Het zelfgewilde einde van oude mensen

[p. 38]

Het voorstel van Drion
R. Ferdinandusse

De ene week werd er nog gesproken over euthanasie, de andere week ging alweer alle aandacht naar de keuzes die we straks, na een brede discussie, van de commissie-Dunning moeten gaan maken. Het gaat snel in de gezondheidszorg. Dat is jammer want een paar aspecten van het euthanasievraagstuk verdwenen daardoor weer meteen van de agenda.

Aan het euthanasiegesprek in Het Capitool (10 november 1991) werd bijvoorbeeld deelgenomen door H. Drion (oud-hoogleraar burgerlijk recht, oudraadsheer Hoge Raad). Hij was speciaal uitgenodigd om voor de televisie nog eens te herhalen wat hij al eerder in de NRC bepleitte (en waar Lex Dura in VN op terugkwam): Het zelfgewilde einde van oudere mensen.

Drion zei het voor de televisie dus nog eens: als je als nog gezonde oudere op bezoek gaat in een verpleeg- of verzorgingshuis kom je daar dikwijls geschokt en beroerd vandaan. En als je dan denkt: dát wil ik niet, zo wil ik mijn leven niet beëindigen, wat is er dan mogelijk, behalve jezelf voor de trein te werpen? Drion stelde daarom voor dat zulke ouderen - die, dacht hij, tenminste 75 jaar moesten zijn - via een

[p. 39]

arts (of apotheker?) de beschikking zouden kunnen krijgen over een middel waarmee ze naar eigen inzicht een eind aan hun leven zouden kunnen maken. Als een arts dat nú zou doen, zou hij uiteraard strafbaar zijn: hulp bij zelfdoding mag niet. Daarom zou ook dit onder de nieuwe, ‘praktische’ euthanasieregeling moeten vallen.

Een paar dagen nadat Drion het zo formuleerde, kwam een woordvoerster van de Utrechtse Raad voor de Volksgezondheid aan zijn angstvisioen een extra dimensie geven: de wachtlijsten in die provincie voor psychogeriatrische verpleeghuizen zijn zo lang dat veel bejaarden overlijden vóór ze kunnen worden opgenomen. Van de 400 personen die vorig jaar op de wachtlijst stonden overleden er 138. De wachttijden zijn opgelopen tot meer dan een halfjaar. Ook in andere delen van ons land is in die sector een tekort aan bedden. En Dunning voegde aan dat sombere beeld nog gauw toe dat, als er niets aan de salariëring van de verpleegkundigen wordt gedaan, de héle bejaardenverpleging en -verzorging een ramp wordt.

Het maakt in ieder geval duidelijk dat zeer oud worden steeds meer onprettige kanten krijgt: náást de vrees om in het verpleeghuis te komen is er nu ook de vrees om net níét in het verpleeghuis te komen.

Uit de discussie die op Drions woorden volgde kwam naar voren dat we voorlopig maar niet te hard van stapel moeten lopen. We moeten nu eerst maar eens tevreden zijn met het gedoogvoorstel dat Hirsch Ballin en Simons hebben ingediend. Wat Drion voor de alleenstaande, nu nog gezonde oudere wil, komt

[p. 40]

ook nog wel eens een keer aan de orde. Ook dat zal in de komende jaren wel in de praktijk geregeld worden.

Toch is dat onbevredigend. Drion stelt openlijk een duidelijke vraag. Niet zomaar: het gaat over een zaak waarover hij heeft nagedacht en die hem - hij is 74 jaar - ter harte gaat. Zo iemand verdient alleen al daarom een openlijk en duidelijk antwoord. En als de regering dat antwoord niet durft of kan geven, moet er in het parlement maar iets over gezegd worden. Als dan blijkt dat de politiek onmachtig is een mening te formuleren over een zo duidelijke vraag van een burger, dan moeten de medici het maar weer opknappen. Van Drion horen we dan over een jaar, in een vervolgstukje, wel of zijn wens is vervuld.

Vrij Nederland, november 1991