Kinderen der eenzame

24 september

Sinterklaas krijgt voor mij meer de allure van een nachtmerrie dan van een heerlijk avondje.

Het gevecht om een beetje kindervreugd is in volle gang, en ik ben bang dat ik het verliezen zal. Op aanraden van Luiten, waarheen ik met dit geval gegaan ben, ben ik eens gaan praten met mijnheer en mevrouw Korver. Het was een moeilijk en troosteloos bezoek. Ik was 's avonds gegaan, zodat Jetje het niet zien of

[p. 13]

horen zou. Het begin was gewoon, zoals alle visites, alleen werd er misschien iets meer plichtmatig naar Jetjes vorderingen geïnformeerd. En toen kwam het. Korver zei met een glimlach, dat zijn schrijven zeker niet afdoende was geweest. Ik zie hem nog zitten, of liever hangen in een old-finish fauteuil van het model, dat de grote afbetalingszaak in onze stad lanceert. Het ‘doet’ het, dat moet ik direct toegeven, de monstrueus grote balpoten en de onwaarschijnlijk glimmende tafel met een echt kanten kleed tussen het hout en de koude glasplaat, suggereren een vooroorlogse weelde, maar wie zal zeggen hoeveel onbelegde boterhammen deze meubels op hun geweten hebben en in welke mate ze bijgedragen hebben tot de ondervoeding van schoolkinderen, waarvan ik vanavond in de krant las?

Toen nam zijn vrouw het gesprek over.

- Kijk eens juffrouw Verdoold, wij maken ernst met onze doopsbelofte, en daarom willen we niet dat Jetje meedoet.

Ik schrok, en ik geloof dat ze mijn schrik gemerkt heeft.

- Ze verheugen zich er zo op, zei ik zachtjes. Ik wist, dat dit ontactvol was, maar het was misschien mijn enige argument.

- De wereld verheugt zich ook op veel dingen, zei Korver, wij moeten onze kinderen ernst en levensstijl bijbrengen en dat gaat niet, als we maar toegeven en meedoen met alle feesten van de wereld. Ze moeten weten...

Korver mag misschien in zijn kerk een vooraanstaand en meelevend lid zijn, thuis heeft hij weinig in te brengen, daar waar ik de puntjes gezet heb viel zijn vrouw hem voor de derde keer in de rede. Zij had zich de stijl van Sara blijkbaar niet eigen gemaakt, die Abraham haren heer noemde.

[p. 14]

Ik kan me best begrijpen, dat mannen, op een kleine loffelijke uitzondering na, niet met de meeste vrouwen kunnen redeneren. Wij werken altijd met halve beweringen, gevoelsargumenten.

- Jetje krijgt een goede opvoeding, en er is niets op haar aan te merken, zei mevrouw Korver. Dit was iets wat ik kon beamen, en ik haastte me dan ook de moeder de lof toe te zwaaien, waarnaar ze zo overduidelijk hengelde.

- En dat is wel eens anders bij u op school, vervolgde ze haar verdediging. Want al waren de woorden normaal, het gezicht dat mevrouw Korver zette en de toon waarop ze de woorden uitsprak toonde me overduidelijk, dat hier het defensief begon.

- Daar hebben we het nu niet over, kwam Korver weer tussen beide. Maar zijn opmerking werd straal genegeerd. Mevrouw Korver had een waslijst van mensen, die hun kinderen niet goed verzorgden, waarbij ze voorbeelden aanhaalde. Ik vond het vrij waardeloos, want zelf had ik meer en betere kunnen aanhalen. Het enige wat me bleek was, dat mevrouw Korver niet op de hoogte bleek te zijn van het contingent ‘volkskinderen’ dat onze school sedert de tweede wereldoorlog bevat.

- Maar die verzorging van Jetje kostte kapitalen vervolgde mevrouw Korver, je wist niet waar je geld bleef in deze dure tijd, en daarom was het maar goed, dat kinderen er vroeg de ernst van beseften. Ze had daarom Jetje ook bijna geen speelgoed gegeven, dat was zonde van het geld. Hier gleden haar ogen liefkozend over het smetteloze tafelblad, zodat ik begreep, waar het geld voor Jetjes poppen heenging. Nu beseft zo'n kind de dingen nog niet, maar later zou ze haar vader en moeder dankbaar zijn, dat ze in zo'n keurig gezin opgegroeid was. En daarin moest de school nu helpen. Al dat gepraat over Sinterklaas maakte het een

[p. 15]

moeder maar moeilijk. Zij had met haar man afgesproken niets aan Sinterklaas te doen, en nu moest het kind op school ook niet met dergelijke dingen volgestopt worden.

Ik rilde in de kamer, hoewel ik mijn mantel niet eens uitgedaan had. Zo koud klonk alles.

- Bovendien, kwam Pa Korver het defensief van zijn vrouw omzetten in een offensief, ik begrijp niet, dat ze op een christelijke school aan dergelijke dingen beginnen. Er staat toch duidelijk, dat we ons onbesmet moeten bewaren van de wereld, en als er iets werelds is dan is het het sinterklaasfeest wel.

Hij begon me uit te leggen waarom, en toen zat juffrouw Korver trots te knikken, de geleerdheid van haar man was even pompeus als de pluche meubels. En op het eind begon hij met de doopsbelofte, die het hem onmogelijk maakte om aan dergelijke dingen zijn steun te geven.

Toen nam zijn vrouw de redevoering weer over. Ze voegde me toe, dat ik dat niet begrijpen kon, want dat ik niet getrouwd was en geen kinderen had. Ik heb hier niets op gezegd, een dergelijke opmerking doet altijd pijn. Ik ben opgestaan en ik heb in de deur gevraagd of Jetje toch mee mocht doen, want het was zo naar voor een kind als ze spelbreekster moest zijn.

- Eigenlijk moest ik haar van school nemen, zei meneer Korver toen. Het is totaal tegen mijn principe en dat noemen ze nu christelijk onderwijs.

Zijn vrouw keek verschrikt. Jetje thuis betekent natuurlijk: meer vingers op de ramen en op de meubels en minder tijd om ze af te vegen.

- Zou je dat nu wel doen? zei ze, zou je dat nu wel doen? De juffrouw weet nu hoe we er over denken en de juffrouw zal daar natuurlijk rekening mee houden. Ik heb gezwegen en mevrouw Korver dacht, dat dit zwijgen een toestemming betekende. Ik

[p. 16]

voelde geen roeping om haar uit de droom te helpen.

- Nou voorlopig nog wel, gaf Korver toe, maar als er weer iets gebeurt, dan blijft ze thuis, wij moeten ernst maken met onze doopsbelofte.

Toen ik dit aan Luiten vertelde, zei hij, dat in het dorp, waar hij hoofd was, voordat hij hier kwam, een ouderling van zulke mensen altijd zei, dat ze een goedkoop geloof hadden. Natuurlijk, lachte ik, maar nu ik alleen op mijn kamer zit ben ik met die dingen niet klaar. Ben ik niet ernstig genoeg voor mijn kinderen? Ik heb wel geen doopsbelofte afgelegd, maar ik weet, dat ik ook geen van deze kleinen mag ergeren. Het beangstigt me zo'n grote verantwoordelijkheid, die God in onze met zonden bezoedelde handen gelegd heeft.