|
| |
| |
| |
XII.
- Ja, meester, dit zullen wy doen, zei Klaes zich tot den onderwyzer wendende, met wien hy by eene tafel, met boeken en papieren, te klappen zat.
- Gy begrypt, vervolgde de onderwyzer, dat er eene grondige waerheid in het gezegde van den schryver ligt, en hy wees op een onlangs verschenen landbouwboek. - De killigheid, die den grond onvruchtbaer maekt, moet natuerlyk door verhittende meststoffen weggenomen, of ten minste verydeld worden.
- Dit is zonneklaer, merkte Klaes op, terwyl hy nog eens het boek opensloeg; maer hoor eens, dit hoofdstuk hier, versta ik zoo duidelyk niet. De schryver zegt: ‘De bestanddeelen,
| |
| |
welke eene plant uit den grond trekt, moet men trachten aen den grond, 't zy in 't geheel, 't zy gedeeltelyk, weêr te geven.’ Wat wil hy daermeê beduiden?
- Zie eens verder of er geene toepassingen bygevoegd zyn, antwoordde de onderwyzer.
Klaes las verder:
- Ha! ja, hier van onder aen de bladzyde, sprak hy nu met voldoening over zyne ontdekking; hoor dit is duiderlyker:
‘Het vlas, b.v., trekt eene zekere hoeveelheid zuerstof uit den grond; die zuerstof blyft in het strooi of leem van het vlas; als men nu dit strooi laet verrotten en die zuerstof den grond weêrgeeft, zoo heeft de grond weinig of niets van die, tot het vlasteelen onontbeerlyke zuerstof verloren.
- Dit is klaer! dit is klaer! juichte de onderwyzer.
- Klaer! dat geloof ik wel, zei Klaes; en dit is wel het schoonste hoofdprinciep van landbouwkunde dat ik immer aentrof, ging hy voort; in dit princiep ligt wel het goede middel om juist te bepalen, welke meststof elk land en elke vrucht in het byzonder vraegt.
Met studien, gelyk het hier aengehaelde staeltjen, sleten Klaes en de onderwyzer hunne avonden, in stede van in kroegen hunnen tyd met babbelen en drinken te verslyten.
Alles wat de vlaemsche drukpers over landbouwkunde voortbragt, werd door die twee liefhebbers by de letter overzien en uitgepluisd. Dat Klaes daer niet weinig by won heeft de tentoonstelling op het dorp S.... bewezen.
| |
| |
Het is heden zondag avond; daerom is Klaes wat later dan naer gewoonte by zyn vriend en ouden onderwyzer gebleven. Het slaet juist tien uren op den kerktoren en Klaes moet nog een kwaert uers weg afleggen om de hoeve zyns meesters te bereiken. Hy wenscht den onderwyzer goeden nacht, hem belovende gedurende de week te zullen terug keeren om het vervolg van het nuttige werk te bestuderen.
Klaes gaet eenen gezwinden stap door om spoediger te huis te komen, wanneer hy op eens, op eenige schreden voor zich, een gerucht van dronke kerels op de straet hoort. Klaes neemt de overzyde van den weg om zoo ongemerkt voorby te geraken; maer de aenzwadderende mannen hebben hem reeds in het oog en begroeten hem met het gezegde:
- Ha! hy is daer de mynheer!... de beslagmaker!....
En eenigen stappen de straet over om zich rond Klaes te scharen.
- Welnu, mynheer Klaes, nam een der meest beschonkenen het woord, gaet gy nu met ons eene pint pakken! - wy trakteren!....
- Ja, vervolgde een andere, fiske Klaes, doe ons die eer aen; want gy zyt toch ook maer een boerenknecht; kom met ons naer het Fonteintjen; ha sa, kom, selderment!....
En hy vat Klaes by den arm om hem meê te sleuren.
Maer Klaes, die een gespierde manskerel is, keert de gast van zich af en doet hem hol over bol in de straet rollen. De anderen tieren, schreeuwen, en vallen te gelyk op Klaes.
| |
| |
Eenige stonden later hoort men niets meer dan het getrappel van vlugtende voetstappen.
Klaes lag deerlyk in den gracht geslagen. In het eerste oogenblik had hy alle bewustzyn verloren; een weinig later kwam hy tot zichzelven; maer wat geweld hy zich ook aendeed, was het hem volstrekt onmogelyk zich uit het water te redden. Zyne ledematen versteven; hy voelde zich allengs verflauwen; zoo hem geene hulp toegebragt wordt, moet hy onvermydelyk bezwyken.
- Maer, waer toch mag Klaes dezen avond zoo laet uitblyven? vroeg Nathalia, terwyl het huisgezin Welmoed rond een gloeijend houtvuer zat.
- Het is inderdaed zonderling, myn kind, antwoordde de vader, het is geenszins van zyne gewoonte tot na tien en half uit te blyven. Hy zal zich welligt by den onderwyzer verklappen.
- Ik zou iemand uitzenden, vader, er kan hem iets overgekomen zyn, vervolgde het meisjen, met de grootste belangstelling.
- Wat hebt gy u zoo om Klaes te bekreunen? viel de pachtersse, die reeds half in slaep zat, in de rede; wy gaen wy naer ons bed, vervolgde zy op eenigzins bytenden toon; en komt hy niet dadelyk binnen, zoo kan hy in de stallen, by de andere knechten, slapen.
| |
| |
- Hoe gy dat zegt, moeder! antwoordde de dochter met verwondering; Klaes is een brave jongen, en, na wat hy voor ons al gedaen heeft, zouden wy ongelyk hebben hem nog als een gewoon knecht te behandelen.
- Gy hebt gelyk, myn kind, volvoerde Welmoed; als onze hoeve de schoonste en de rykste der streek is, en als wy sedert eenige jaren dubbele oogsten opdoen, terwyl onze geburen nauwelyks toekomen, dan is het wel aen Klaes dat wy zulks te danken hebben.
- Ja, ja, morde de pachtersse, ik weet wel dat gy het eens zyt om dien vondeling te vleijen; maer zegt wat gy wilt, hy is toch maer knecht en ik zou met hem zooveel gemeenschap niet willen!
Die tael pynigde Nathalia, ofschoon zy niet juist zou hebben kunnen zeggen, waerom zy zoo zeer de belangen van Klaes ter harte nam. Uit liefde zou men welligt veronderstellen? - Toch niet. Want hadde men het meisjen gezegd dat zy op Klaes verliefd was, ik geloof dat zy het als eene belediging zou genomen hebben. Zy achtte Klaes; zyne schoone hoedanigheden, zoowel lichaemlyk als zedelyk, hadden haer daertoe gedwongen. Daerom was zy hem steeds vriendelyk; daerom maekte zy altoos een groot onderscheid tusschen hem en de knechten; en haer vader vond zulks goed, omdat Klaes het wel verdiende.
Nathalia ging nu, misschien reeds voor de tiende mael, aen de deur luisteren, of zy Klaes nog niet hoorde komen.
| |
| |
De moeder maekte van die afwezigheid gebruik om den vader toetesnauwen:
- Hoort gy het nu? zy verdedigt hem! zy is ongerust over hem! Het is dan wel zeker waer wat Wanne Langhe my zegde!..
- Om het even, vrouw, laet de zaken hunnen gang gaen, antwoordde de pachter; gy weet hoe zy gaen als gy ze leidt, vervolgde hy; hadde de wysheid van Klaes uwe plannen niet doen in duigen vallen, ons kind ware diep ongelukkig geweest.
Op dit oogenblik stoof Nathalia weêr de keuken binnen, gillende:
- Vader! kom, zie, men brengt Klaes aen!....
Het meisjen liep den voorhof op; de vader volgde; de moeder bleef in het deurgat staen.
Inderdaed, twee mannen droegen Klaes op hunne armen. De jongman gaf geen teeken van leven meer. De killigheid van het water had hem versteven. Men droeg hem in de verwarmde keuken; Nathalia bragt oogenblikkelyk wollen deksels en andere benoodigdheden aen; een der redders liep op bevel van Welmoed naer den geneesheer.
Na vele en aenhoudende zorgen zag men Klaes allengskens tot zichzelven komen.
- God dank, gilde het angstige meisjen, hy is gered! hy leeft!...
- Hadden wy vyf minuten langer vertoefd, zei Sus Langhe, - want het was Sus en een zyner geburen die Klaes gered
| |
| |
hadden - hy ware dood; verbeeldt u, dat hy tot aen de kin in het water gezonken was.
- Hoe! en gy hebt hem eruit gehaeld! Dank! dank!... sprak het meisjen, terwyl zy voelde of Klaes reeds warm werd.
- Ja, hernam Sus, wy kwamen juist van het Fonteintjen, alwaer wy, buiten gewoonte, zoo laet een whistkaertjen gespeeld hadden, toen wy hier langs de straet eene beweging in het water hoorden; ik zeg nog zoo, tot Jef: Maer wat zitten er hier ratten in deze grachten; ik zou er wel eens eenige van vangen; - toen wy op eens kermend hooren zuchten. Wat is dat! vroeg Jef, heel verwonderd.... Wy loopen naer de plaets, waer wy het gerucht hoorden, en wat vinden wy? - Klaes, in dien ellendigen toestand! Wy hebben hem dadelyk uitgetrokken en hem in allerhaest naer hier gebragt.
- Gy hebt zeer wel gedaen, Sus, sprak Welmoed, die gedurig Klaes met de grootste belangstelling beschouwde.
- Ja, gy zyt een braef man, Sus, gy hebt eene schoone daed verrigt! vervolgde het medelydende meisjen.
Op dit oogenblik kwam de geneesheer binnen.
Klaes was reeds buiten doodsgevaer.
|
|
Auteursrechtvrij