Onder de groene linde. Verhalende liederen uit de mondelinge overlevering. Deel 1. Liederen met magische, religieuze en stichtelijke thematiek

[p. 313]

38
Schoolmeester, schoolmeester, waarom sla je mijn zoon?

Samenvatting

Een schoolmeester slaat een leerling omdat hij zijn lessen niet goed heeft geleerd. Tegenover de vader van de leerling, die van mening is dat de jongen zijn lessen wel degelijk heeft geleerd, verklaart de schoolmeester dat de jongen te laat uit bed komt, voor de spiegel staat en graag speelt en dat allemaal in plaats van de mis bij te wonen.

Toelichting

Wij hebben dit lied slechts eenmaal aangetroffen; zekerheid over de volledigheid van de tekst hebben we derhalve niet. Het motief, straf voor het door ijdelheid en lichtzinnigheid verwaarlozen van de godsdienstplichten, is hetzelfde als dat in lied 37, Een koning had er drie dochtertjes schoon.

Lied
Schoolmeester, schoolmeester, waarom sla je mijn zoon?

De muzikale regel waarop de strofen worden gezongen, wordt niet echt afgesloten (de cadens ligt steeds op de dominant), zodat de strofen een cyclus vormen. De 6/8 maat is in de derde maat tot 5/8 verkort omdat het metrische accent in het woord alleluja op de laatste lettergreep wordt gelegd.

Vorm: A [a-b].

[p. 314]

Opname 9 mei 1966

Schoolmeester, schoolmeester, waarom sla je mijn zoon,
Alle, Alleluja.

Omdat hij zijn lessen niet beter en kent.

Hij kent zijne lessen veul beter dan u.

Als andere kind'ren naar vroegmissen gingen

Dan was hij te lui om op te staan.

Als andere kind'ren naar hoogmissen gingen

Dan ging hij voor het spiegelglas staan.

Als andere kind'ren naar vesperen gingen

Dan ging hij met den kaatsbal slaan.

De zangeres van dit lied, Gertrudis Nijssen-Luijten (1897-1982) te Herten, werd geboren in Neer. De meeste liederen die ze kende, leerde ze van haar veel oudere zusters die bij alle voorkomende werkzaamheden, op het land zowel als in huis, graag zongen.

Mevrouw Nijssen heeft sinds ons eerste bezoek in 1964 verscheidene liederen voor ons opgeschreven en gezongen, en bovendien verschafte ze ons zowel schriftelijk als in uitvoerige gesprekken veel informatie over gebruiken in haar geboorteplaats en in Zuid-Limburg, waar ze lange tijd woonde.

[p. 315]

Data en plaatsen van opname

09 05 1966

Herten

Vermeldingen/Literatuur

Geen