|
| |
| |
| |
XII.
Een feest by Willems vader.
De lusters waren opgestoken. De ruime zalen van mynheer van Schoer schitterden van pracht. De vloeren waren met was, zoo glad als geslepen metael, gestreken; de wanden waren bezet met kostelyke spiegelglazen, die in zware vergulden lysten prykten; de schouwboorden waren versierd met pendulen, kandelabers en bloemruikers; het zachte licht van duizende bougiën schoot betooverend door de fyne zyden gordynen, die golvend de vensterramen omzwierden, en de zoetluidende muziek der pianos en harmoniums weêrgalmde door het geheele huis.
De knechten en meiden des huizes liepen, overlast van werk, op en neêr, om en weêr en stotterden en morden tegen elkander om de minste zwarigheid, die in den weg kwam.
Voor aen de deur stonden eene menigte rytuigen, die alreeds genoodigden aengebragt hadden, en die reeks nam nog gestadig toe, naermate de gasten aenkwamen.
| |
| |
Mynheer van Schoer had boven op de groote zael zyne volle bezigheden met zyne talryke genoodigden behoorlyk te ontvangen, het is te zeggen, met aen de mode te voldoen door beleefd, hupsch, overdreven te wezen, en veel komplimenten en geveinsd beslag te maken.
In zyne drukke eerbewyzingen had hy reeds meermaels naer zynen zoon Willem uitgezien, maer de jongeling liet zich nergens ontwaren.
De familie de Wallin kon alle oogenblikken binnenkomen en dan moest Willem wel zeker dáér wezen om ten minste mejuffer Eugenie te verwelkomen.
Na te vergeefs zyn' zoon gewacht te hebben, zond vader van Schoer eenen knecht naer Willems kamer, om te zien waerom de jongman zoo lang achter wege bleef, als het ten huize zyns vaders groot feest was.
De knecht bragt eenige stonden nadien bericht, dat mynheer Willem nog niet aengekleed was, maer dat hy weldra zou beneden komen, om aen vaders verzoek te voldoen.
- Ho! grommelde vader van Schoer binnen 's monds, die zoon is wederspannig, die zoon is hardnekkig! maer wy zullen zien! heden zal hy, door zyne toestemming in het huwelyk, myne zaken redden! of!....
Op dit oogenblik meldde de deurwachter mevrouw en mejuffer de Wallin aen.
Mynheer van Schoer kneep gramstoorig de vuisten toe, tempeestte tegen den ‘koppigen’ jongen en bereidde zich om zelf het onthael te doen. -
Mevrouw en mejuffer de Wallin traden de groote zael binnen, gevolgd van twee dienaers, die de hoeden en schawls weg namen en zich vervolgens verwyderden, om hunne meesteressen tot na het feest af te wachten.
Mevrouw de Wallin, ofschoon eene dame van diep in
| |
| |
de veertig jaren, had zich zoo pertig, zoo frisch weten op te knappen, dat zy er nog als eene jongheid van dry mael zeven uitzag. Hare vergryzende hairen en wenkbrauwen waren met zilveroxyd zoo pik zwart gemaekt als zy het maer immer geweest waren. De fyne rimpels die in hare wangen en voorhoofd, als onwedersprekelyke getuigen van langeren leeftyd, geteekend stonden, waren onder eene dikke laeg loodwit zoo goed mogelyk verdwenen; de blauwachtige randen, die gewoonlyk om hare oogen geslingerd lagen, waren nu onder een fyn cosmetiek verdoken; de rest van haren ganschen persoon was zorgvuldig met de fynste en rykste stoffen omhuld; daerby wist zy zich eenen zwier, eene bevalligheid te geven, die verre boven het gemeene was; ook werd haer niet zelden het compliment gemaekt ‘dat mevrouw de Wallin waerlyk van jaer tot jaer verjongde’ - en dit deed haer ‘niet weinig’ genoegen.
Mejuffer Eugenie was schitterend, was verrukkelyk schoon!....
Zonder loodwit was hare huid zoo glad en fyn als fluweel.
Zonder zilveroxyd golfden hare gitzwarte lokken om hare ronde blanke schouders.
Zonder cosmetiek stonden hare oogen helder en schitterend uit hunne kringen te kyken.
Hare bewegingen waren bevallig en zwierig zonder gemaektheid. Alles was by haer natuerlyk-schoon.
Vader van Schoer had reeds mevrouw en mejuffer de Wallin met buitengewoone plegtplegingen ontvangen toen Willem in de zael trad. De jongeling bezag de schoone jonkvrouw van verre... en hy dacht aen Nella, aen het arme waschmeisjen, dat, naer zyn inzien, met eene eenvoudige kleeding nog schooner, nog bevalliger
| |
| |
en vooral oneindig beminnelyker was, dan mejuffer Eugenie met al de pracht, die de modewinkels den begoeden der aerde kunnen leveren.
Mynheer van Schoer ontwaerde zynen zoon, die bedeesd de zael doorwandelde, nam hem by der hand en stelde hem den beiden vrouwen op eene hoflyke wyze voor. Willem groette beleefdelyk maer koel; hy zou zich ook seffens verwyderd hebben, hadden vader en moeder niet aengehouden om het gesprek tusschen de twee jonge lieden te doen aenvangen, en weêr te doen hernemen als het verflauwde of op nieuw aen te knoopen als de kinderen niets meer te zeggen wisten.
Mynheer van Schoer had schoon door slimme spreuken op het aenstaende huwelyk te doelen, Willem hield zich als beschouwde hy die zaek voor afgewezen en vergeten.
Er werden door bedienden van den huize schotels met ververschingen en lekkernyen rond gedragen; korts nadien zou men beginnen te dansen.
Mynheer van Schoer kondigde zulks zynen gasten aen, en nam die gelegendheid te baet om zynen zoon met mejuffer Eugenie te doen afspreken dat zy de eerste quadrille te samen zouden dansen.
Middelerwyl ontving de feestgever nog eenige genoodigden; de zael was letterlyk vol met een hupsch en uitgelezen gezelschap.
Vader van Schoer kwam by Willem om te vernemen hoe het kwam dat Alfried nog niet dáér was. Ik heb hem uitgenoodigd, vervolgde hy, om dat ik weet dat hy een geestige gast is en ons feest wat opvrolyken zal. In afwachting dat Alfried kome, kunt gy het gezelschap wat tot drinken en dansen aenmanen.
De vader wendde zich naer eene andere zyde der zael, terwyl hy by zich zelven sprak: - Ik moet zien dat ik hem het hoofd warm kryge.
| |
| |
Willem maekte het bevel zyns vaders tot eene gelegenheid om aen mejuffer de Wallin ‘tot straks’ te zeggen en zich met andere persoonen op te houden.
Het was wel aerdig dat Willem zich in tegenwoordigheid dier juffrouw, die zich nogthans in alles ten zynen opzichte betamelyk, ja, deftig gedroeg, gants niet in zyn schik was. Mej. de Wallin deed maer alles wat zy kon om den jongeling te behagen, want men liet ongestoord het meisjen in de meening verkeeren dat Willem haer echtgenoot worden zou. Daerom welligt was het dat Willem zoo ongaern in hare tegenwoordigheid bleef; en dat hy zich zoo koel, zoo onverschillig ten haren opzichte gedroeg, was waerschynlyk om haer te doen zien dat hy haer zyne liefde niet schenken kon; en zy diensvolgens zich met geene ydele hoop hoefde te streelen.
Het sein voor den eersten dans werd gegeven; de byzondere gesprekken hielden in de nevenkamers op; elk moest in de eerste quadrille meêdansen. Later zou zich ieder volgens zyne neiging by dans, teerlingen, kaerten of bakspel houden, of zich met de lekkere flesch en het aengename praetjen verlustigen.
Willem was door den wil zyns vaders gedwongen mej. Eugenie voor de eerste quadrille tot cavalier te dienen. Hy moest het woord zyns vaders gestand doen; hy ging dus de lieve Juffer ten dans noodigen.
Zy liet den arm harer moeder los en vatte dien van Willem, terwyl zy zoo bevallig, zoo betooverend glimlachte, dat een steenen hart erby ware verrukt geworden.
Moeder de Wallin, die met vader van Schoer danste, sloeg geen oog van hare beminnelyke dochter. ‘Wat lief paer!’ fluisterde zy aen het oor van haren cavalier.
- ‘Wat gelukkige kinderen!’ antwoordde deze met geveinsde opgetoogenheid.
| |
| |
Willem wandelde intusschen met mej. de Wallin een weinig rond; maer hy zag strak voor zich, en bespeurde niets van die treffende schoonheid, welke anderen in het jonge meisjen bewonderden; zelfs hoorde hy het gefluister niet dat zich rondom hem gestadig hooren liet.
- Dit feest heeft een doel in, zeide de eene.
- Vader van Schoer verbergt zyne inzichten niet, mompelde een andere.
- Daer zit een huwelykskontrakt achter, verzekerde een derde.
De dans ving onmiddelyk aen.
De vreugde was algemeen.
Mevrouw de Wallin zwierde aen vader van Schoers zyde als eene eerste jongheid; jufvrouw Eugenie danste met smaek en bevalligheid, en Willem was zoo verstrooid dat hy half van tyd verloren liep en de andere persoonen in het waernemen der dansformen hinderde.
Waerschynlyk dacht de jongman aen de Vallée de Josaphat en aen de beek der ‘Fontaine d'Amour.’
Niet zoodra was de quadrille geëindigd, of de verleidende dansmuziek hief hare zoete toonen weêr aen, en een nieuwe danskring stond gereed.
Maer Willem was in eene nevenkamer by eenen bejaerden heer gaen zitten; die heer was een groot liefhebber van 't bloemkweeken; en terwyl Willem zich aen de feestelykheden onttrok om over roozen, tulpen en margeritten te spreken, gromde vader van Schoer dat de razerny op zyn aengezicht te lezen stond.
‘Zou die wederspannige zoon het dan volhouden te weigeren: al de plannen zouden dan op eens in duigen vallen! de handelszaken konden dan niet gered worden! eenige dagen later moesten er aenzienlyke wissels uitbetaeld worden!... Ha! werde het huwelykskontrakt niet
| |
| |
zonder uitstel geteekend!... Zyne talryke ‘goede’ vrienden nogthans zouden hem welzeker uit de tegenwoordige krisis redden... Nu, vader van Schoer besloot by zich zelven dat dien avond van het feest niet zoude voorby gaen zonder, eens of anders, zyne financiële bekrompenheid te verhelpen.
Mevrouw de Wallin deed zich veel geweld aen om hare verontwaerdiging over Willems gedrag te kunnen verbergen; mejuffer Eugenie zag er heel beteuterd en mismoedigd uit.
Het was reeds laet in den avond, en er werd nog een nieuwe gast aengemeld, namelyk de vriend Alfried.
- Hy komt wel laet, dacht vader van Schoer, ware hy vroeger gekomen, hy hadde mynen zoon kunnen aen den gang krygen.
- Moest vader dan ook die eerlooze verleider uitnoodigen, dacht Willem, juist terwyl de oude bloemkweeker hem uitlegde hoe men verscheidenheden van fransche zonnebloemen kan bekomen en hoe men de afzetseltjens der leeuwenmuilkens best in den groei krygt.
Mynheer Alfried maekte zyn entrée met vele hupsche komplimenten en toonde zyn zot verdraeid aengezicht aen iedereen. Hy verschoonde zich by vader van Schoer over zyn te laet komen, hy had ‘dringende’ zaken te verrigten gehad en zoo was het hem onmogelyk geweest zich vroeger op het ‘charmante fête’ te vertoonen.
Naer Willem zag hy niet om, en Willem ook naer hem niet.
Alfried was nog volop aen 't beslag maken toen op eens zich het gerucht van twistende stemmen in den voorgang hooren liet.
Mynheer van Schoer zag eens uit; een knecht trad binnen en verklaerde dat een jong meisjen met alle geweld
| |
| |
den mynheer wilde spreken, die daer zooeven binnen getreden was.
Iedereen keek verwonderd op. Een meisjen dat achter mynheer Alfried liep... Een glimlach zweefde om elken mond.
‘Nu, mynheer Alfried, nu, ga zien, het is eene lieve meid, die u wacht, vertoef dan niet!...’ riep men den jongeling van alle kanten toe.
En heer Alfried zocht uitkomst in de frankheid. Men leide ze hier maer binnen, men leide ze hier maer binnen! juichte de jongman, elkeen mag hooren en zien hoe ik myne geliefden ontvang!...
‘Ja, ja!... schreeuwde men nu van alle kanten, men leide ze hier binnen! men leide ze hier binnen!...’
Vader van Schoer dacht ook dat het eene farce zou wezen, en misschien wel een opgemaekt spel van den poetzenmaker Alfried zelf; de man lachte om de grap en beval den knecht het meisjen maer binnen te leiden. Elk verwachtte zich op lachen.
Maer niemand lachte toen men de verslagenheid, de nederigheid, den eerbied zag der onbekende, die het voorwerp hunner spotterny was.
Alfried alleen poogde nog te lachen, maer zyn lach was eerder een gryns.
- Welnu, sprak hy het ontroerde meisjen toe, is het my dien gy hier opzoekt? - wat verlangt gy?
- Wat ik verlang, mynheer, sprak nu de onbekende met bevende doch luide stem, wat ik verlang? - ik verlang dat gy my myne ongelukkige zuster, die gy op eene eerlooze wyze misleid hebt, wedergevet, opdat ik haer by mynen stervenden vader moge brengen!...
Alfried poogde nog te lachen, toen Willem toeschoot, zich voor het bevende meisjen plaetste en op nadrukkelyken toon sprak:
| |
| |
- Wee hem! die het zich nog vermeet deze vrouw te beledigen!
Op elks aengezicht stond verbazing te lezen.
- Alfried, hernam Willem met geestdrift het woord, wy zullen die zaek tusschen ons beiden vereffenen!
En hy nam het onbekende meisjen, die niemand anders was dan de schoone Nella uit de Vallée de Josaphat, by den arm en verliet met haer de zael.
Daer binnen bleef in den eerste alles verslagenheid, daerna werden er gissingen op gissingen geopperd, vervolgens luidop beledigingen tegen Willem uitgebragt. De vader spookte van gramschap tegen zynen zoon; Alfried loog dat het schande was om zich vry te pleiten, terwyl Willem in de voorzael met de hevigste belangstelling het meisjen nopens haer zonderling gedrag ondervroeg.
Nella verklaerde hem dat reeds sedert acht dagen hare zuster verdwenen was, met den heer dien zy met hem in de Vallée de Josaphat ontmoet had; dat haer oude vader, van schaemte verpletterd, by poozen geheel zinneloos was en onophoudelyk op zyne dochter riep, en dat zy te vergeefs hare zuster en derzelver verleider had opgezocht tot dat zy van Marianna had vernomen, dat, Alfried de vriend van Willem zynde, welligt dien avond op het feest komen zoude en zy hem daer aen de deur had afgewacht, en hem tot in huis was gevolgd, om te vernemen waer of zy hare ongelukkige zuster wedervinden kon...
By dit verhael, by die bewyzen van heldenmoed des jongen meisjens, by dit schandelyke vertoog van Alfrieds gedrag was Willem als uitzinnig geworden.
Ja! sprak hy, de verleider zal zyne schaemteloosheid duer betalen!....
En de jongman wilde naer Alfried toe, toen Nella hem wederhield en zegde:
| |
| |
- Spaer ons verdere onheilen, mynheer, wees bedaerd; tracht enkel van hem te weten waerof myne zuster is! waerof ik ze weêr vinden kan!...
Op dit oogenblik vlugtte een persoon den huize uit. Willem sprong hem achterna, maer te laet, hy was verdwenen. Het was Alfried, die het niet langer uitgehouden had, en de beschimpingen der Dames ontvlugt was.
- De lafaerd is gevlugt! riep Willem uit, maer ik beloof u, Nella, dat ik niet rusten zal, vooraleer ik uwe zuster weêr heb gevonden, en den eerloozen voor zyne schanddaed heb kunnen bestraffen!
- Ho, mynheer, stamelde Nella, zoek myne ongeukkige zuster op, ik zal er u eeuwig dankbaer voor wezen!...
- Nella, ik dank het toeval dat my heden vergunt met u te mogen spreken, vervolgde Willem; ik lyd, Nella, ik lyd geweldig!... ik lyd om u! ik bemin u! en gy, gy verstoot myne liefde!...
- O ellende! o menschelyke ondeugd! gilde het meisjen, terwyl ik poog myne zuster uit de schande te helpen, wil men my zelve in den afgrond sleuren!...
- Nella, ik bemin u opregt, hernam de jongeling met vurigheid, ik wil voor u alles opofferen!... ik wil...
- Mynheer, heb medelyden met my, sprak nu Nella op beraden toon, ik ben byna onder de ellende bezweken, en gy zult my niet langer beledigen met my van liefde te spreken; zeg, hoe zoude er liefde kunnen bestaen tusschen een man, die in weelde baedt, en een meisjen, dat in ellende, dat in armoede verkwynt!...
Willem bleef sprakeloos staen; ieder woord van het zonderlinge meisjen bragt eene nieuwe ontroering in zyn hart te weeg, en eindelyk als onbewust zyner daed,
| |
| |
wilde hy het voorwerp zyner innige, zyner opregte liefde in de armen drukken!...
Maer Nella ontrukte zich aen zyne omhelzingen en vlood den huize uit....
Willem zeeg, in zyne verslagenheid, op eenen leunstoel neder; lang duerde het eer de jongeling uit zyne diepe ontroering oprees en de tegenwoordigheid van geest herwon; toen hy wankelend als een zwymeldronkene de feestzael weêr binnen trad, was daer alles stil en verlaten. Dit voorval had het geheele feest gestoord.
De plannen van mynheer van Schoer waren geheel en al mislukt.
Aen het huwelyk met mejuffer de Wallin was voortaen niet meer te denken; toen hy zynen vrienden van voorschotten of leeningen had gesproken, waren zy zoo gauw mogelyk, onder een of ander voorwendsel, vertrokken, zonder zelfs den bekrompen koopman verder bescheid te geven.
De ongelukkige vader zat verslagen en radeloos, met het hoofd op de handen, in de ontruimde feestzael, toen de zoon binnentrad.
- Ellendeling! barst de vader op hem los, gy zyt de oorzaek van mynen ondergang! Gy wilt met juffrouw de Wallin niet trouwen! nu weet ik waerom! als gy u verlaegt tot zulke schandalen, die in byzondere huizen dringen, om hunne minnaers op te zoeken, ho, dan verwondert het my niet meer dat gy u als een ontaerde zoon gedraegt! en uwen vader naer den grafkuil sleurt!...
Willem kon zich niet langer regt houden; een floers spreidde zich voor zyne oogen; alles draeide om hem heen; hy wankelde, leunde tegen den wand aen, en stortte eindelyk ten gronde....
De vader verliet de zael zonder naer zynen zoon om te
| |
| |
zien.... Anthoon kwam zynen jongen meester ter hulpe.
Te middernacht was het in 't huis van mynheer van Schoer heel duister, en de avond, die zoo veel hoop moest verwezenlyken, het feest, dat zoo vele harten moest verheugen, had niets dan teleurstelling, dan nieuwen kommer medegebragt. -
|
|
Auteursrechtvrij