
Juc, m. Roeststok, m. Juché, ée, adj. Geroest. || (Vétér.) Overkootig. Jucher, v.n., se jucher, v. réfl. Op het rek gaan. || (fam.) Hoog wonen. Juchoir, m. Rek, n.
Judaïque, adj. 2 g. Joodsch. || (fig.) Letterlijk, valsch. || Pierre j-, olijvensteen, m. Judaïquement, adv. Op joodsche wijze. Judaïser, v.n. Joodsche gebruiken volgen. || Aan de letter hechten. Judaïsme, m. Jodendom, n. Judas, m. (fam.) Verrader, m. || Poil de J-, ros haar, n. || (fig.) Kijkgat, spiegat, n.
Judelle, f. (H.n.) Waterhoen, n.
Judicature, f. Rechterambt, n. Judiciaire, adj. 2 g., -ment, adv. Gerechtelijk. || (Rhét.) Genre j-, rechtswelsprekendheid, f. || -, f. Oordeelsvermogen, n. Judicieusement, adv., judicieux, euse, adj. Scherpzinnig, oordeelkundig, wijs, schrander.
Jugal, adj. m. (Anat.) Os j-, jukbeen, n.
Juge, m. Rechter, m. J- de paix, vrederechter. kantonrechter, m. J- d'instruction, onderzoeksrechter. J- consulaire, handelsrechter. Se constituer j-, zich tot rechter opwerpen. || De fou j- briève sentence, een gek is terstond met zijn oordeel daar. || (fig.) Rechter, beoordeelaar, scheidsman, m. Jugé, ée, adj. Beoordeeld, gevonnist. || -, m. Bien j-, billijke uitspraak, f. Jugement, m. Oordeel, n., oordeelskracht, f. || Vonnis, oordeel, n., uitspraak, f., gewijsde, n. J- arbitral, scheidsrechterlijke uitspraak, f. Mettre en j-, voor den crimineelen rechter dagen. || Gevoelen, oordeel, n., meening, f. Jugeotte, f. (fam.) Oordeel, n. Juger, v.a. et n. Uitspraak doen, oordeelen, vonnissen, rechterlijk beslissen. || Beoordeelen. J- des coups, over het spel oordeelen; (fig.) lijdzaam toezien. || Vermoeden, denken, meenen. oordeelen. J- nécessaire, noodig oordeelen. || Zich verbeelden, zich voorstellen. Jugeur, m. Rechter, vitter, m.
Juglandées, f. pl. Okkernoteboomen, m. pl.
Jugulaire, adj. 2 g. Tot de keel behoorend. || -, f. (Veine) j-, keelader, f. || (Mil.) Stormband, m. Juguler, v.a. Verworgen. || (fig.) Afzetten. || (fig.) Doodelijk vervelen. Jugulibranches, m. pl. Keelkieuwigen, m. pl.
Juif, ive, m. et f. Jood, m., Jodin, f. || (fig.) Woekeraar, schacheraar, smous, m. || (H.n.) Hamervisch, m. || -, adj. Joodsch. A la j-ve, op zijn Joodsch.
Juillet, m. Juli, m., hooimaand, f.
Juin, m. Juni, m., zomermaand, f.
Juive, adj. et f. v. Juif. - Juiverie, f. Jodenkwartier, n., jodenstraat, f. || Woekerhuis. n. || Jodendom, n. || Woekerhandel, m.
Jujube, f. Borstbezie, f. Suc de j-, borstmiddel, n. Pâte de j-, borstklontjes, n. pl. Jujubier, m. Borstbezieboom, m.
Julep, m. (Méd.) Koeldrank, m.
Julien, enne, adj. Juliaansch. || Alpes J-nes, Julische Alpen, m. pl. || Saint-J-, m. Saint Julien, m. (wijn). Julienne, f. (Bot.) Nachtviolier, f. || (Cuis.) Potage à la J-ne, groentesoep, f.
Juliers, m. (Géogr.) Gulik, n.
Jumart, m. Muilos. osezel, m.
Jumeau, elle, adj. Frères j-x, tweelingbroeders, m. pl. Soeurs j-elles, tweelingzusters, f. pl. Lits j-x, dubbelbedden, n. pl. || (Astron.)
● J'en ai jusque là, dat hangt mij de keel uit.
J-x, m. pl. v. Gémeaux. - Jumelage, m. Het wangen, Jumelé, ée, adj. (Blas.) Met dubbele balken. Jumelées, f. pl. Twee overlangs aaneengelaschte stukken n. pl. hout. Jumeler, v.a. (Mar.) Wangen, schalen. Jumelle, f. Zijstuk, n. || (Blas.) Tweelingsbalk, m. || Dubbelkijker, m. || (Mar.) Schaal, wang, klamp, f.
Jument, f. Merrie, f., merriepaard, n. Jumenterie, f. Stoeterij, f. Jumenteux, euse, adj. (Méd.) Troebel, dik.
Junon, f. Juno, f. Oiseau de J-, pauw, m.
Junte, f. Raad, m., vergadering, junta, f.
Jupe, f. Rok, m. Jupon, m. Onderrok, m. Juponner, v.a. Een onderrok aandoen.
Jurande, f. Overmanschap, n. || Gezworenen, overlieden, m. pl. Juratoire, adj. 2 g. Onder eed gedaan. Juré, ée, adj. Gezworen, beëedigd. || (fig.) Onverzoenbaar, gezworen. || -, m. Gezworene, m. Jurement, m. Eed, m. || Vloek, m. Jurer, v.n. Zweren (bij, op). || (Prov.) Il ne faut jurer de rien, alles kan veranderen. || Zweren, vloeken. || Niet bij elkander passen. Ces couleurs jurent, die kleuren passen hoegenaamd niet bij elkaar. || Ce violon jure, die viool krast. || -, v.a. Bezweren. J- ses grands dieux, bij hoog en laag zweren. J- le nom de Dieu, God lasteren. || Bevestigen, verzekeren. || (Toe)zweren, vast beloven. Jureur, m. Vloeker, zweerder, m. Juridiction, f. Rechtsmacht, f., rechtsgezag, n. || Rechtsgebied, n., rechtsban, m. || (fig.) Ce n'est pas de ta j-, dat gaat u niet aan. Juridictionnel, elle, adj. Tot de rechtsmacht (of) het rechtsgebied behoorend. Juridique, adj. 2 g., -ment, adv. Gerechtelijk, wettig, rechterlijk. Jurisconsulte, m. Rechtsgeleerde, m. Jurisprudence, f. Rechtsgeleerdheid, f. || Rechtspraak, f. Juriste, m. Rechtsgeleerde, m. Juron, m. Vloek, m. Jury, m. Rechtbank van gezworenen, jury, f. || Keurraad, m., jury, f.
Jus, m. Sap, nat, vocht, n. J- de viande, vleeschsop, n., jeugd. f. Le j- de la treille, het druivennat, n., de wijn, m.
Jusant, m. Eb(be), f., vallend water, n.
Jusée, f. (Tann.) Looipap, f.
Jusque(s), prép. Tot. J-s à quand? tot wanneer? hoe lang? Jusqu'à Pâques, tot Paschen. || Tot zelfs. || Jusqu'à ce que, tot dat.
Jusquiame, f. (Bot.) Bilzenkruid, n.
Jussion, f. Vorstelijk bevel, n.
Justaucorps, m. Mansrok, m., sluitjas, m. et f. Juste, m. et f. Boerinnenjakje. n. Juste, adj. 2 g. Juist, nauwkeurig, behoorlijk. || Rechtvaardig, billijk. J- prix, billijke prijs, m. || (Taill.) Eng, nauw(sluitend). || Rechtschapen, vroom. || Rechtmatig, gerecht, wettig, gegrond. J- colère, rechtmatige toorn, m. || -, m. Rechtvaardige, m. || Het rechtvaardige, het billijke, n. || -, adv. Nauwkeurig, stipt. Chanter j-, juist zingen. Arriver j-, stipt op tijd komen. Chaussé j-, eng geschoeid. Àu j-, juist, stipt. Comme de j-, als het behoort. Justement, adv. Rechtvaardig, billijk. || Juist. Justesse, f. Juistheid, nauwkeurigheid, stiptheid, f. Justice, f. Rechtvaardigheid, gerechtigheid, f. || Recht, n., rechtspleging, f. Rendre j- à q., iemand recht laten wedervaren. Cour
| |
| |
de j-, gerechtshof, n. Rendre la j-, recht spreken. Se faire j- (à soi-même), zich wreken; zich zelven recht doen. Se faire j-, zich zelven straffen. Faire j- de q., iemand zijne verdiende straf toedienen. || Gerecht, rechtsgebied, n. J- de paix, vredegerecht. Traduire en j-, voor het gerecht dagen. Ministre de la j-, minister van justitie. Mettre en j-, voor 't gerecht brengen. Se brouiller avec la j-, met het gerecht kennis maken. Justiciable, adj. 2 g. Onder iemands rechtsmacht staande. || (fig.) Rekenschap verschuldigd. || -, m. Onderhoorige, m. Justicier, v.a. Eene lijfstraf doen ondergaan, rechten. Justicier, m. Rechtdoener, handhaver m. van het recht. || -, adj. et m. Seigneur j-, gerechtsheer, m. Justifiable, adj. 2 g. Rechtvaardigbaar, verdedigbaar. Justifiant, e, adj. Rechtvaardigmakend, rechtvaardigend. Justificateur, m. Gelijkmaker, justeerder, m. || Justeervijl, f. || (fig.) Verdediger, m. Justificatif, ive, adj. Rechtvaardigend. Justification, f. Rechtvaardiging, verdediging, f. || Bewijs, n. || Rechtvaardigmaking, f. || (Impr.) Regellengte, f.; gelijkmaking, f. Justifier, v.a. Rechtvaardig maken. || De onschuld bewijzen. || Bewijzen, doen blijken. || Billijken, rechtvaardigen, wettigen. J- la conduite, het gedrag billijken. || (Impr.) De behoorlijke lengte aan de regels (of) aan de kolommen geven; justeeren. || -, v.n. J- de qc., iets bewijzen. || Se j-, zijne onschuld bewijzen, zich verantwoorden. || Se j-, gebillijkt worden. Justifieur, m. (Impr.) Justorium, n.
Jute, m. Indische hennep, m.
Juter, v.n. Sap afscheiden. Juteux, euse, adj. Sappig, jeugdig.
Juvénile, adj. 2 g., -ment, adv. Jeugdig.
Juxtalinéaire, adj. 2 g. Tegenover den tekst staande. Juxtaposer, v.a. Naast elkander plaatsen. || (Phys.) Se j-, uitwendig aanzetten. Juxtaposition, f. Naast-elkanderplaatsing, f. || (Phys.) Uitwendige aanzetting,f.
|
|
Auteursrecht onbekend