De blauwe boekanier

[p. 53]

9
Kapitein van de Swajurka of van de Zeezweep?

Joris Jas snelt naar de kajuit, wacht een korte tijd en gluurt dan door een patrijspoort. De laatste sloep vaart naar het eiland; de Blauwe Boekanier zit erin, duidelijk ziet hij diens blauw gevederde hoed. Nu grijpt hij vlug wat wapens, gaat naar het achteronder en bevrijdt de gevangenen. Met hen samen maakt hij de matrozen die de wacht hebben onschadelijk en sluit hen op. ‘De Zeezweep is nu van ons!’ roept hij. ‘Of beter gezegd, zij is van mijn oom, Pieter Jas, in de stad Haerey, ver hier vandaan. Het schip zal voortaan niet meer Zeezweep heten, maar Swajurka. Ik zal het bevel voeren en jullie thuisbrengen.’

De bevrijde gevangenen juichen hem toe.

Joris telt hen, het zijn er twaalf; niet veel om een groot schip mee te bemannen. ‘Kunnen jullie varen?’ vraagt hij.

‘Ja zeker! Wij zijn matrozen.’

‘Is er geen stuurman bij?’ vraagt Joris, die toch wel graag iemand bij zich wil hebben aan wie hij zo nu en dan raad kan vragen.

‘Nee, onze stuurlieden en kapitein zijn door de Zwarte Zeezwalker vermoord.’

‘Dan maar zonder,’ zegt Joris gehaast. ‘Vlug! Haal de ankers op! Vlug, vlug, we kiezen zee!’

[p. 54]

Ja, het wordt tijd. Gauw zullen de zeerovers bemerken dat ze voor de gek gehouden zijn en woedend terug komen roeien. Joris Jas schreeuwt bevelen, waarbij hij de twee kapiteins nabootst onder wie hij heeft gevaren. Zijn twaalf matrozen gehoorzamen hem zo goed mogelijk. De Zeezweep komt in beweging; gelukkig is de wind Joris gunstig gezind. ‘We varen!’ juicht hij.

Ze varen. Dat ze niet op een klip stranden is alleen aan geluk te danken en niet aan Joris' wijsheid. Ze kijken naar het eiland; daar staan zeerovers te springen en wuiven; him boze kreten zijn duidelijk te horen.

‘Straks zwemmen ze naar ons toe,’ zegt een der twaalf matrozen bezorgd.

‘Dat doen ze niet; er zijn te veel haaien,’ antwoordt Joris vol zelfvertrouwen.

‘Wat een donkere wolken zie ik daar voor ons uit,’ zegt dezelfde matroos even later.

Joris haalt zijn schouders op. ‘Je kunt je wel overal zorgen om maken,’ antwoordt hij. ‘Wees liever blij dat je vrij bent.’ Hij is bijzonder ingenomen met zichzelf. Hij, Joris Jas, is de beroemde Blauwe Boekanier te slim afgeweest! Maar als hij zich terug heeft getrokken in de kajuit om de kaarten te bestuderen, begint hij zich minder zeker te voelen. Hij weet waar ze nu zijn, maar zal hij het schip veilig naar huis kunnen brengen? De verantwoording weegt plotseling zwaar op hem. Hij zet zo goed en kwaad als hij kan een koers uit en gaat aan dek.

[p. 55]

Van het Eiland Zonder Naam is niets meer te zien. De twaalf matrozen doen hun best, maar Joris is lang geen bekwame kapitein en ze varen in onbekende wateren. De zon staat bloedrood in het westen, een bliksemflits springt van de ene wolk op de andere en donder rommelt in de verte. ‘We krijgen slecht weer,’ voorspelt een der bemanningsleden, een verweerde matroos, die waarschijnlijk meer weet van de zee dan zijn piepjonge kapitein. Hij krijgt bijna onmiddellijk gelijk, want de storm overvalt de Swajurka plotseling, zoals dat gebeuren kan in tropische streken.

Joris Jas heeft veel geleerd in de laatste weken, maar hierop is hij toch niet voorbereid!

De zeilen klapperen angstwekkend, het schip helt gevaarlijk opzij, een golf spoelt er overheen, zodat iedereen zich haastig ergens aan

[p. 56]

vast moet houden. En dat is nog maar het begin.

Duisternis valt, de wind raast.

‘Haal het zeil omlaag!’ brult de verweerde matroos.

‘We vergaan!’ gilt een ander.

Joris tracht te bedenken wat er gedaan moet worden; hij bevindt zich plotseling in een verschrikkelijke chaos; hij weet niet meer wat voor is en wat achter, wat boven en wat onder. ‘Ik geloof ook dat we vergaan,’ denkt hij verward en de vraag flitst door hem heen of hij wel juist heeft gehandeld.

Dan klinkt er onverwacht een luide stem boven het lawaai van de elementen uit:

‘Reef het grootzeil, sufferds! Hier, aan de touwen! Gehoorzaam mij, als je leven je lief is!’

Joris Jas is zó verbaasd dat hij zich bijna door

[p. 57]

een stortzee weg laat spoelen. Een ijzeren hand pakt hem beet.

‘Vooruit, zet je schrap en help mee!’ klinkt dezelfde stem.

De Blauwe Boekanier!

Joris heeft geen tijd om zich erover te verwonderen dat deze aan boord is; hij is geen kapitein meer en gehoorzaamt slechts. Verschrikkelijk is de storm, maar de Blauwe Boekanier heeft weer het bevel over de Zeezweep - en aan zijn weergaloos zeemanschap is het te danken dat het schip niet vergaat. Twaalf uren lang woedt de storm en trekt zich dan terug, even plotseling als hij gekomen is.

Dan pas kan Joris zich verbazen... en zich schamen. Nu heeft hij nòg een schuld aan de Blauwe Boekanier, die zonder twijfel zijn leven en dat van de twaalf matrozen heeft gered. De Blauwe Boekanier zegt niets, hij laat opkalefateren wat door de storm beschadigd is en zet een nieuwe koers uit, terug naar het Eiland Zonder Naam. Joris en de twaalf matrozen gehoorzamen hem zonder enige tegenwerping. Ze slaan hem half angstig, half bewonderend gade, als hij op de kampanje staat en met strenge blik voor zich uit kijkt. Zijn blauwe jas ziet er nog even mooi en netjes uit, maar hij heeft geen hoed op. Joris vraagt zich af of hij nog wat te horen zal krijgen - en ja, de Blauwe Boekanier roept hem bij zich en zegt koeltjes: ‘Ik heb, meen ik, eens gezegd dat er een goed zeeman in je steekt. Maar

[p. 58]

daarom hoef je niet te denken dat je een goed kapitein bent!’ Joris krijgt een kleur. Dan barst hij uit: ‘Hoe kon het dat u op het schip was?’

‘Ik ben niet weg geweest,’ antwoordt de Blauwe Boekanier. ‘Je denkt toch niet dat ik een ogenblik heb geloofd in je fraai verhaal? Ik heb een van mijn matrozen mijn hoed opgezet en zelf heb ik me rustig schuilgehouden ergens op de Zeezweep om te kijken wat je zou doen. Ik ben pas te voorschijn gekomen toen de zaken mis dreigden te gaan.’

Joris buigt zijn hoofd. Niet hij heeft de Blauwe Boekanier, maar de Blauwe Boekanier heeft hèm verslagen.

‘Waarom deed je het?’ vraagt de Blauwe Boekanier niet onvriendelijk. Nu vertelt Joris hoe hij ertoe is gekomen naar zee te gaan, van zijn oom Pieter Jas en diens gestolen schip, de Swajurka.

‘De Zeezweep,’ zegt de Blauwe Boekanier. Hij wijst voor zich uit en voegt erbij: ‘Daar is mijn eiland weer. We zullen gauw mijn matrozen oppikken. Ze zullen wel heel boos zijn! Besef je wel dat ze waarschijnlijk waren omgekomen als je opzet was gelukt? Ik vind je handelwijze niet bepaald nobel voor een rechtschapen jongeling als jij.’

Joris wordt bloedrood en slaat beschaamd zijn ogen neer. ‘Het spijt me,’ mompelt hij. ‘Daar had ik niet aan gedacht.’