Onder de groene linde. Verhalende liederen uit de mondelinge overlevering. Deel 1. Liederen met magische, religieuze en stichtelijke thematiek

[p. 309]

37
Een koning had er drie dochtertjes schoon

Samenvatting

Een koning heeft drie dochters die alle drie in dezelfde nacht sterven. Wanneer ze bij de hemelpoort aankomen mogen er twee binnenkomen; de derde wordt naar de hel gestuurd omdat ze, liever dan naar de kerk te gaan, zo graag voor de spiegel stond.

Toelichting

De oudste tot nu toe bekende versie van dit lied is onder de titel Es flohen drei Sterne wohl über den Rhein te vinden in Des Knaben Wunderhorn (1806-1808) van L.A. von Arnim en Clemens Brentano.

Lied
Een koning die had er drie dochtertjes groot

De eerste maat wordt aan het slot herhaald als afsluiting. Zowel de tekst als de melodie, waarin de nadruk ligt op de kleine secunde c″-b′, bestaat uit een regel. Het metrum is regelmatig. Terwille van de symmetrie wordt het ritme in de tweede regel vertraagd. Vorm: A [a-b-a′].

Opname 10 juli 1982

[p. 310]

Een koning die had er drie dochtertjes groot
En een koning, een koning,
Die had er drie dochtertjes groot.

Ze stierven alle drie, het was op ene nacht.

De eerste die stierf, het was 's avonds al laat.

De tweede die stierf, het was midden der nacht.

De derde die stierf, het was 's morgens nog vroeg.

Lief vader, lief vader, laat 't schreien maar staan.

Wij wensen met ons drieën naar de hemel te gaan.

Maar toen ze bij 't hemelse deurtje kwamen

Daar klopten ze o zo voorzichtigjes aan.

Lief vader, lief vader, doe open de deur.

Er staan er drie arreme zieletjes veur.

De eerste die nam hij al op zijne arm.

De tweede die nam hij al bij zijne hand.

De derde die stuurt hij het deurtje voorbij.

Wat heeft nou dat arreme zieltje gedaan

Dat zij niet met ons naar de hemel mag gaan?

Des zondags, als de anderen naar de kerke toe gaan

Dan stond zij voor de spiegel en krulde heur haar.

En toen zij voor het andere deurtje kwam

[p. 311]

20

 

Daar zag zij de satan, die lachte haar aan.

Daar kreeg zij een drankje van tweeërlei soort,

Het eerste van vuur en het tweede van vlam.

Dit lied werd in 1967 gezongen door Margaretha van der Molen-Greven (geb. 1912) te Eindhoven. In 1969 zong ze het nog eens met haar zusters Fennechiena van Luttersveld-Greven (geb. 1910) te Eindhoven, en Martje Lasker-Greven (geb. 1909) te Brunssum. In beide uitvoeringen ontbraken een paar strofen. De twee in Eindhoven wonende zusters hebben het daarom in 1982 een derde maal voor ons gezongen en deze laatste uitvoering is hierboven weergegeven. De zusters Greven werden geboren in Valthermond, waar ze het lied van hun ouders leerden (zie verder bij lied 15, Een jodenkind alhier ter stee).

Data en plaatsen van opname

00 00 1950	Houtigehage
00 00 1950	Oostermeer
13 12 1961	Buitenpost
18 08 1962	Hardegarijp
07 02 1966	Ter Apel
21 11 1966	Blijham
27-02-1967	Wieringermeer
23-10-1967	Eindhoven
24-01-1969	Brunssum
10-07-1982	Eindhoven
28 09 1973	Gooreind-Wuustwezel

[p. 312]

Vermeldingen/Literatuur

Arnim en Brentano 1806-1808, II, 210-211; Blyau en Tasseel 1962, 99-101; Bols 1897, 97-103; Coussemaker 1930, 171-176, Duyse 1903-1908, I, 25-36; Groen 1930, I, 93-94; Lootens en Feys 1879, 94-97, Marriage 1902, 34-37; Moser 1981, 285-292.