De wijsbegeerte der wetsidee. Boek I. De wetsidee als grondlegging der wijsbegeerte

verantwoording

gebruikt exemplaar

exemplaar universiteitsbibliotheek Leiden, signatuur: 63 E 18

 

algemene opmerkingen

Dit bestand biedt een diplomatische weergave van De wijsbegeerte der wetsidee. Boek I. De wetsidee als grondlegging der wijsbegeerte van H. Dooyeweerd uit 1935.

 

redactionele ingrepen

p. 1 en 2: deze ontbreken in het boek, het zijn waarschijnlijk blanco pagina's

p. 251: noot 2 heeft geen nootverwijzing in de lopende tekst, deze is door de redactie geplaatst

p. 368: noot 1 heeft geen nootverwijzing in de lopende tekst, deze is door de redactie geplaatst

p. 450: noot 2 heeft geen nootverwijzing in de lopende tekst, deze is door de redactie onderaan de pagina geplaatst

 

Bij de omzetting van de gebruikte bron naar deze publicatie in de dbnl is een aantal delen van de tekst niet overgenomen. Hieronder volgen de tekstgedeelten die wel in het origineel voorkomen maar hier uit de lopende tekst zijn weggelaten. Ook de blanco pagina's (p. II, IV, XII, 4, 136, 138, 462 en 464) zijn niet opgenomen in de lopende tekst.

 

[pagina I]

De Wijsbegeerte der Wetsidee

BOEK I

AAN MIJN VROUW, MIJN TROUWE MEDEWERKSTER

 

[pagina III]

De Wijsbegeerte der Wetsidee

BOEK I

DE WETSIDEE ALS GRONDLEGGING DER WIJSBEGEERTE

DOOR

Dr H. DOOYEWEERD

Hoogleeraar a/d Vrije Universiteit

H.J. PARIS

AMSTERDAM - MCMXXXV

 

[pagina XIII]

INHOUD

 

DEEL I - PROLEGOMENA

		bldz.
INLEIDING - DE NOODZAKELIJKE VOORONDERSTELLINGEN VAN HET WIJSGEERIG DENKEN - HET RELIGIEUS APRIORI EN HET ARCHIMEDISCH PUNT DER WIJSBEGEERTE		5
HOOFDSTUK I - DE CENTRALE BETEEKENIS DER WETSIDEE VOOR DE WIJSBEGEERTE		34
§ 1	- De wijsgeerige grondidee	34
§ 2	- De wijsgeerige grondidee als transcendentale grondlegging der wijsbegeerte	45
§ 3	- De wijsgeerige grondidee als wetsidee. Oorsprong dezer terminologie	57
§ 4	- Het symbool der lichtbreking. De kosmische wetsorde en het kosmologisch beginsel der souvereiniteit in eigen kring. De zin-zijden der werkelijkheid als wetskringen	64
§ 5	- Wetsbegrip en subjectsbegrip in hun afhankelijkheid van de wetsidee	74
HOOFDSTUK II - WIJSBEGEERTE EN LEVENS- EN WERELDBESCHOUWING		80
§ 1	- De antithese in het wijsgeerig denken en het postulaat der ‘philosophia perennis’	80
§ 2	- De onderscheiding tusschen wijsbegeerte en levens- en wereldbeschouwing en het criterium	87
§ 3	- Het neutraliteitspostulaat en de ‘Weltanschauungslehre’	92
§ 4	- Vervolg: De vermeende zelf-garantie der theoretische waarheid	103
§ 5	- De Wetsidee en de zin der Waarheid	115
§ 6	- Nadere bepaling van de verhouding tusschen Wijsbegeerte en Levens- en Wereldbeschouwing	125

 

 

[pagina XIV]

DEEL II - DE ONTWIKKELING DER GROND-ANTINOMIE IN DE WETSIDEE DER HUMANISTISCHE IMMANENTIE-PHILOSOPHIE

		bldz.
HOOFDSTUK I - DE GRONDSTRUCTUUR DER HUMANISTISCHE WETSIDEE EN DE INNERLIJKE POLARITEIT TUSSCHEN WETENSCHAPS- EN PERSOONLIJKHEIDSIDEAAL		139
§ 1	- Inleiding. Humanistische wijsbegeerte en humanistische levens- en wereldbeschouwing	139
§ 2	- Het synthese-standpunt der Thomistische wijsbegeerte en de uiteenbreking van de synthese door het nominalisme der laat-scholastiek	143
§ 3	- De opkomst van het humanistisch wijsgeerig denken	152
§ 4	- Het continuiteitspostulaat in het humanistisch wetenschapsideaal en de grondantinomie in de humanistische wetsidee	161
HOOFDSTUK II - PERSOONLIJKHEIDS- EN WETENSCHAPSIDEAAL IN DE EERSTE TYPEN HUNNER ONDERLINGE POLAIRE SPANNING ONDER HET PRIMAAT VAN HET WETENSCHAPSIDEAAL		170
§ 1	- Naturalistisch-monistisch en dualistisch type der humanistische wetsidee onder primaat van het wetenschapsideaal. Verband met de pessimistische en semi-pessimistische levensbeschouwing	170
§ 2	- Het mathematisch-idealistisch type der humanistische wetsidee	178
§ 3	- De gematigd nominalistische opvatting der ideeën bij Leibniz. De ‘idee’ als symbool der werkelijke verhoudingen en als het wetsbegrip van het rationalistisch wetenschapsideaal	195
§ 4	- De zin-zijden der werkelijkheid als modi van het mathematisch denken	203
§ 5	- De grond-antinomie in de humanistische wetsidee in haar mathematisch idealistisch type en het verband van dit type met de optimistische levens- en wereldbeschouwing	208
HOOFDSTUK III - PERSOONLIJKHEIDS- EN WETENSCHAPSIDEAAL IN DE CRISIS VAN DEN OVERGANG NAAR HET PRIMAAT VAN HET PERSOONLIJKHEIDSIDEAAL		218
§ 1	- De psychologische wending in het wetenschapsideaal en haar oorsprongstendenz	218

 

 

[pagina XV]

		bldz.
§ 2	- Het monistisch-psychologistisch type der humanistische wetsidee onder primaat van het wetenschapsideaal	228
§ 3	- De overgang van het scheppingsmotief in het wetenschapsideaal naar het psychologisch denken. Hume's critiek der mathesis	238
§ 4	- De ontbinding van wetenschaps- en persoonlijkheidsideaal door de psychologistische critiek	249
§ 5	- Vervolg: De critiek op het causaliteitsprincipe als critiek der ervaring	257
§ 6	- Het voorspel van de verlegging van het primaat in het persoonlijkheidsideaal	265
§ 7	- De crisis in het conflict tusschen wetenschaps- en persoonlijkheidsideaal bij Rousseau	278
HOOFDSTUK IV - DE GRENSSCHEIDING TUSSCHEN WETENSCHAPS- EN PERSOONLIJKHEIDSIDEAAL BIJ KANT. HET DUALISTISCH-IDEALISTISCH TYPE DER HUMANISTISCHE WETSIDEE ONDER PRIMAAT VAN HET PERSOONLIJKHEIDSIDEAAL		289
§ 1	- Inleiding: De misvatting van Kant's vrijheids-idealisme als wijsgeerige uitdrukking van den geest der Reformatie	289
§ 2	- De ontwikkeling van het conflict tusschen wetenschaps- en persoonlijkheidsideaal in de eerste phasen van Kant's denken tot op de inaugureele oratie van 1770	293
§ 3	- De verdere ontwikkeling van het conflict en het ontstaan van de eigenlijke criticistische wijsbegeerte	308
§ 4	- De antinomie tusschen wetenschaps- en persoonlijkheidsideaal in de ‘Kritik der reinen Vernunft’	319
§ 5	- De ontwikkeling der grond-antinomie in de ‘Kritik der praktischen Vernunft’	339
§ 6	- De ontwikkeling der grond-antinomie in de ‘Kritik der Urteilskraft’	352
HOOFDSTUK V - DE SPANNING TUSSCHEN WETENSCHAPSEN PERSOONLIJKHEIDSIDEAAL IN DE IDENTITEITS-PHILOSOPHIE VAN HET NA-KANTIAANSCHE VRIJHEIDSIDEALISME		370
§ 1	- De overgang naar het idealistisch vrijheids-monisme. Van Maimon naar Fichte	370

 

 

[pagina XVI]

		bldz.
§ 2	- Het continuiteitspostulaat in de nieuwe conceptie van het persoonlijkheidsideaal en de genesis van de dialectische wijsbegeerte in Fichte's eerste ‘theoretische Wissenschaftslehre’ (1794)	381
§ 3	- De spanning tusschen wetenschaps- en persoonlijkheidsideaal in Fichte's ‘praktische Wissenschaftslehre’ (1794)	403
HOOFDSTUK VI - OVERWINNING DER IRRATIONALISTISCHE SUBJECTSIDEE OVER DE RATIONALISTISCHE WETSIDEE IN HET HUMANISME. HET PERSOONLIJKHEIDSIDEAAL IN IRRATIONALISTISCHE WENDING IN DE LEVENSPHILOSOPHIE		418
§ 1	- Doorbraak van het irrationalisme in Fichte's derde periode onder invloed van de ‘Sturm und Drang’	418
§ 2	- Het aestheticistisch irrationalisme in het humanistisch persoonlijkheidsideaal. Het ideaal van de ‘schöne Seele’. Doorwerking van het irrationalistisch persoonlijkheidsideaal in de moderne levensphilosophie en zijn polaire spanning met het wetenschapsideaal	429
§ 3	- De genesis van een nieuw zgn. geesteswetenschappelijk wetenschapsbegrip uit het humanistisch persoonlijkheidsideaal in zijn irrationalistische typen. Fichte's vierde periode	435

 

DEEL III - CONCLUSIES EN OVERGANG NAAR DE ONTWIKKELING VAN HET SYSTEEM VAN DE WIJSBEGEERTE DER WETSIDEE

HOOFDSTUK I - HET ANTITHETISCH EN HET SYNTHETISCH STANDPUNT IN HET CHRISTELIJK WIJSGEERIG DENKEN		465
§ 1	- De anti-these tusschen de grondstructuur der Christelijke en humanistische wetsidee in haar verschillende typen, schematisch voorgesteld	465
§ 2	- De pogingen tot synthese van het Christelijk geloof met de immanentiephilosophie vóór en na de Reformatie	474
HOOFDSTUK II - DE SYSTEMATISCHE OPBOUW VAN DE WIJSBEGEERTE DER WETSIDEE EN DE VERHOUDING DEZER WIJSBEGEERTE TOT DE VAKWETENSCHAPPEN		494
§ 1	- De zoogenaamde ‘indeeling’ der systematische wijsbegeerte in het licht der wetsidee	494
§ 2	- De systematische opbouw van de philosophie der wetsidee naar onderling onverbrekelijk samenhangende themata	504
§ 3	- De verhouding der wijsbegeerte tot de vakwetenschappen	508